CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu 1: Theo em, chúng ta có nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã hay không? Vì sao?

Gợi ý:

Theo em, chúng ta không nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã vì: 

• không phải giống loài động vật nào cũng phù hợp với môi trường của con người

• nuôi nhốt sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe, bản năng và thần kinh của động vật. 

• Vậy nên tùy giống loài và được nhà nước cấp phép, chúng ta có thể nuôi nhưng tạo môi trường thoải mái, không nên bạo hành hay hành hạ chúng.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu 1: Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài?

Trả lời:

- Cái mỏ nhọn hoát và oai vệ, dài như một cái quản bút.

- Lông ức hung hung vàng, toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa

- Đôi cánh rất đẹp

Câu 2: Điều gì xảy ra khi hai anh em ra đầu nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?

Trả lời:

Hai anh em đã mò tay vào trong tổ chim bồng chanh và bắt được một bé chim bồng chanh nhỏ.

Câu 3: Hành động vướt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách gì của Hoài?

Trả lời:

Thể hiện tình yêu thương, nâng niu, quý trọng động vật của Hoài.

Câu 4: Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác "tiếc ngẩn tiếc ngơ" khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?

Trả lời:

Em đã trải nghiệm cảm giác đó khi nhường chiếc váy yêu thích cho em gái. 

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Xác định đề tài và nội dung bao quát của văn bản

Trả lời:

Đề tài: Chú chim bồng chanh đỏ

Nội dung bao quát: Tác giả muốn nói về giống chim bồng chanh đỏ qua sự trải nghiệm của hai anh em Hoài. Hai anh em rất thích loài chim bồng chanh đỏ nhưng cũng không vì thế mà bắt, nuôi nhốt một loài chim đẹp mà chỉ ngắm, vuốt ve rồi thả đi.

Câu 2: Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

Từ những chi tiết đố, em có nhận xét gì về sự chuyển hóa trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài?

 Trả lời:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước: Ngày nào cũng ra bờ đầm một lần để được trông thấy bồng chanh thì mới yên tâm

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm: 

• Để an ủi con chim xinh đẹp, âu yếm vướt nhẹ lên đôi cánh mượt mà của nó.

• ao ước có một đôi chim bồng chanh để nuôi, đến cả trong giấc ngủ tôi cũng mơ thấy chúng.

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

• Hôm sau ở trường về là tôi ra đồng ngay. Tôi muốn được nhìn thấy chú bồng chanh mà đêm qua mình đã túm gọn

• Tôi tìm kiếm quanh đâm nhưng chẳng thấy bóng dáng con chim màu đỏ ấy

• Tôi thương đôi vợ chồng bồng chanh..

=> Sự biến chuyển: 

• Về nhận thức: Từ việc mong sở hữu loài chim này đến việc tôn trọng sự tự do của chúng

• Về tình cảm: chuyển từ việc yêu thích ích kỷ sang lo lắng, mong cầu điều tốt đẹp cho gia đình bồng chanh. 

Câu 3: Phân tích một số điểm giống và khác nhau (suy nghĩ, tình cảm, hành động) của Hiền và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người như thế nào?

Trả lời:

- Trong suy nghĩ:

• Giống: hai anh em đều mong muốn được nuôi một cặp chim bồng chanh đỏ

• Khác nhau: Anh Hiền chính chắn, ý thức về việc tôn trọng quyền tự do của loài chim hơn. Anh là người phân tích cho Hoài hiểu tại sao không nên bắt chim về nhà nuôi

- Trong hành động:

• Giống: Mỗi lầm đi chơi đi học về đều muốn qua chỗ tổ chim bồng chanh đỏ để nhìn thấy đôi chim.

• Khác: Anh Hiền quyết liệt ngăn cản Hoài bắt chim bồng chanh về nuôi

- Trong tình cảm:

• Giống: hai anh em đều rất yêu thích, vuốt ve đôi chim trên tay rất trìu mến.

• Khác: Hiền suy nghĩ về tình cảm gia đình của chim bồng chanh đỏ nhưng Hoài thì lại vì quá say mê nên đầu tiên không nghĩ đến điều đó. 

Qua việc miêu tả hai nhân vật, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người vô cùng phong phú và đa dạng. Đề cao tình nhân ái, biết nghĩ cho người khác và thái độ tôn trọng thiên nhiên, loài vật xung quanh

Câu 4: Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số biểu tượng của trong truyện

Trả lời:

Chi tiết: Hoài thì thầm trò chuyện với chim bồng xanh khi biết chúng phải bỏ tổ mà đi

Ý nghĩa: 

• Thể hiện tình yêu thương của Hoài dành cho loài chim

• Cậu bé đã nhận thức được việc nên tôn trọng quyền tự do của chúng

• Cậu không còn muốn bắt chúng, mà cậu hi vọng chúng có cuộc sống ấm êm 

Câu 5: Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề.

Trả lời:

Chủ đề: tình yêu thương, sự tôn trọng đối với tự do của loài vật

Căn cứ vào nội dung và ý nghĩa câu chuyện muốn gửi gắm

Câu 6: Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài động vật? Viết khoảng năm câu để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Hai anh em Hiền và Hoài rất yêu thích các loài chim, đặc biệt là Hiền, cậu có những kiến thức sâu rộng về vô số các loài chim, khi gặp bất cứ loài chim gì cậu cũng có thể gọi tên và nói về những đặc điểm liên quan đến chúng. Một ngày nọ hai anh em đã nhìn thấy một đôi Bồng chanh đỏ, họ rất thích thú và muốn bắt chúng về nuôi. Tuy nhiên sau khi bắt và vuốt ve chúng, hai anh em lại quyết định thả ra. Cậu bé Hoài cũng học được rất nhiều bài học và có chuyển biến về nhận thức của mình. Cậu đến bên bờ đầm, nơi vợ chồng bồng chanh giờ đã không còn nữa và nói ra những điều nhắn nhủ của mình. Qua những lời nhắn đó, ta thấy được tình yêu thương của Hoài đối với loài vật. Cậu không còn tình yêu ích kỷ nữa, giờ cậu thể hiện tình yêu bằng việc muốn chúng được tự do, lo lắng cho chúng. Đây là tình cảm tốt đẹp mà mỗi người chúng ta nên có để bảo vệ thiên nhiên, động vật.