BÀI 37. MÙA XUÂN EM ĐI TRỒNG CÂY

Khởi động                          

Bày tỏ suy nghĩ của em khi đọc câu thơ sau:

Mùa xuân là Tết trồng cây

Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.

Hồ Chí Minh

Giải rút gọn:

- Tầm quan trọng của việc trồng cây đối với môi trường và đất nước.

- Không chỉ gợi lên hình ảnh mùa xuân - mùa của sự sinh sôi, nảy nở, mà còn khẳng định việc trồng cây là hành động thiết thực để làm đẹp đất nước, bảo vệ môi trường và góp phần vào sự phát triển bền vững.

ĐỌC: MÙA XUÂN EM ĐI TRỒNG CÂY

Câu hỏi, bài tập:

Câu 1: Ở khổ thơ đầu, bạn nhỏ thể hiện mong ước gì khi trồng cây?

Giải rút gọn:

Mong ước việc trồng cây sẽ mang lại màu xanh phủ kín các đồi hoang, đồi trọc.

Câu 2: Những từ ngữ, hình ảnh nào cho thấy hoạt động trồng cây rất vui?

Giải rút gọn:

Này em, này chị, này anh

Người vun gốc, kẻ nâng cành non tơ

Dốc nghiêng, mũ nón nhắp nhô

Đàn chim vui, hót líu lo quanh đồi.

Câu 3: Mỗi sự vật sau được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào? Cách tả đó có gì thú vị?

Giải rút gọn:

- Đàn chim vui, hót líu lo quanh đồi.

- Gió ngoan chạm giọt mồ hôi - Để gương mặt nở nụ cười hồn nhiên

- Nắng xuân lấp lánh mọi miền - Niềm vui háo hức trải trên núi đồi.

=> Tác giả đã nhân hóa chim, nắng, gió; biến chúng thành những con người đang tham gia trồng cây cùng các bạn nhỏ; giúp lan tỏa niềm vui của việc trồng cây tới khắp mọi nơi.

Câu 4: Theo em, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua bài thơ?

Giải rút gọn:

- Mọi người đều có thể góp phần vào việc làm cho đất nước này xanh tươi hơn qua những việc làm thiết thực như trồng cây. 

- Tinh thần đoàn kết. Khi mọi người cùng nhau tham gia, dù công việc có vất vả nhưng mỗi khuôn mặt đều rạng ngời nụ cười hạnh phúc.

- Trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với việc bảo vệ môi trường, góp phần tạo ra một tương lai xanh và bền vững cho quê hương

ĐỌC MỞ RỘNG: SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ ĐỌC SÁCH - CHỦ ĐIỂM GIỮ MÃI MÀU XANH

(a) Tìm đọc truyện hoặc đoạn kịch:

(b) Ghi chép và trang trí Nhật kí đọc sách.

c. Cùng bạn chia sẻ:

- Truyện hoặc đoạn kịch đã đọc.

- Nhật kí đọc sách.

- ?

d. Thi “Tuyên truyền viên nhí”: Kể và nêu bài học rút ra từ câu chuyện hoặc đoạn kịch.

(e) Ghi chép tóm tắt về một truyện hoặc đoạn kịch được nghe bạn kể bảng 4 - 5 câu.

Giải rút gọn:

- Nội dung chuyện cổ tích ông Đùng, bà Đà của người Kinh hay người Mường đều đã được cắt nghĩa khác nhau; có cả những lý giải mang quan niệm triết học về vũ trụ cổ xưa của người Việt cổ xưa. 

- Cốt truyện phản ánh sức mạnh tinh thần đoàn kết cộng đồng người Việt thời mở nước. Đồng thời, thể hiện khát vọng về sức mạnh, ý chí của con người thời xa xưa trong chế ngự thiên nhiên khắc nghiệt, giặc dã để mang lại cuộc sống bình yên, no ấm của cư dân nhà nước Văn Lang.

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: CÁCH NỐI CÁC VẾ TRONG CÂU GHÉP

Câu 1: Các về trong mỗi câu ghép sau được nối với nhau bằng cách nào?

a. Sóng chồm dữ dội, bọt tung trắng xoá.

b. Mặt trời lặn hẳn và những ngôi sao xuất hiện.

c. Vì sương dày đặc nên chúng tôi không nhìn rõ đường.

d. Những đám khoai lang, khoai môn xanh mướt; mấy vạt rau, vạt đậu xanh non mỡ màng.

e. Nước dâng lên cao bao nhiêu, Sơn Tỉnh lại làm cho đồi núi cao lên bấy nhiêu.

Giải rút gọn:

a. Các vế câu được nối bằng dấu phẩy.

b. Các vế câu được nối bằng kết từ “và”.

c. Các vế câu được nối bằng cặp kết từ “Vì…nên”.

d. Các vế câu được nối bằng dấu chấm phẩy.

e. Các vế câu được nối bằng cặp từ hô ứng “bao nhiêu … bấy nhiêu”.

Câu 2: Đọc các đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu:

a. Trước nhà, mấy cây hoa giấy nở hoa tưng bừng. Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ.

Trần Hoài Dương

b. Nắng ấm, sân rộng và sạch. Mèo con chạy giỡn hết góc này đến góc khác, hai tai dựng đứng lên, cái đuôi ngoe nguẩy.

Theo Nguyễn Đình Thi

c. Tuy gió chưa mạnh lắm nhưng cây trong vườn đã xạc xào rụng lá. Lũ chim líu ríu gọi nhau. Mưa đến. Lúc đầu, mưa chỉ lác đác rồi mưa ào ào trút xuống. Chẳng bao lâu, cả khu vườn tắm sũng trong mưa.

