HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tổng quan về tác giả, tác phẩm.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm, cho HS đọc thầm lại văn bản và đặt câu hỏi:

+ Tác giả văn bản “Cốm vòng” là ai? Nêu những thông tin chính về tác giả và tác phẩm “Cốm vòng”

+ Văn bản “Cốm vòng” viết theo thể loại gì? Phân chia bố cục cho văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS hình thành nhóm, phân công nhiệm vụ cho các thành viên.

+ HS hoạt động thảo luận, đưa ra ý kiến thống nhất đáp án cuối cùng.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện nhóm trình bày kết quả.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

NV2: Nhắc lại kiến thức trọng tâm của VB

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm:

Mỗi nhóm sử dụng 1 tờ giấy A0 và thể hiện nội dung:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu đặc sản cốm Vòng và truyền thống làm gốm của người làng Vòng.  

+ Nhóm 2: Tìm hiểu nguyên liệu và các công đoạn chế điển để làm ra cốm.

+ Nhóm 3: Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận nhóm.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện các nhóm trình bày kết quả và trao đổi.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN.

1. Tác giả

- Vũ Bằng (03/06/1913-07/04/1984), tên đầy đủ là Vũ Đăng Bằng. sinh tại Hà Nội

- Quê quán: làng Lương Ngọc, huyện Bình Ginag, tỉnh Hải Dương

- Gia đình: cha mất sớm, Vũ Bằng ở với mẹ là chủ một tiệm bán sách ở phố Hàng Gai (Hà Nội) nên không bị thiếu thốn.

- Phong cách sáng tác: trữ tình, giàu chất thơ, hướng vào biểu hiện nội tâm, hướng về phong cảnh thiên nhiên bốn mùa xứ sở; văn phong tràn đầy cảm xúc, cảm giác tinh tế.

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ: Thuộc chương 8 trong Miếng ngon Hà Nội (1952).

b. Thể loại: Tùy bút

c. Bố cục: 3 phần

- Phần 1 (từ đầu đến "sản xuất được cốm quý"): Giới thiệu về đặc sản cốm Vòng và truyền thống làm cốm của người làng Vòng.

- Phần 2 (tiếp đến "tinh khiết và thơm tho lạ lùng"): Mô tả nguyên liệu và các công đoạn chế biến công phu để ra được sản phẩm cốm Vòng

- Phần 3 (còn lại): Những suy tư, cảm nhận của tác giả về cốm, từ đó nhấn mạnh sự trân trọng, nâng niu cốm chính là trân trọng nâng niu công sức của đất trời, của con người.

II. ÔN TẬP VĂN BẢN “CỐM VÒNG”

1. Giới thiệu về đặc sản cốm Vòng và truyền thống làm cốm của người làng Vòng

- Tác giả khẳng định: Cốm và hồng là  sản phẩm biểu dương được tình thần của những cuộc nhân duyên.

- Màu sắc:

+ Cốm: giản dị mà thanh khiết

+ Hồng: chói lọi mà vương giả

à tưởng tương xung mà thắm đượm với nhau.

- Mùi vị: vị ngọt lừ của hồng – mùi thơm của cốm à nâng đỡ, hòa quyện như trai gái xứng đôi, vừa đôi

- Hai thức quà hòa quyện, sánh đôi cùng nhau như tình cảm đôi lứa, chẳng thể tách rời.

à Sự hài hòa giữa việc thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên và cảm xúc chân thực của con người.

- Những cô gái làng Vòng: mộc mạc, ưa nhìn, gánh cốm từ sáng sớm tinh mơ.

2. Nguyên liệu và các công đoạn chế biến công phu để ra được sản phẩm cốm Vòng

- Nguyên liệu và cộng đoạn: Để làm ra sản phẩm cốm, cần 6 công đoạn:

1. Ngắt lúa

2. Tuốt lúa

3. Đảo trong nồi rang

4. Xay, giã thóc

5. Sàng thóc

6. Hồ

à Sự cầu kì, tinh tế, tỉ mỉ để làm ra cốm.

- Tác giả đã bộc lộ trực tiếp, sinh động, như hòa quyện với hương vị thơm mát thanh khiết của tự nhiên, với nét đẹp mộc mạc mà nên thơ của đất trời, tạo cho cho người đọc ấn tượng khó quên.

- Cách gói cốm: gói bằng lá sen mới, buộc bằng sợi rơm tươi à trang nhã, hòa quyện cùng thiên nhiên.

- Cách ăn cốm: ăn cho ra miếng cốm, thanh lịch, cao quý, phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một… nhai nhỏ nhẹ, ngẫm nghĩ… nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng…

à Tình cảm yêu mến, quý trọng, trìu mến của tác giả dành cho cốm.

- Chủ đề của văn bản: Tình cảm yêu quý, trân trọng của tác giả đối với cốm và đối với văn hóa của dân tộc cũng như cách sống đẹp, giàu văn hóa của người Hà Nội.

III. TỔNG KẾT

* Nội dung

Qua văn bản, ta thấy tâm hồn của nhà thơ Vũ Bằng là một tâm hồn tinh tế, bay bổng, thiết tha, ông có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước sâu sắc, sự trân trọng và nâng niu món ăn dân dã, bình dị của người dân Việt Nam.

* Nghệ thuật:

- Ngôn ngữ giàu cảm xúc.

- Lối viết hấp dẫn, thú vị.

- Cách triển khai ý kiến, lí lẽ mạch lạc, rõ ràng.