Slide bài giảng công nghệ 10 - Công nghệ trồng trọt kết nối bài 25 Công nghệ trồng cây không dùng đất

Tóm lược nội dung

BÀI 25: CÔNG NGHỆ TRỒNG CÂY KHÔNG DÙNG ĐẤT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hiện nay, nhu cầu sử dụng rau sạch ngày càng tăng cao, do đó cần có các kĩ thuật trồng có thể đảm bảo cung cấp được rau sạch, trong đó có kĩ thuật trồng cây không dùng đất. Vậy kĩ thuật trồng cây không dùng đất là như thế nào? Có những hệ thống trồng cây nào và gồm những bộ phận cơ bản nào? Nguyên lí hoạt động của chúng ra sao?

Trả lời rút gọn: 

Trồng cây không dùng đất là kỹ thuật hiện đại, với hai hình thức là thủy canh và khí canh.

I. KHÁI NIỆM VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA KĨ THUẬT TRỒNG CÂY KHÔNG DÙNG ĐẤT

Khám phá 1: Kể tên một số nguyên tố khoáng đa lượng, vi lượng cần thiết cho cây được trồng bằng hệ thống thủy canh.

Trả lời rút gọn: 

- Dinh dưỡng đa lượng: Nitơ, Phospho, Kali, Canxi, Magiê, Lưu huỳnh...

- Dinh dưỡng vi lượng: Clo, Sắt, Bô, Mangan, Kẽm, Đồng, Niken, Molybden…

II. MỘT SỐ HỆ THỐNG TRỒNG CÂY KHÔNG DÙNG ĐẤT

1. Kĩ thuật thủy canh

a. Giới thiệu chung

Khám phá 2:

• Kể tên một số loại cây, rau, quả có thể trồng bằng kĩ thuật thủy canh.
• Giải thích ưu và nhược điểm của kĩ thuật thủy canh.

Trả lời rút gọn: 

* Loại cây trồng thủy canh: Xà lách, cải xoăn, rau chân vịt, dưa leo, cà chua, củ cải, cây họ đậu, ớt...

* Ưu điểm:

- Kiểm soát dinh dưỡng cây trồng.

- Không cần đất, phù hợp cho gia đình và vùng đất khô cằn.

- Năng suất cao, tiết kiệm thời gian.

- Giảm sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hóa học, bảo vệ môi trường.

* Nhược điểm:

- Khó áp dụng với lương thực và cây ăn quả.

- Đòi hỏi vốn đầu tư và kiến thức kỹ thuật cao.

b. Cấu trúc cơ bản và nguyên lí hoạt động

Khám phá 3: Hệ thống thủy canh hồi lưu có ưu điểm gì so với hệ thống thủy canh không hồi lưu? Tại sao trồng cây bằng hệ thống thủy canh hồi lưu cho cây trồng có năng suất cao và an toàn?

Trả lời rút gọn: 

* Thủy canh hồi lưu:

- Tiết kiệm thời gian chăm sóc, năng suất cao.

- Áp dụng linh hoạt từ gia đình đến công nghiệp.

- Dung dịch dinh dưỡng được tuần hoàn từ thùng chứa đến các khay trồng và trở lại, giúp cây phát triển tốt.

 *Thủy canh không hồi lưu:

- Dung dịch dinh dưỡng có thể thiếu oxygen và giảm pH sau thời gian dài, cần phải bổ sung và điều chỉnh thường xuyên.

Kết nối năng lực 1: Từ những nguyên liệu thường gặp hàng ngày như thùng xốp, ống nhựa, rổ nhựa, xơ dừa, sỏi, máy bơm... mỗi nhóm hãy thiết kế một hệ thông thủy canh phù hợp để trồng rau tại gia đình.

Trả lời rút gọn: 

Các nhóm tự thiết kế một hệ thống thủy canh phù hợp để trồng rau tại gia đình.

