Slide bài giảng công nghệ 10 - Công nghệ trồng trọt kết nối bài 19 Quy trình trồng trọt và cơ giới hóa trong trồng trọt

Tóm lược nội dung

BÀI 19: QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT VÀ CƠ GIỚI HÓA TRONG TRỒNG TRỌT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quy trình trồng trọt là gì, gồm những bước cơ bản nào? Con người đã sử dụng những loại máy móc thiết bị gì trong trồng trọt? Mục đích của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt 

Trả lời rút gọn: 

- Quy trình trồng trọt là một chuỗi công việc được thực hiện theo trình tự nhất định khi trồng trọt.

- Các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt gồm:

  - Bước 1: Làm đất, bón phân lót.

  - Bước 2: Gieo hạt, trồng cây con.

  - Bước 3: Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh.

  - Bước 4: Thu hoạch.

- Một số máy móc thường được sử dụng trong trồng trọt bao gồm: máy làm đất, máy cày, máy cấy, máy gặt, máy bay phun thuốc trừ sâu, máy thu hoạch ngô...

- Mục đích của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt là tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, hướng tới phát triển một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và thân thiện với môi trường, cũng như giảm thiểu sức lao động cho con người.

I. QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

2. Các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt

Khám phá 1: Quan sát Hình 19.1, kết hợp với kinh nghiệm của bản thân, em hãy nêu các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt và ý nghĩa của từng bước.

Trả lời rút gọn: 

• Bước 1: Làm đất, bón phân lót: Làm đất để tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng và diệt cỏ dại, mầm mống sâu bệnh. Bón phân trước khi gieo trồng để phân hủy và cây có thời gian hấp thụ chất dinh dưỡng.

• Bước 2: Gieo hạt, trồng cây con.

• Bước 3: Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh: Đảm bảo cây trồng phát triển khỏe mạnh và năng suất cao.

• Bước 4: Thu hoạch.

a. Làm đất, bón phân lót

Kết nối năng lực 1: 

1. Mô tả kĩ thuật làm đất cho một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em.
2. Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về kĩ thuật làm đất trồng cây trong nhà có mái che.

Trả lời rút gọn: 

1. Học sinh tự áp dụng kiến thức vào thực tế địa phương.

2. Ví dụ: Phương pháp làm đất trồng cây cảnh trong chậu:

   - Chuẩn bị: đất màu, xơ dừa, trấu, tro, cỏ khô và phân bón.

   - Thực hiện: Mỗi loại cây cảnh có tỷ lệ trộn đất khác nhau. Thông thường, tỷ lệ phổ biến là đất: xơ dừa: trấu: tro = 1:1:1/6:1/6:1/6. Trộn đều các thành phần và sử dụng cho việc trồng cây.

c. Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh

Khám phá 2: Em hãy mô tả các công việc chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh cho một đối tượng cây trồng mà em biết.

Trả lời rút gọn: 

Ví dụ: Chăm sóc cây cà chua

• Tưới nước:

  - Nhu cầu nước tùy thuộc vào giai đoạn phát triển, cần thêm nước khi bón phân đạm và trồng dày.

  - Tưới liên tục trong 1 tuần sau khi trồng, sau đó 2-3 ngày 1 lần. Tăng lượng nước khi cành lá phát triển.

  - Hệ thống tưới tự động giữ độ ẩm và giảm nước bốc hơi.

• Vun xới:

  - Vun trước khi ra hoa kết quả, 2 lần từ khi trồng đến 20 ngày sau.

• Làm giàn:

  - Buộc thân cây vào cọc giàn sau khi ra chùm hoa thứ nhất.

• Bấm ngọn và tỉa cành:

  - Bấm ngọn khi ra 4-5 chùm quả, tỉa lá già vàng vào cuối thời kỳ sinh trưởng.

• Phòng trừ sâu bệnh hại:

Đối với sâu:

Đối với bệnh:

d. Thu hoạch sản phẩm trồng trọt

Khám phá 3: Theo em, nếu thu hoạch không đúng thời điểm (sớm hoặc quá muộn) sẽ ảnh hưởng như thế nào đến số lượng và chất lượng sản phẩm trồng trọt?

Trả lời rút gọn: 

Thu hoạch không đúng lúc sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và sản lượng nông sản:

- Thu hoạch quá chín dẫn đến hao hụt vì sản phẩm rụng nhiều, quả dễ bị dập, nát.

- Thu hoạch sớm quá khi sản phẩm còn xanh sẽ giảm chất lượng.

Kết nối năng lực 2: Tìm hiểu phương pháp thu hoạch một số loại sản phẩm trồng trọt phổ biến.

Trả lời rút gọn: 

- Phương pháp thủ công: Hái, nhổ, đào, cắt.

- Phương pháp cơ giới như: dùng máy thu hoạch.

II. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CƠ GIỚI HÓA TRONG TRỒNG TRỌT

1. Cơ giới hóa trong làm đất

Khám phá 4: Kể tên các loại máy móc sử dụng trong làm đất mà em biết. Theo em, việc sử dụng máy móc trong làm đất có vai trò gì trong trồng trọt?

Trả lời rút gọn: 

Việc sử dụng máy móc trong làm đất giúp rút ngắn thời gian, giải phóng sức lao động so với làm thủ công, đặc biệt là trên các diện tích lớn mà sức người không thể làm được trong thời gian ngắn.

2. Cơ giới hóa trong gieo trồng

Kết nối năng lực 3: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các máy móc sử dụng trong gieo trồng và ý nghĩa của các loại máy móc đó đối với sản xuất.

Trả lời rút gọn: 

Ví dụ: Tìm hiểu máy cấy lúa

Máy cấy lúa AMS-PT-6300B

- Máy cấy lúa hoạt động chủ yếu bằng ba bộ phận chính: động cơ, bánh răng truyền lực và thiết bị cấy.

- Đặc điểm nổi bật của máy này bao gồm bảng bảo vệ cây giống giúp trồng thẳng hàng và trật tự, khay đựng cây giống bằng thép không gỉ để đảm bảo độ bền cao. Ghế và bảng điều khiển có thể điều chỉnh giúp vận hành thoải mái. Cấu hình động cơ hiện đại giúp máy hoạt động hiệu quả và ít tiếng ồn.

- Máy được lập trình điều chỉnh hàng đáp ứng nhu cầu thực tế và có hệ thống di chuyển thủy lực linh hoạt. Cánh tay cấy thiết kế có độ ồn thấp giúp người lái xe dễ dàng phán đoán tình trạng cấy. Máy cấy lúa giúp giảm chi phí nhân công và thời gian gieo trồng, tạo điều kiện tốt cho sự phát triển của cây lúa và đảm bảo năng suất ổn định hơn so với phương pháp cấy lúa bằng tay hoặc gieo sạ.

3. Cơ giới hóa trong chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng

Khám phá 5: Theo em, việc sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc trừ sâu, bệnh trong trồng trọt có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời rút gọn: 

- Máy bay không người lái giải quyết vấn đề tiếp xúc với hóa chất độc hại khi phun thuốc trừ sâu trên ruộng. Tính tự động của máy bay cho phép thiết lập thông số và bay tự động, tăng hiệu quả và giảm thời gian tiếp xúc với thuốc.

- Đồng thời, máy bay này có độ chính xác cao, giúp tiết kiệm thuốc và giảm lượng thuốc tồn dư ảnh hưởng đến môi trường. Điều này bảo vệ sức khỏe của người điều khiển và giảm tác động tiêu cực đến môi trường.

4. Cơ giới hóa trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt

Kết nối năng lực 4: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các thiết bị sử dụng trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt.

Trả lời rút gọn: 

Máy thu hoạch lúa đa năng là một ví dụ tiêu biểu.

- Với thiết kế đẩy tay và lưỡi cắt được bố trí theo hàng, máy này thuận tiện cho việc thu gom lúa.

- Mặc dù không có chức năng đập lúa, nhưng tốc độ cắt nhanh và kích thước nhỏ gọn phù hợp cho các hộ sản xuất nhỏ lẻ.

- Ưu điểm của máy này bao gồm khả năng vận hành trên nhiều địa hình, công suất hoạt động lớn, dễ dàng điều khiển, tiết kiệm nhân công và linh hoạt trong việc thu hoạch các loại cây khác nhau.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Sắp xếp các hình ảnh dưới đây theo đúng trình tự các bước trong quy trình trồng trọt.

Trả lời rút gọn: 

a-b-d-e-c

Câu 2: Nêu những ứng dụng nổi bật của cơ giới hóa trong quá trình trồng trọt đang được áp dụng ở địa phương em.

Trả lời rút gọn: 

Học sinh tự liên hệ thực tế ở địa phương

Câu 3: Hãy chỉ ra những đặc điểm không đúng khi thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt:

a. Cơ giới hóa có thể được thực hiện ở rất nhiều khâu trong quá trình trồng trọt.

b. Cơ giới hóa trong trồng trọt có chi phí đầu tư thấp.

c. Cơ giới hóa giúp làm tăng diện tích trồng trọt.

d. Cơ giới hóa trong trồng trọt không có sự tham gia của con người.

e. Cơ giới hóa trong trồng trọt góp phần giảm tổn thất sau thu hoạch.

g. Cơ giới hóa giúp chủ động thười vụ trồng trọt.

h. Cơ giới hóa giúp giải phóng sức lao động của con người và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Trả lời rút gọn: 

b - d 

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Tìm hiểu và đề xuất những bước có thể thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt ở địa phương em để nâng cao hiệu quả sản xuất.

Trả lời rút gọn: 

Học sinh tự liên hệ thực tiễn ở địa phương.