Soạn giáo án Tin học ứng dụng 11 cánh diều Chủ đề F(ICT) Bài 2: Tạo bảng trong cơ sở dữ liệu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Nhiệm vụ 1. Các cột trong bảng

- GV yêu cầu HS đọc hiểu mục 1a và quan sát Bảng 1 tr.133 SGK.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi và hoàn thành Phiếu học tập (Đính kèm dưới hoạt động 1).

- GV nhắc HS:

+ Các thuật ngữ trong tiếng Anh làm tên kiểu dữ liệu giống như giống như các từ khóa trong ngôn ngữ lập trình.

+ Các kiểu số (Number) chia ra các tên gọi cụ thể hơn: Byte, Integer, Long Integer, Single, Double ứng với kích thước khác nhau. Chi tiết về các thuộc tính kiểu dữ liệu sẽ bổ sung dần trong các trường hợp cụ thể.

- GV nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định kiểu trường dữ liệu phù hợp với thực tế và mục đích sử dụng bằng các ví dụ thực tế gần gũi với HS, kết hợp dẫn dắt đến các cột dữ liệu trong các bảng sẽ thiết kế ở phần tiếp theo.

Nhiệm vụ 2. Thiết kế các bảng

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi, thảo luận trả lời câu hỏi Hoạt động tr.134 SGK:

Hoạt động hằng ngày của thư viện trường bao gồm các giao dịch mượn, trả sách của học sinh. Theo em, những thông tin liên quan đến các hoạt động đó mà thủ thư cần ghi lại là gì?

- GV gợi ý HS điểm lại những thông tin liên quan, sau đó nhóm các trường dữ liệu tương ứng thành các thiết kế bảng sẽ trình bày trong các đoạn tiếp theo.

- GV yêu cầu HS đọc hiểu mục 1b để hình thành kiến thức mới về các bảng trong CSDL.

- GV hướng dẫn quan sát Hình 1 - 2 và đọc Bảng 2 - 3 tr.133 - 134 SGK để HS hiểu rõ hơn về các bảng trong CSDL.

- GV đặt vấn đề, yêu cầu HS tìm ra giải pháp với những bất tiện khi áp dụng cách quản lí trên trong trường hợp thư viện có quy mô lớn, có yêu cầu quản lí nâng cao hơn và dịch vụ phong phú hơn so với thư viện trường.

Nhiệm vụ 3. Hướng dẫn tạo bảng theo thiết kế

- GV yêu cầu HS đọc hiểu mục 1c tr.136 SGK để biết được các thao tác tạo bảng theo thiết kế.

- GV chia lớp thành các nhóm (3 - 4 HS) thực hiện tạo bảng theo thiết kế thông qua hướng dẫn trong SGK.

- Trên cơ sở thực hành trực quan cụ thể tạo bảng dữ liệu theo SGK, GV yêu cầu HS khái quát thao tác tạo bảng theo thiết kế cho các trường hợp khác.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Nhiệm vụ 1: HS đọc hiểu mục 1a tr.133 SGK, thảo luận nhóm đôi hoàn thành Phiếu học tập.

- Nhiệm vụ 2: HS đọc hiểu mục 1b tr134 - 136 SGK và hướng dẫn của GV, trả lời các câu hỏi.

- Nhiệm vụ 3: HS đọc hiểu mục 1c, thực hành nhiệm vụ được giao. GV quan sát, hướng dẫn (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 - 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận:

+ Phiếu học tập - Đính kèm dưới hoạt động 1.

+ Câu hỏi Hoạt động tr.134 SGK:

Thủ thư cần ghi lại thông tin về mã sách, tên sách, số thẻ, Họ và tên HS,....

+ Câu hỏi trong Nhiệm vụ 2: Với thư viện quy mô lớn, có yêu cầu quản lí nâng cao hơn và dịch vụ phong phú hơn cần xử lí bằng máy tính thì sẽ có những bất tiện. Việc trích lấy ra các thông tin “ngầm” trong mã số để phân tích số liệu thống kê theo đối tượng bạn đọc, theo phân loại sách,... sẽ phức tạp hơn. Giải pháp thích hợp là thêm cột Phân loại và mã hóa rõ ràng cách phân loại.

