BÀI 24. VỀ NGÔI NHÀ ĐANG XÂY

Khởi động                          

Trao đổi với bạn những điều em quan sát được trong bức tranh của bài đọc.

Giải rút gọn:

- Hình ảnh ngôi nhà đang xây dở với rất nhiều giàn giáo, gạch vữa còn ngổn ngang. 

- Ngôi nhà hiện lên giữa không gian rộng lớn, thoáng mát có bầu trời xanh, có gió mát và chim ca.

ĐỌC: VỀ NGÔI NHÀ ĐANG XÂY

Câu hỏi, bài tập:

Câu 1: Trong hai khổ thơ đầu, ngôi nhà đang xây được tả bằng những hình ảnh nào? Cách tả đó có gì độc đáo?

Giải rút gọn:

- Giàn giáo tựa cái lồng che chở

- Trụ bê tông nhú lên như một mầm cây

=> Cách miêu tả gợi liên tưởng độc đáo, giúp ta hình dung một ngôi nhà đang xây dở nhưng rất mềm mại và nên thơ, không hề thô ráp, khô cứng.

Câu 2: Hình ảnh bác thợ nề được tả ở khổ thơ đầu gợi cho em suy nghĩ gì?

Giải rút gọn:

Gợi cho em suy nghĩ về một công việc vất vả, đi sớm về muộn nhưng mang lại vẻ đẹp và niềm hạnh phúc cho cuộc đời.

Câu 3: Tìm những hình ảnh nói về sự gắn bó của mỗi sự vật sau với ngôi nhà đang xây.

Giải rút gọn:

Bầy chim đi ăn về

Rót vào ô cửa chưa sơn vài nốt nhạc.

Nắng đứng ngủ quên

Trên những bức tường.

Làn gió nào về mang hương

Ủ đầy những rãnh tường chưa trát vữa.

Câu 4: Theo em, tác giả muốn gửi gắm điều gì qua hai câu thơ cuối bài?

Giải rút gọn:

- Hình ảnh những ngôi nhà đang xây nói lên nhịp sống và công cuộc xây dựng kiến thiết đất nước đang rất sôi động, nhộn nhịp. 

- Nó báo hiệu một cuộc sống ấm no hạnh phúc.

ĐỌC MỞ RỘNG: SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ ĐỌC SÁCH - CHỦ ĐIỂM CHUNG SỐNG YÊU THƯƠNG

(a) Tìm đọc bản tin:

(b) Ghi chép và trang trí Nhật kí đọc sách.

c. Cùng bạn chia sẻ:

- Bản tin đã đọc.

- Nhật kí đọc sách.

- Những điều em hiểu biết thêm.

- Suy nghĩ, cảm xúc của em sau khi đọc bản tin.

- ?

d. Ghi chép tóm tắt một bản tin được bạn chia sẻ bằng sơ đỏ.

(e) Đọc một bản tin được bạn chia sẻ mà em thích.

Giải rút gọn:

Bản tin tình nguyện - Số 3 - Báo tienphong.vn

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: KẾT TỪ

Câu 1: Mỗi từ in đậm trong đoạn văn sau được dùng để làm gì?

Chú chim sâu vui cùng vườn cây và các loài chim bạn. Nhưng trong trí nhớ thơ ngây của chú còn mãi sáng ngời hình ảnh một cành hoa mận trắng, biết nở cuối đông để báo trước mùa xuân tới.

Nguyễn Kiên

Giải rút gọn:

Các từ in đậm trong đoạn văn được dùng để nối các vế trong câu hoặc các câu trong đoạn văn.

Câu 2: Trong mỗi câu sau, các từ in đậm có tác dụng gì?

a. Vì rùa biết mình chậm chạp nên nó cố sức chạy thật nhanh.

b. Nếu trời mưa to thì buổi cắm trại của chúng tôi sẽ phải hoãn lại.

Giải rút gọn:

a. Dùng để nối hai vế trong câu, thể hiện mối quan hệ nguyên nhân - kết quả.

b. Dùng để nối hai vế trong câu, thể hiện mối quan hệ điều kiện - kết quả.

