Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 9 KNTT bài 7: Tiếng Việt (Lưu Quang Vũ)

Nội dung giáo án

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM VỀ VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy theo dõi bài hát “Tiếng Việt” và chia sẻ cảm nhận về vẻ đẹp của tiếng Việt qua bài hát.

Bài 7: Hồn thơ muôn điệu

Ôn tập văn bản

TIẾNG VIỆT

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Nhắc lại

kiến thức

II

Luyện tập

III

Vận dụng

I

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

• Tác giả - tác phẩm

Em hãy nhắc lại một số hiểu biết về tác giả Lưu Quang Vũ và văn bản “Tiếng Việt”.

a. Tác giả

• Quê quán: Đà Nẵng.
• Là nhà thơ, nhà biên kịch, nhà văn tài năng.
• Thơ ông bay bổng, tài hoa, giàu cảm xúc, nhiều trăn trở, khát khao.
• Có nhiều đóng góp đặc biệt cho sân khấu kịch của Việt Nam.

Lưu Quang Vũ

(1948 – 1988)

Tác phẩm tiêu biểu

Hương cây – Bếp lửa (in chung, 1968), Bầy ong trong đêm sâu (1993), Hồn Trương Ba, da hàng thịt (1981), Mùa hè đang đến (1983)…

b. Tác phẩm

Xuất xứ

In trong tập “Mây trắng của đời tôi” (1989).

• Nhắc lại kiến thức bài học

Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Xác định chủ đề của bài thơ “Tiếng Việt”.

• Thể thơ

Thể thơ tám chữ

Dựa vào số chữ (tiếng) trong mỗi dòng.

Được chia thành khổ.

Số lượng dòng không hạn chế.

Được ngắt nhịp một cách linh hoạt.

Sử dụng vần chân (sẫm – đẫm…).

Gieo vần liền hoặc vần cách.

b. Chủ đề

Chủ đề của bài thơ được xác định thông qua:

Nhan đề

Đặc trưng thể loại

Nhan đề

Ngắn gọn, súc tích.

Bao trọn hồn cốt dân tộc Việt Nam.

Gợi ra ngôn ngữ dân tộc.

Nêu bật được chủ đề chính.

Đặc trưng thể loại

Mạch cảm xúc

Ngợi ca tiếng Việt – ngôn ngữ mẹ đẻ.

Thể hiện được trí tuệ dân gian.

Mang đậm dấu ấn

đời sống.

Tiếng Việt có một bản sắc đẹp đẽ.

Thể hiện mọi cung bậc suy nghĩ

tình cảm.

Bố cục

Phần 1

Phần 4

Phần 3

Phần 2

Hình ảnh, âm thanh cuộc sống mà tiếng nói của con người đã hòa quyện trong đó.

Cách nhà thơ thể hiện tình cảm đối với tiếng Việt.

Sức mạnh trường tồn và sự lan tỏa của tiếng Việt.

Những hình ảnh làm nổi bật vẻ đẹp của tiếng Việt.

Hình ảnh thơ

Cụ thể hóa hình ảnh “Tiếng Việt”.

Tiếng Việt là nhân chứng lịch sử.

Hình ảnh cuộc sống lao động

sôi nổi,

nhiệt thành.

Hình ảnh cuộc sống sinh hoạt, gần gũi.

Cụ thể hóa hình ảnh “Tiếng Việt”

Tiếng kéo gỗ.

Tiếng mẹ gọi.

Câu hát lời ru.

Tiếng mưa.

Tiếng cha dặn.

Tiếng

gọi đò.

• Hình ảnh gần gũi, thân thiết
• Thứ tiếng lấp lánh giọt mồ hôi mặn chát, những giọt nước mắt cay đắng và cả những tâm tình sâu lắng, ngọt ngào, say đắm.

Hình ảnh cuộc sống sinh hoạt, gần gũi:

• Hoàng hôn khói sẫm.
• Cánh đồng xa cò trắng.
• Con nghé trên lưng bùn.
• Gió thổi giữa cau tre.
• Bờ tre, gốc rạ, dòng sông.

Hình ảnh cuộc sống lao động sôi nổi, nhiệt thành:

Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa

Óng tre ngà và mềm mại như tơ.

Gần gũi, quen thuộc, mang đậm bản sắc dân tộc.

Một sự phát hiện, đúc kết sâu sắc về đặc trưng tiếng nói, bản sắc dân tộc.

Tiếng Việt là nhân chứng lịch sử:

• Mị Châu quỳ lạy cha già.
• Thành Nguyễn Du vằng vặc nỗi thương đời.

Đi qua những thăng trầm của đời người, tiếng Việt vẫn lấp lánh, sáng trong.

Công cụ gắn kết những con người Việt.

Là tài sản vô giá của dân tộc.

• Tổng kết

Em hãy tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Tiếng Việt”.

• Nội dung

Ngợi ca sự giàu đẹp của tiếng Việt

Phong phú, sâu sắc.

Giản dị, mộc mạc.

Sức sống mạnh mẽ.

Vẻ đẹp

linh hồn dân tộc.

Bồi đắp tâm hồn, tình yêu dân tộc.

Tình yêu, niềm tự hào, sự trân trọng đối với tiếng Việt thiêng liêng.

• Nghệ thuật

Thể thơ

tám chữ.

Tứ thơ hay gần gũi nhưng không kém phần sáng tạo.

Sự kết hợp các biện pháp tu từ.

Nhịp điệu thơ chậm rãi,

nhẹ nhàng.

II

LUYỆN TẬP

(trả lời câu hỏi trắc nghiệm)

--------------- Còn tiếp ---------------