HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV sử dụng hình 1, 2 trong SGK cho HS quan sát và đặt các câu hỏi:

+ Nội dung của các hình ảnh là gì?

+ Những hình ảnh này gợi cho em những điều gì về thiên nhiên vùng Tây Nguyên?

+ Em hãy kể những điều đã biết về thiên nhiên vùng Tây Nguyên.

- GV gọi 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV chốt đáp án:

+ Hình 1: Cao nguyên Lâm Viên (tỉnh Lâm Đồng).

+ Hình 2: Voi ở Vườn quốc gia Yok Đôn (tỉnh Đắk Lắk).

+ Tây Nguyên là vùng đất với nhiều đồi núi, cánh rừng bạt ngàn, là nơi sinh sống của nhiều loài động vật.

- GV cho HS nghe bài hát Chú voi con ở Bản Đôn.

https://www.youtube.com/watch?v=QMW4M-03wBo

- GV tổng kết lại và dẫn dắt HS vào nội dung bài học về thiên nhiên vùng Duyên hải miền Trung: Bài 20–  Thiên nhiên vùng Tây Nguyên.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vị trí địa lí

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nắm được các đặc điểm vị trí địa lí của vùng Tây Nguyên.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát hình 3 và trả lời các câu hỏi sau:

+ Xác định vị trí của vùng Tây Nguyên trên lược đồ.

+ Kể tên các vùng và quốc gia tiếp giáp với vùng Tây Nguyên.

- GV giúp HS hoàn thiện kĩ năng khai thác lược đồ và gợi ý để HS nhận thấy đây là vùng duy nhất của nước ta không giáp biển.

- GV hướng dẫn HS làm việc nhóm 4 – 6 HS.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS lên trình bày trước lớp. Các HS khác quan sát, lắng nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và chốt kiến thức trọng tâm:

+ Tây Nguyên là vùng duy nhất của nước ta không giáp biển.

+ Tây Nguyên tiếp giáp với các nước: Lào, Cam-pu-chia; tiếp giáp với các vùng: Duyên hải miền Trung, Nam Bộ.

- GV có thể cho HS mở rộng kiến thức qua mục Em có biết vẽ địa điểm có cột mốc ngã ba biên giới giữa Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nắm chắc đặc điểm tự nhiên về địa hình, khí hậu, đất, rừng của Tây Nguyên.

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về địa hình

- GV yêu cầu HS quan sát lược đồ hình 3, đọc bảng 1 và thông tin trong mục để thực hiện nhiệm vụ:

+ Kể tên và chỉ trên lược đồ vị trí các cao nguyên ở Tây Nguyên.

+ Cho biết độ cao trung bình của các cao nguyên đó.

- GV tổ chức cho HS hoạt động cặp đôi.

- GV hướng dẫn để HS kể tên và chỉ trên lược đồ những cao nguyên theo chiều từ bắc xuống nam.

- GV mời 1 – 2 cặp lên bảng chỉ trên lược đồ. HS khác quan sát, lắng nghe, nhận xét.

- GV kết luận: những cao nguyên theo chiều từ bắc xuống nam là cao nguyên Kon Tum, Pleiku, Đắk Lắk, Mơ Nông, Lâm Viên, Di Linh.

- GV cho HS đọc bảng 1 và thông tin để thực hiện nhiệm vụ thứ 2.

- GV sử dụng phương pháp đàm thoại, dẫn dắt HS rút ra được đặc điểm địa hình của vùng.

- GV lưu ý HS đọc kĩ thang phân tầng độ cao; có thể đặt một số câu hỏi gợi mở:

+ Tây Nguyên có địa hình cao hay thấp?

+ Dạng địa hình chính ở Tây Nguyên là gì?

+ Độ cao địa hình có sự thay đổi như thế nào từ đông sang tây?...

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV chốt đáp án: Tây Nguyên có địa hình cao, gồm các cao nguyên xếp tầng, cao ở phía đông và thấp dần về phía tây.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về khí hậu

- GV yêu cầu HS đọc và thực hiện yêu cầu:

+ Cho biết thời gian mùa mưa và thời gian mùa khô ở Buôn Ma Thuột.

+ Nêu đặc điểm chính của khí hậu ở vùng Tây Nguyên.

- GV tổ chức cho HS thành các nhóm (mỗi nhóm 4 – 6 HS) và hoàn thành phiếu học tập sau:

- GV tổ chức cho HS thảo luận với các thành viên trong nhóm, ghi lại kết quả vào phiếu học tập.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ các nhóm hoàn thành nhiệm vụ và yêu cầu các nhóm trình bày kết quả làm việc.

- GV gợi ý kết quả:

- GV nhận xét về quá trình làm việc nhóm và báo cáo kết quả của HS. Sau đó, GV chốt kiến thức về đặc điểm khí hậu ở Tây Nguyên:

+ Nhiệt độ cao quanh năm, trung bình trên 20°C.