Câu 3: Tìm kết từ trong mỗi đoạn văn sau:

a. Chị Na nhắc ba đôi dép mới, khẽ nói:

- Đây là đôi của anh cả, còn đây là của chị em mình. Mẹ bảo mùng một mới được đi. Nhưng giờ mình đi thử một tí rồi lại cất lên. 

Theo Cao Nguyệt Nguyên

b. Trăng cuối tháng vàng và nhọn như một chiếc ngà non đã ló ra khỏi đỉnh núi. Trời đầy sao. Gió lộng trên những ngọn cây cao nhưng trong rừng thì hoàn toàn yên tĩnh. Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt đua nhau toả mùi thơm. Những đốm sáng lân tinh trên gỗ và trên lá mục lấp lánh.

Theo Vũ Hùng

Giải rút gọn:

a. của, còn, mới, nhưng, rồi.

b. và, như, nhưng, thì, và.

Câu 4: Chọn cặp kết từ phù hợp trong khung thay cho hai trong mỗi câu sau:

(Tuy … nhưng…       nhờ … nên …          Nếu … thì …)

a. chăm chỉ luyện tập đội bóng đá nữ của lớp 5C đã đoạt giải nhất

b. trời ấm dần lên những ruộng mạ sẽ lên xanh mướt

c. trời còn mù sương đám thanh niên trong làng đã í ới gọi nhau lên nương.

Giải rút gọn:

a. Nhờ chăm chỉ luyện tập nên đội bóng đá nữ của lớp 5C đã đoạt giải Nhất.

b. Nếu trời ấm dần lên thì những ruộng mạ sẽ lên xanh mướt.

c. Tuy trời còn mù sương nhưng đám thanh niên trong làng đã í ới gọi nhau lên nương.

Câu 5: Đặt câu giới thiệu về một bài hát mà em thích, trong đó có sử dụng kết từ. Chỉ rõ kết từ và tác dụng của nó.

Giải rút gọn:

Nếu ai đó hỏi em về bài hát thiếu nhi em thích nhất thì em sẽ trả lời ngay là bài hát Em như chim câu trắng.

Kết từ: Nếu … thì => nếu giả thiết - kết quả.

VIẾT: TRẢ BÀI VĂN KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO

Đề bài: Viết bài văn kể lại câu chuyện “Sự tích cây thì là” với những chi tiết  sáng tạo.

Câu 4: Viết lại một đoạn trong bài đã viết cho hay hơn bằng cách thay thế từ ngữ hoặc thêm vào một số chi tiết sáng tạo.

Giải rút gọn:

Đến tận lúc cuối ngày, ông Trời cũng đã thấm mệt, lúc đó có một cành cây rất nhỏ bé hớt hải vội chạy tới. Vừa đến cổng thiên đình, nó thở hổn hển rồi tâu với Trời:

- Muôn tâu bệ hạ, bà con đang ốm nên con phải chăm bà giúp cha mẹ. Vì vậy mà con tới muộn. Xin ngài thứ lỗi cho con.

- Thôi được rồi, ta ghi nhận tấm lòng của con.

- Xin người ban cho con một cái tên thật kêu ạ. - Nhánh cây nhỏ nhanh nhảu đáp.

- Đợi ta suy nghĩ một chút nhé. Tên của con là…thì là…thì là…

Nó nghe ông Trời nói vậy thì mừng quá mà hét toáng:

- Tôi có tên gọi rồi! Từ nay tôi là Thì Là!

Vì vui mừng quá mà nó vội vã cảm ơn vì ông Trời đã đặt tên cho nó rồi lao nhanh về nhà để khoe cho bà nó biết chuyện này và cũng để chăm sóc cho bà. Chính vì nó hấp tấp vội vàng nên đâu hay chữ “thì là” kia đâu phải là tên ông Trời định đặt cho nó đâu, đó chỉ là do ông ngập ngừng vì chưa thể nghĩ ra một cái tên thật đẹp dành cho nó mà thôi.

VẬN DỤNG

Trao đổi với bạn về một việc có ích mà em có thể làm cho cộng đồng.

Giải rút gọn:

- Vệ sinh công trình công cộng.

- Bảo vệ môi trường

- Giúp đỡ người già neo đơn

- Tham gia vẽ tranh về chủ đề biển đảo, quê hương, đất nước.