Lê Ngọc Thạch

- Tìm các câu ghép trong mỗi đoạn văn.

- Các vế câu trong mỗi câu ghép tìm được được nối với nhau bằng cách nào?

Giải rút gọn:

a. Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ.

=> Các vế câu được nối bằng dấu phẩy.

b. - Nắng ấm, sân rộng và sạch. 

- Mèo con chạy giỡn hết góc này đến góc khác, hai tai dựng đứng lên, cái đuôi ngoe nguẩy.

=> Các vế câu được nối bằng dấu phẩy.

c. - Tuy gió chưa mạnh lắm nhưng cây trong vườn đã xạc xào rụng lá. 

=> Các vế câu được nối bằng cặp kết từ “Tuy…nhưng”.

- Lúc đầu, mưa chỉ lác đác rồi mưa ào ào trút xuống.

=> Các vế câu được nối bằng kết từ “rồi”.

Câu 3: Tìm kết từ phù hợp thay cho mỗi để nối các vế câu ghép có trong đoạn văn sau:

Cò và vạc là hai anh em tính nét rất khác nhau. Cò thì ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập vạc thì lười biếng, mải chơi. Cò khuyến mãi vạc chẳng nghe.

Giải rút gọn:

Cò và vạc là hai anh em nhưng tính nét rất khác nhau. Cò thì ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập còn vạc thì lười biếng, mải chơi. Cò khuyên mãi nhưng vạc chẳng nghe.

Câu 4: Viết 3 - 4 câu nói về hoạt động của các bạn nhỏ trong bài đọc “Mùa xuân em đi trồng cây”, trong đó có ít nhất một câu ghép. Chỉ ra cách nối các vế câu trong câu ghép đó.

Giải rút gọn:

Các bạn nhỏ trong bài thơ đã cùng nhau tham gia vào hoạt động trồng cây, biến đồi hoang thành rừng xanh mát. Họ nhiệt tình vun gốc, nâng cành non, tạo nên hình ảnh đẹp về sự đoàn kết và tình yêu thiên nhiên. Dù công việc có chút vất vả nhưng tiếng hót líu lo của đàn chim quanh đồi làm cho không khí trở nên sôi nổi hơn. Qua việc trồng cây, các bạn nhỏ đã góp phần mang màu xanh của mùa xuân về khắp quê hương để rồi tương lai sẽ thấy quả ngọt từ công sức mình bỏ ra.

VIẾT: LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TẢ NGƯỜI

Đề bài: Viết bài văn tả một người thân trong gia đình em.

Câu 1: Lập dàn ý cho bài văn dựa vào kết quả bài tập 2 trang 16 và gợi ý:

Giải rút gọn:

Dàn ý tả chị gái:

I. Mở bài:

- Giới thiệu về chị gái và sự gắn bó với chị của mình.

II. Thân bài

1. Tả bao quát

- Chị em 20 tuổi.

- Chị đang học đại học.

- Em rất yêu mến và nhớ chị mỗi lần chị đi xa nhà.

2. Tả chi tiết

a. Tả hình dáng

- Dáng người cao, thon gọn cao 1m6

- Gương mặt đầy đặn, bầu bĩnh.

- Mái tóc dài đen mượt, khi làm việc nhà ở thường buộc tóc gọn sau gáy.

- Chị ăn mặc rất giản dị. 

- Chị có đôi mắt đen long lanh rất đẹp, ánh mắt ấy rất dịu dàng và thân thiện.

b. Tả tính tình

- Chị là người chu đáo, chỉnh chu trong công việc

- Chị học rất giỏi, luôn được ba mẹ và thầy cô yêu thương

- Chị có tính tình rất ôn hòa, nhã nhặn

- Chị luôn biết quan tâm đến mọi người trong gia đình và mọi người xung quanh

- Chị là người luôn nỗ lực và biết vươn lên trong cuộc sống

III. Kết bài: nêu cảm nghĩ về chị em

Chị em là một người hết sức đặc biệt. Chị là người luôn quan tâm chăm sóc em, em rất yêu chị của em.

VẬN DỤNG

Dựa vào bài đọc “Mùa xuân em đi trồng cây”, đóng vai phóng viên để phỏng vấn các bạn nhỏ tham gia trồng cây.

Giải rút gọn:

Gợi ý: Các em có thể sử dụng các câu hỏi:

1. Giới thiệu bản thân

- Bạn tên gì và bao nhiêu tuổi?

- Bạn học lớp mấy và trường gì?

2. Về sự kiện trồng cây

- Bạn có thể chia sẻ một chút về sự kiện trồng cây mà bạn vừa tham gia không?

- Bạn được trồng bao nhiêu cây và đó là loại cây gì?

- Ai cùng bạn tham gia trồng cây? 

3. Cảm nhận và trải nghiệm

- Bạn cảm thấy thế nào khi được tham gia vào hoạt động trồng cây?

- Trong quá trình trồng cây, bạn đã học được điều gì mới mẻ không?

- Bạn có gặp khó khăn gì khi trồng cây không? Bạn đã xử lý như thế nào?

4. Ý nghĩa và tầm quan trọng

- Theo bạn, việc trồng cây mang lại lợi ích gì cho môi trường và cuộc sống của chúng ta?

- Bạn nghĩ sao về việc mỗi người chúng ta đều nên tham gia trồng cây?

5. Kế hoạch và mong muốn

- Bạn có dự định tham gia các hoạt động trồng cây khác trong tương lai không?

- Bạn mong đợi điều gì từ những cây bạn vừa trồng?

6. Lời nhắn gửi

- Bạn có lời khuyên hoặc thông điệp nào muốn gửi đến mọi người về việc trồng cây không?