Slide bài giảng Ngữ văn 9 Cánh diều bài 10: Hình ảnh con thuyền, người dân chài trong bài thơ “Quê hương” (Lê Huy Bắc)

Tóm lược nội dung

BÀI 10. NGHỊ LUẬN VĂN HỌC

TỰ ĐÁNH GIÁ

Câu 1: Nội dung chính của đoạn thơ trên là gì?

A. Nhắc lại những kỉ niệm khó quên trong thời thơ ấu của nhà thơ Tế Hanh

B. Kể câu chuyện cảm động về con thuyền và người dân chài ð quê nhà thơ

C. Nêu lên nỗi nhớ quê hương và những chiếc thuyền của nhà thơ Tế Hanh

D. Phân tích về đẹp của con thuyền và người dân trong bài thơ Quê hương

Trả lời rút gọn:

D

Câu 2. Trong đoạn trích, người viết tập trung làm rõ vẻ đẹp hùng dũng của con người bằng cách nào?

A. So sánh hình ảnh cánh buồm giương to với mảnh hồn làng

B. Sử dụng phép nhân hoá biến con thuyền thành người dân chài

C. Khắc hoạ con thuyền qua các động từ “hăng”, “phăng” và “vượt” 

D. Miêu tả bằng hình ảnh đối lập giữa cánh buồm và mảnh hồn làng

Trả lời rút gọn:

C

Câu 3: Câu văn nào ở phần đầu là ý kiến cần làm sáng tỏ của đoạn trích

A. Trong bài thơ Quê hương. hình ảnh con thuyền khi ra khơi đánh cá được.miêu tả với một tư thổ kiêu hãnh, hiện ngang.

B. Nhà thơ chỉ miêu tả thuyền chứ không miêu tả người nhưng tắm vóc, động tác, tình cảm, ý chí của con người đều lộ rõ,

C. Chiếc thuyền vốn là vật "vô tri nhưng được so sánh với “con tuấn mã" nên đã có hồn, có sự tự chuyển động.

D. Chỉ cần chọn vài chi tiết, động tác, nhà thơ đã vẽ nên được bức ảnh ảo mà không phải ai cũng hình dung nổi.

Trả lời rút gọn:

B

Câu 4: Theo tác giả, sự độc đáo của Tế Hanh khi miêu tả con người trong bài thơ là gì?

A. Nhà thơ đã sử dụng nhiều biện pháp so sánh.

D. Nhà thơ tập trung khai thác những động từ mạnh.

C. Miêu tả thuyền nhưng là để khắc hoạ con người

D. Nhà thơ đã sử dụng biện pháp nhân cách hoá

Trả lời rút gọn:

B

Câu 5: Câu văn nào sau đây thể hiện rõ nhất sự mến phục của người viết về tài năng nhà thơ?

A. Chiếc thuyền vốn là vật “vô tri", nhờ được so sánh với “con tuấn mã” nên đã có hồn, có sự tự chuyển động.

B. Trong bài thơ Quê hương, hình ảnh con thuyền khi ra khơi đánh cá được miêu tả với một tư thế kiêu hãnh, hiên ngang.

C. Chỉ cần chọn vài chi tiết, động tác, nhà thơ đã vẽ nên được bức ảnh ảo mà không phải ai cũng hình dung nổi...

D. Nhưng khi gọi “mảnh hồn” và gắn nó với cánh buồm thì chút hồn quê bình dị ấy bỗng trở nên cụ thể, rõ nét

Trả lời rút gọn:

C

Câu 6: Nêu một số câu văn trong văn bản thể hiện tính biểu cảm của bài viết.

Trả lời rút gọn:

- Ở đây đã có sự đối lập - một biện pháp nghệ thuật mà các nhà thơ lãng mạn luôn thích dùng.

- Hình tượng thơ phi thường.

Câu 7: Tác giả đã làm rõ ý kiến: “Nhà thơ chỉ miêu tả thuyền chứ không miêu tả người nhưng tầm vóc, động tác, tình cảm, ý chí của con người đều lộ rõ.” bằng cách nào?

Trả lời rút gọn:

Đưa ra những lí lẽ, bằng chứng để thuyết phục người đọc:

+ Về bản chất thuyền chẳng thể nào tự chuyển động như ngựa bao giờ cũng phải có người chèo.

+ Giấu đi chủ thể của động tác “phăng mái chèo” là trai tráng, nhờ thế mà chủ thể phăng mái chèo hiện lên trực tiếp trong tâm trí người đọc sẽ là con thuyền.

+ Vẻ hùng dũng của con người được khắc họa qua các động từ “hăng”, “phăng” và “vượt”.

+ Tuy nhiên, tầm vóc của con thuyền khi mái chèo bổ xuống cũng chỉ là tầm vóc của một con thuyền bình thường được điều khiển bởi những con người bình thường. Phải đến hai câu tiếp theo, con thuyền ấy mới được nâng lên tầm vũ trụ.

Câu 8: Dẫn ra một số yếu tố hình thức của bài thơ được người viết dựa vào để phân tích.

Trả lời rút gọn:

- Hình ảnh: chiếc thuyền, con tuấn mã, mảnh hồn làng, mái chèo, cánh buồm.

- Ngôn ngữ:

+ động từ mạnh “hăng”, “phăng”, “vượt”

+ tính từ “mạnh mẽ”

- Biện pháp nghệ thuật:

+ So sánh + nhân hóa: “Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã”, “Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”.

+ Tỉnh lược chủ ngữ “Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang”, “Rướn thân trắng bao la thâu góp gió”.

Câu 9: Em thích nhất đoạn văn nào trong đoạn trích? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

Em thích đoạn “Hồn” thì rõ ràng không có hình hài… linh hồn hoặc tinh thần của làng chài kia”. Bởi vì đoạn văn cho thấy được kí ức, tình yêu quê hương của tác giả về khung cảnh làng chài nơi có con thuyền, mái chèo, cánh buồm ngày đêm ra khơi hi vọng được bội thu. Hơn nữa ta còn thấy được sự tha thiết để lưu giữ những sự vật đó trong tâm hồn tác giả.

Câu 10: Qua đoạn trích trên, em hiểu thêm được gì về bài thơ Quê hương của Tế Hanh?

Trả lời rút gọn:

Mặc dù tác giả đang miêu tả con thuyền nhưng dường như con người vẫn hiện ra một cách hiên ngang và kiêu hãnh. Từng chuyển động của con thuyền tượng trưng như tầm vóc mạnh mẽ, hùng dũng của người dân miền biển đang hăng say lao động. Tất cả đã tạo nên một kỉ niệm đáng nhớ về khung cảnh làng chài quen thuộc trong tâm hồn lãng mạn của một người con xa quê.