2. Kĩ thuật khí canh

a. Giới thiệu chung

Kết nối năng lực 2: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu những loại cây trồng có thể áp dụng phương pháp khí canh.

Trả lời rút gọn: 

Phương pháp khí canh phù hợp với nhiều loại cây như dâu tây, cà chua, dưa leo, xà lách, củ cải, tỏi tây, củ cải đường, đậu bắp, sả, chanh…

Khám phá 4: Vì sao dung dịch dinh dưỡng dùng cho khí canh đòi hỏi mức độ hòa tan và độ sạch cao hơn dung dịch thủy canh?

Trả lời rút gọn: 

Trong khí canh, chất dinh dưỡng được cung cấp qua hệ thống bơm dung dịch với áp suất cao, giúp hạt sương bám vào bộ rễ của cây. Dung dịch cần có độ hòa tan và độ sạch cao để cây hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả.

Kết nối năng lực 3: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về thành phần dinh dưỡng, độ pH và độ EC của dung dịch khí canh cho một số đối tượng cây trồng cụ thể.

Trả lời rút gọn: 

Ví dụ trồng dâu tây khí canh bằng dung dịch dinh dưỡng Hydro Umat F:

Kết nối năng lực 4: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về ưu, nhược điểm của công nghệ khí canh.

Trả lời rút gọn: 

*Ưu điểm:

- Tiết kiệm tài nguyên (nước, dinh dưỡng)

- Rễ nhận được nhiều oxy hơn

- Năng suất cao

- Dễ bảo trì

- Dễ xác định vấn đề với cây

- Dễ bảo trì

- Ít vấn đề phát sinh

- Trồng nhiều loại cây

- Kết hợp với hệ thống khác

- Dễ làm chủ

- Dễ nâng cấp

* Nhược điểm:

- Yêu cầu kỹ thuật cao

- Chi phí đầu tư ban đầu cao

- Yêu cầu giám sát và bảo trì nhiều hơn

- Phụ thuộc vào nguồn điện

- Khó hiệu chỉnh hàm lượng dinh dưỡng

b. Cấu trúc cơ bản và nguyên lí hoạt động

Kết nối năng lực 5: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các mô hình khí canh hiện nay đang được sử dụng trong trồng trọt.

Trả lời rút gọn: 

1. Khí canh áp suất thấp (LPA):

   - Đơn giản, rẻ và ít kỹ thuật hơn.

   - Sử dụng bể dung dịch, máy bơm nước, đường ống và đầu phun trong buồng trồng.

2. Khí canh áp suất cao:

   - Tạo ra giọt nước sương mù để tăng hấp thụ chất dinh dưỡng và phát triển cây.

   - Yêu cầu các thành phần cụ thể như buồng phát triển rễ, máy bơm nước cao áp, bình tích áp suất, van giảm áp, bộ hẹn giờ, đầu phun sương, đường ống, bể dung dịch.

3. Khí canh siêu âm Fogger:

   - Sử dụng công nghệ siêu âm để tạo nước thành sương mịn.

   - Không cần máy bơm, sử dụng đĩa chìm rung trong nước để biến nước thành sương.

Khám phá 5: Quan sát Hình 25.7 và mô tả nguyên lí hoạt động của hệ thống khí canh.

Trả lời rút gọn: 

Dung dịch được bơm từ bể chứa vào đường ống, qua vòi phun tạo hơi sương trong không khí gần rễ cây. Sương bám lên rễ và phần còn lại rơi xuống máng thu để được đưa trở lại bể chứa.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Từ kiến thức đã học và hệ thống thủy canh đã tự thiết kế, em hãy áp dụng để tạo một thống trồng cây thủy canh (hồi lưu hoặc không hồi lưu) sử dụng tại gia đình và trồng loại cây em yêu thích bằng hệ thống đó.

Trả lời rút gọn: 

Học sinh tự thiết kế và trồng cây yêu thích bằng hệ thống đó.