+ Có hai mùa rõ rệt: mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 11) và mùa khô (tháng 12 đến tháng 4 năm sau).

+ Lượng mưa tập trung chủ yếu vào mùa mưa. Mùa khô có tình trạng thiếu nước.

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu về đất

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin trong mục và thực hiện nhiệm vụ: Cho biết tên và đặc điểm của loại đất chính ở vùng Tây Nguyên.

- GV gọi 2 – 3 HS trình bày, các cặp HS khác nhận xét và bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá và chốt kiến thức:

+  Loại đất chính ở Tây Nguyên là đất đỏ badan.

+ Đất giàu dinh dưỡng, thích hợp trồng các cây công nghiệp lâu năm: cà phê, hồ tiêu, cao su,...

- GV có thể cung cấp thêm một số hình ảnh về đất đỏ badan, các vườn trồng cà phê, hồ tiêu,.... trên đất đỏ badan ở Tây Nguyên để HS quan sát và có thêm thông tin.

Hình ảnh: đất đỏ badan Tây nguyên

Hình ảnh: Vườn cà phê ở Tây Nguyên.

Hình ảnh: Vườn hồ tiêu ở Tây Nguyên.

Nhiệm vụ 4: Tìm hiểu về rừng

- GV có thể tổ chức cho HS hoạt động theo nhóm (mỗi nhóm từ 4 – 6 người).

- GV yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ sau: Đọc thông tin và quan sát các hình 4, 5, hãy cho biết:

+ Tên một số kiểu rừng ở vùng Tây Nguyên.

+ Vai trò của rừng ở Tây Nguyên.

+ Một số biện pháp bảo vệ rừng ở Tây Nguyên.

- GV có thể triển khai các nhóm hoạt động theo kĩ thuật khăn trải bàn hoặc kĩ thuật các mảnh ghép.

- GV có thể cung cấp thêm một số hình ảnh, video về tài nguyên rừng, biện pháp bảo vệ rừng ở Tây Nguyên,...

( từ 5:20 đến 6:20)

 https://www.youtube.com/watch?v=ZocczBMQybw

- GV mời 1 – 2 nhóm trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và chốt kiến thức trọng tâm của mục:

+ Vùng Tây Nguyên có diện tích rừng lớn, gồm hai kiểu rừng chính: rừng rậm nhiệt đới và rừng rụng lá vào mùa khô (còn gọi là rừng khộp).

+ Vai trò của tài nguyên rừng:

·        Giúp giảm lũ lụt vào mùa mưa, giảm khô hạn vào mùa khô.

·        Cung cấp sản vật có giá trị.

·        Góp phần phát triển du lịch.

+ Một số biện pháp bảo vệ rừng:

·        Trồng rừng và phục hồi rừng.

·        Thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên (vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển,...).

·        Tuyên truyền và vận động người dân cùng tham gia bảo vệ rừng....

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Giúp HS củng cố kiến thức đã học về thiên nhiên vùng Tây Nguyên.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ phần luyện tập.

- GV hướng dẫn HS trình bày kiến thức về đặc điểm địa hình, khí hậu vùng Tây Nguyên.

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV có thể gợi ý cho HS trình bày dưới dạng bảng hoặc sơ đồ tư duy.

- GV nhận xét, đánh giá và gợi ý kết quả:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS sưu tầm hình ảnh về một số cảnh đẹp thiên nhiên ở vùng Tây Nguyên và chia sẻ với các bạn.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân thực hiện nhiệm vụ phần vận dụng.

- GV có thể hướng dẫn HS cách tìm kiếm và sưu tầm hình ảnh, gợi ý một số địa điểm: núi Lang Biang, hồ Tả Đùng, núi Chư Đăng Ya, thác Đray Nur,...

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.   

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Đọc lại bài học Thiên nhiên vùng Tây Nguyên.

+ Về nhà thực hiện nhiệm vụ vận dụng và trình bày vào đầu giờ học sau.

+ Đọc trước Bài 21 – Dân cư và hoạt động sản xuất ở vùng Tây Nguyên (SHS tr.89).

- HS quan sát hình ảnh, lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS làm việc nhóm.

- HS trả lời.

- HS quan sát, lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, thực hiện.

- HS quan sát lược đồ hình 3, đọc bảng 1 và thông tin trong mục để thực hiện nhiệm vụ.

- HS hoạt động cặp đôi

- HS kể tên và chỉ trên lược đồ.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc bảng 1 và thông tin.

- HS lắng nghe, thực hiện.

- HS lắng nghe, ghi nhớ.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát, đọc thông tin.

- HS làm việc nhóm.

- HS thảo luận.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát.

- HS lắng nghe, thực hiện.

- HS quan sát.

- HS trình bày.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS làm việc cá nhân.

- HS thực hiện.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS thực hiện.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, thực hiện.