BÀI 19. SỰ PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT VÀ HÌNH THÀNH LOÀI NGƯỜI

Mở đầu: Sự sống trên Trái Đất hình thành và phát triển như thế nào? Loài người hiện đại (Homo sapiens) trải qua các giai đoạn tiến hóa nào từ tổ tiên chung thuộc bộ Linh trưởng (Primates)? 

Giải rút gọn:

• Sự sống trên Trái Đất trải qua ba giai đoạn: tiến hóa hóa học, tiến hóa tiền sinh học và tiến hóa sinh học.

• Loài người hiện đại trải qua các giai đoạn tiến hóa: Loài vượn hình người ® loài vượn người ® người khéo léo ® người đứng thẳng ® người cận đại ® người hiện đại.

I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT

Câu 1: Quan sát hình 19.1 và mô tả tóm tắt về các giai đoạn phát sinh sự sống trên Trái Đất.

Giải rút gọn:

• Tiến hóa hóa học: hình thành các đại phân tử hữu cơ.

• Tiến hóa tiền sinh học: hình thành tế bào nguyên thủy và dạng sống đơn bào đầu tiên.

• Tiến hóa sinh học: hình thành sinh giới hiện nay.

Luyện tập: Thuyết tiến hoá về nguồn gốc sự sống khẳng định rằng: sự sống đầu tiên xuất hiện ở môi trường nước mà không phải ở cạn. Nêu luận điểm để giải thích nhận định này.

Giải rút gọn:

Luận điểm: Các phân tử đơn giản biến đổi hoá học tạo thành các hợp chất hữu cơ phức tạp hơn. Các hợp chất này rơi xuống đại dương và biến đổi hoá học nên các đại phân tử tạo nên dạng sống đầu tiên.

II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN SINH VẬT QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT

Câu 1: Quan sát hình 19.2, nêu một số biến cố lớn thể hiện sự phát sinh và phát triển của sinh vật qua các đại địa chất. 

Giải rút gọn:

Một số biến cố lớn: sự sống xuất hiện, các sự kiện đại tuyệt chủng.

III. CÁC GIAI ĐOẠN CHÍNH TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI

Câu 1: Quá trình tiến hoá hình thành loài người hiện đại đã trải qua các giai đoạn nào?

Giải rút gọn:

Loài người hiện đại trải qua các giai đoạn tiến hóa: Loài vượn hình người (Dryopithecus) ® loài vượn người (Australopithecus) ® người khéo léo (Homo habilis) ® người đứng thẳng (Homo erectus) ® người cận đại (Homo neanderthalensis) ® người hiện đại (Homo sapiens). 

Luyện tập: Em hãy vẽ sơ đồ tóm tắt và mô tả các giai đoạn tiến hoá phát sinh loài người.

Giải rút gọn:

Sơ đồ: Loài vượn hình người (Dryopithecus) ® loài vượn người (Australopithecus) ® người khéo léo (Homo habilis) ® người đứng thẳng (Homo erectus) ® người cận đại (Homo neanderthalensis) ® người hiện đại (Homo sapiens).

Vận dụng: Hãy sưu tầm tài liệu (tranh ảnh, thông tin khác từ bài báo khoa học, sách) minh hoạ lịch sử phát sinh, phát triển của sinh giới.

Giải rút gọn:

Tài liệu minh hoạ lịch sử phát sinh, phát triển của sinh giới: