Slide bài giảng công nghệ 10 - Công nghệ trồng trọt kết nối bài 20 Công nghệ cao trong thu hoạch và bảo quản sản phẩm trồng trọt

Tóm lược nội dung

BÀI 20: CÔNG NGHỆ CAO TRONG THU HOẠCH VÀ BẢO QUẢN SẢN PHẨM TRỒNG TRỌT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Thu hoạch, bảo quản sản phẩm trồng trọt nhằm mục đích gì? Những công nghệ nào đang được áp dụng trong công nghệ thu hoạch, bảo quản sản phẩm trồng trọt.

Trả lời rút gọn: 

Thu hoạch, bảo quản nông sản nhằm mục đích hạn chế hao hụt về số lượng và hạn chế giảm chất lượng của nông sản. Ví dụ không bảo quản hoặc bảo quản không tốt, các nông sản dễ bị mốc, mọt phá hoại, rau quả sẽ bị thối. Nếu không bảo quản các sản phẩm trồng trọt sẽ bị mốc, hỏng, mối mọt, chuột, gián sẽ ăn mất.

Một số công nghệ được áp dụng trong thu hoạch, bảo quản sản phẩm trồng trọt là:

• Bảo quản bằng kho silo
• Bảo quản trong kho lạnh
• Bảo quản bằng chiếu xạ
• Bảo quản bằng khí quyển điều chỉnh
• Bảo quản bằng công nghệ plasma lạnh

II. MỘT SỐ CÔNG NGHỆ CAO TRONG BẢO QUẢN SẢN PHẨM TRỒNG TRỌT

2. Bảo quản bằng chiếu xạ

Kết nối năng lực 1: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về các trung tâm chiếu xạ sản phẩm trồng trọt ở Việt Nam.

Trả lời rút gọn: 

Ví dụ giới thiệu trung tâm chiếu xạ Hà Nội:

• Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội được xây dựng ở phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, trên diện tích 1,8 ha. Trung tâm gồm 3 bộ phận chính:
• Thiết bị chiếu xạ bao gồm nguồn chiếu xạ cobalt – 60 kèm theo hệ thông băng tải để vận chuyển hàng hóa chiếu xạ theo quy trình công nghệ tự động.
• Nguồn cobalt – 60 đặt trong hầm kín được bảo quản khô, máy chiếu phẳng có tường bê tông dày 0,5 m ngăn cách, bảo đảm an toàn phóng xạ cho các hoạt động liên quan cũng như môi trường xung quanh.
• Toàn bộ hệ thống thiết bị được hệ thống điều khiển đặt ở phía ngoài chỉ huy bằng các camera và đèn tín hiệu, tùy theo yêu cầu chiếu xạ của từng loại sản phẩm (cường độ chiếu, khối lượng, sản phẩm, kích thước, hình dáng của sản phẩm…) quyết định thời gian chiếu.
• Hệ thống kho chứa, để bảo quản hàng hóa trước và sau khi chiếu xạ. Theo thiết kế ban đầu, trung tâm có một kho chứa hàng bình thường, diện tích 750 m², một kho lạnh ở nhiệt độ 0 độ C và 15 độ C với diện tích 750 m², nhưng do điều kiện kinh phí nên trung tâm mới có được kho chứa 750 m².
• Hệ thống các phòng thí nghiệm hóa học, hóa lý và sinh học để nghiên cứu, thí nghiệm liều chiếu xạ cho các loại sản phẩm khác nhau như khoai tây, hành tỏi, gia vị, thuốc lá, dược liệu, hoa quả tươi, thịt, mực khô, cá khô…
• Tại đây cũng nghiên cứu, thử nghiệm, theo dõi, đánh giá các sản phẩm chiếu xạ để xây dựng quy trình chiếu với hiệu quả cao nhất.
• Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội là sơ sở ứng dụng công nghệ bức xạ đầu tiên ở Việt Nam với nhiệm vụ chủ yếu là nghiên cứu, thực nghiệm để chuyển giao công nghệ bức xạ Việt Nam.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nêu một số nguyên nhân dẫn đến tổn thất sản phẩm trồng trọt và đề xuất giải pháp khắc phục.

Trả lời rút gọn: 

* Nguyên nhân gây tổn thất sản phẩm trồng trọt bao gồm

- Thu hoạch không đúng thời điểm, 

- Quá trình thu hoạch không cẩn thận, bảo quản không đúng cách, và hạn chế trong điều kiện đóng gói, vận chuyển và công nghệ chế biến sau thu hoạch. 

* Để giải quyết vấn đề này, có thể áp dụng các giải pháp như sử dụng các biện pháp

- Cơ giới hóa thu hoạch, đầu tư công nghệ cao trong bảo quản sản phẩm,

- Xây dựng các vùng sản xuất ổn định, 

- Giải quyết đồng bộ các vấn đề liên quan đến thị trường tiêu thụ, vốn đầu tư, hạ tầng cơ sở,

- Đào tạo nâng cao trình độ kỹ thuật cho nông dân, và áp dụng các công nghệ mới vào sản xuất.

Câu 2: Trong phương pháp bảo quản bằng khí quyển điều chỉnh, để làm giảm hoạt động hô hấp của sản phẩm trồng trọt thì nồng độ khí CO₂ và O₂ được điều chỉnh tăng hay giảm? Tại sao?

Trả lời rút gọn: 

- Điều chỉnh môi trường bảo quản để giảm hoạt động hô hấp của sản phẩm trồng trọt là cần thiết.

- Rau và trái cây, như con người, cũng hô hấp, hấp thụ Oxy và thải ra CO2.

- Môi trường bảo quản có nồng độ Oxy thấp giúp giảm hoạt động hô hấp của sản phẩm, từ đó kéo dài thời gian bảo quản và giữ được chất lượng sản phẩm.

VẬN DỤNG

Câu 1: Phân tích ưu, nhược điểm của các biện pháp bảo quản sản phẩm trồng trọt đang thực hiện ở gia đình em.

Trả lời rút gọn: 

Học sinh tự liên hệ thực tiễn ở địa phương mình.

Câu 2: Đề xuất biện pháp bảo quản phù hợp cho một số loại sản phẩm trồng trọt phổ biến ở địa phương em.

Trả lời rút gọn: 

Học sinh tự liên hệ thực tiễn ở địa phương mình.