+ Nhiệm vụ 3: GV mời 1 - 2 HS lên trình bày và thực hiện thao tác theo hướng dẫn của SGK.

- GV mời HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức và yêu cầu HS ghi chép vào vở.

- GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

1. Các bảng trong cơ sở dữ liệu thư viện trường

a) Các cột trong bảng

- Một bảng CSDL có nhiều cột, mỗi cột chứa dữ liệu thuộc một kiểu nhất định.

- Một số kiểu dữ liệu thường dùng trong Access (Bảng 1- Phiếu học tập đính kèm dưới Hoạt động 1).

b) Thiết kế các bảng

- Quy tắc chung khái quát khi thiết kế CSDL: cần dựa trên logic nghiệp vụ (Business Logic) trong thực tế để xác định phải thu thập, lưu trữ những mục dữ liệu và thao tác dữ liệu.

Ví dụ: CSDL thư viện đơn giản nhất gồm 3 bảng tương ứng: Sách, Bạn Đọc, Mượn-Trả sách.

- Bảng Sách gồm các cột và kiểu dữ liệu tương ứng như Bảng 2 sau đây:

Bảng 2. Các trường dữ liệu trong bảng Sách

Hình 1. Bảng Sách trong khung nhìn bảng dữ liệu

- Bảng Bạn Đọc gồm các cột và kiểu dữ liệu tương ứng như Bảng 3 sau đây:

Bảng 3. Các trường dữ liệu trong bảng Bạn Đọc

Hình 2. Bảng Bạn đọc trong khung nhìn dữ liệu

c) Hướng dẫn tạo bảng theo thiết kế

* Xét hai trường hợp

- CSDL trống mới tạo sẽ có sẵn ngay trong một bảng tên là Table1 theo mặc định.

- CSDL đang làm việc: Nháy chuột chọn Create\Table sẽ tạo thêm một bảng mới tên là Table1.

* Có thể nhập luôn tên mới cho bảng trước khi nháy lệnh Create.

Thiết lập kiểu dữ liệu cho mỗi trường và các thuộc tính chi tiết

- Mở bảng trong khung nhìn thiết kế và nhập lần lượt các tên trường trong cột Field Name.

+ Nên giữ nguyên cột ID do Access tự động tạo ra.

+ Cột Data Type để chọn kiểu dữ liệu của trường.

Bước 1. Nháy chuột vào ô tên kiểu dữ liệu (cột Data Type); nháy dấu trỏ xuống ở đầu mút phải sẽ thả xuống danh sách để chọn các kiểu dữ liệu.

Bước 2. Chọn một kiểu dữ liệu (bằng tiếng Anh) thích hợp trong danh sách.

- Vùng Field Properties bên dưới để xác định chi tiết các thuộc tính của kiểu dữ liệu đã chọn.

+ Cột đầu tiên là danh sách các tên thuộc tính: Field Size, Format, Input Mask,...

+ Cột kế tiếp xác định giá trị cụ thể của thuộc tính.

Bước 3. Thiết lập các chi tiết thuộc tính của trường đã chọn.

1) Nháy chuột chọn một thuộc tính (một dòng) sẽ xuất hiện dấu trỏ xuống ở đầu mút phải.

2) Nháy dấu trỏ xuống để thả danh sách chọn thiết lập chi tiết cho thuộc tính đó.

Gõ nhập dữ liệu vào bảng để kiểm tra

- Sau khi thiết kế xong bảng, ghi lưu và chuyển về khung nhìn bảng dữ liệu.

- Việc gõ nhập dữ liệu được thực hiện theo từng ô.

- Access tự động lưu kết quả nhập dữ liệu khi kết thúc một bản ghi và chuyển sang bản ghi tiếp theo, không cần nháy chuột vào biểu tượng Save.

Chú ý: Trong thực tế, người ta thường thiết kế để nhập dữ liệu cho CSDL qua biểu mẫu để kiểm soát một số ràng buộc dữ liệu.