HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tổng quan về tác phẩm.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm, cho HS đọc thầm lại văn bản và đặt câu hỏi: Văn bản “Em bé thông minh – Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian” thuộc thể loại gì? Nêu bố cục của văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS hình thành nhóm, phân công nhiệm vụ cho các thành viên.

+ HS hoạt động thảo luận, đưa ra ý kiến thống nhất đáp án cuối cùng.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện nhóm trình bày kết quả.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

NV2: Nhắc lại kiến thức trọng tâm của VB

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm:

Mỗi nhóm sử dụng 1 tờ giấy A0 và thể hiện nội dung:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu phần giới thiệu về truyện Em bé thông minh.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu sự đề cao trí tuệ dân gian qua bốn thử thách

+ Nhóm 3: Tìm hiểu phần khẳng định giá trị nội dung của truyện cổ tích Em bé thông minh.

+ Nhóm 4: Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận nhóm.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện các nhóm trình bày kết quả và trao đổi.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN.

1. Thể loại: văn bản nghị luận

2. Bố cục: 3 phần

+ Phần 1 (từ đầu đến “đề cao trí tuệ của nhân dân”): Giới thiệu về truyện Em bé thông minh.

+ Phần 2 (tiếp theo đến “sứ giả láng giềng”): Sự đề cao trí tuệ dân gian qua bốn thử thách.

+ Phần 3 (còn lại): Khẳng định giá trị nội dung của truyện cổ tích Em bé thông minh.

d. Đề tài: Cái nhìn, nhận thức của con người.

e. Tình huống:

Bị nước đẩy lên mặt đất, ếch lâu năm “ngồi đáy giếng” vẫn quen thói nhâng nháo tự phụ, xem bầu trời là cái vung và bản thân là chúa tể nên bị một con trâu đi qua dẫm bẹp.

2. Văn bản “Thầy bói xem voi”

a. Thể loại: truyện ngụ ngôn

b. Bố cục: 3 phần

- Phần 1: Từ đầu... sờ đuôi: Các thầy bói xem voi.

- Phần 2: Tiếp... chổi sể cùn: Các thầy bói phán về voi.

- Phần 3: Phần còn lại: Hậu quả của việc xem và phán về voi.

II. ÔN TẬP VĂN BẢN “EM BÉ THÔNG MINH – NHÂN VẬT KẾT TINH TRÍ TUỆ DÂN GIAN”

1. Nêu vấn đề

- Tác giả đưa ra ý kiến: Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân.

2. Giải quyết vấn đề

- Ý kiến nhỏ 1: Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.

- Ý kiến nhỏ 2: Ở thử thách thứ hai và thứ ba (gắn với câu hỏi thứ hai, thứ ba), tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội mà mọi ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về tầng lớp người trong xã hội đều được nới lỏng và cởi bỏ.

- Ý kiến nhỏ 3: Ở thử thách thứ tư (gắn với câu hỏi cuối cùng), người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, vượt lên trên cả triều đình hai nước, nhấn mạnh vị thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung đình.

à Thử thách thứ 4 là quan trọng nhất vì theo tác giả đó là vấn đề danh dự và vận mệnh quốc gia.

3. Kết thúc vấn đề

- Truyện đã tập trung ca ngợi trí thông minh của nhân dân, đề cao tầng lớp lao động, thể hiện sự tự hào về trí tuệ bình dân.

- Thể hiện ước muốn có được cuộc sống xứng đáng với trí tuệ mà họ có.

III. TỔNG KẾT

* Nội dung

- Văn bản đã thể hiện góc nhìn của tác giả, giúp người đọc làm rõ sự đề cao trí tuệ nhân dân thông qua bốn thử thách trong truyện Em bé thông minh.

* Nghệ thuật:

- Ngôn ngữ bình dị, gần gũi.

- Văn bản nghị luận có cách triển khai lí lẽ, bằng chứng mạch lạc, chặt chẽ.

ĐỀ LUYỆN TẬP

Đọc câu hỏi và tìm câu trả lời cho các câu hỏi trắc nghiệm sau:

Câu 1. Em bé đã phải trải qua bao nhiêu thử thách trong truyện?

    A. 1 thử thách

B. 2 thử thách

C. 3 thử thách

D. 4 thử thách

Câu 2. Theo tác giả, cái hay trong truyện cổ tích Em bé thông minh được tạo nên bởi?

A. Xây dựng nhân vật.

B. Lối kể phóng đại.

C. Tạo tình huống bất ngờ, xâu chuỗi câu chuyện.

D. Thủ pháp đối lập tương phản.  

Câu 3. Khi kể về tài năng của em bé, tác giả nhằm ca ngợi trí thông minh của ai?

A. Trẻ em

B. Dân tộc

C. Nhân dân lao động

D. Nhân vật em bé trong truyện

Câu 4. Yếu tố nào không được sử dụng trong truyện Em bé thông minh?

A. Kỳ ảo

B. Hiện thực.

B. Bất ngờ.

D. Mâu thuẫn

Câu 5. Mục đích chính của truyện Em bé thông minh theo tác giả nhận định là gì?

A. Gây cười

B. Ca ngợi, khẳng định trí tuệ, tài năng của con người

C. Khẳng định sức mạnh phi thường của anh hùng

D. Phê phán những kẻ ngu dốt.  

Câu 6. Tác giả sử dụng hình thức câu đố với mục đích nào?

A.   Đề cao trí tuệ nhân dân, trí tuệ dân tộc.

B.   Tạo tình huống để câu chuyện diễn ra theo đúng dụng ý nghệ thuật của mình.

C.   Tạo yếu tố bất ngờ để tăng sức hấp dẫn của câu chuyện.

D.   Kích thích sự tò mò của người nghe, người đọc.

Câu 7: Em bé thông minh được hưởng vinh hoa vì sao?

A.   Nhờ may mắn và tinh ranh

B.   Nhờ thông minh, nhờ kinh nghiệm và hiểu biết của bản thân.

C.   Nhờ sự trợ giúp của thần linh

D.   Nhờ được nhà vua yêu mến.

Câu 8: Chiến thắng của em bé có được, có nhờ tới sự giúp đỡ của ai?

A.   Không được thần linh giúp đỡ.

B.   Thần linh mách bảo trong giấc mơ

C.   Thần linh giúp một phần rất nhỏ

D.   Thần linh giúp đỡ nhưng người nghe không nhận thấy.  

1

2

3

4

5

6

7

8

D

C

C

A

B

D

B

A