BÀI 10. PROTEIN VÀ ENZYME

MỞ ĐẦU

Các protein khác nhau đảm nhận nhiều vai trò thiết yếu khác nhau với sự sống như xây dựng tế bào, xúc tác cho các quá trình sinh hóa, điều hòa quá trình trao đổi chất, vận chuyển chất, kháng thể,... Vậy, protein có đặc điểm cấu tạo và tính chất đặc trưng là gì?

Giải rút gọn:

- Protein được cấu tạo từ một hay nhiều chuỗi polypeptide.

- Tính chất: bị đông tụ dưới tác dụng của nhiệt, acid, base và ion kim loại nặng; protein tác dụng với thuốc thử biuret tạo sản phẩm có màu tím và với nitric acid tạo sản phẩm rắn màu vàng. 

I. PROTEIN

Hoạt động nghiên cứu: Insulin, một loại hormone thuộc loại protein, được sản sinh bởi tuyến tụy, có chức năng điều hòa quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể. Insulin thúc đẩy sự hấp thụ glucose của các tế bào và dự trữ glucose dư thừa trong gan và cơ.

Insulin có cấu tại được mô tả trong Hình 10.1. Hãy nhận xét về thành phần cấu tạo và phân tử khối của insulin.

Giải rút gọn:

Được cấu tạo từ hai chuỗi polypeptide.

Hoạt động thí nghiệm: Phản ứng đông tụ và phản ứng màu của protein

Chuẩn bị:

Hóa chất: dung dịch HNO₃ đặc, dung dịch lòng trắng trứng.

Dụng cụ: ống nghiệm, đèn cồn.

Tiến hành:

- Cho vào ống nghiệm (1) và (2), mỗi ống 2 mL dung dịch lòng trắng trứng.

- Đun nóng ống nghiệm (1) trên ngọn lửa đèn cồn trong 2 – 3 phút.

- Thêm vài giọt dung dịch HNO₃ đặc vào ống nghiệm (2).

Quan sát hiện tượng xảy ra trong ống nghiệm, giải thích.

Giải rút gọn:

Ở cả hai ống nghiệm đều có hiện tượng đông tụ vì protein có thể bị đông tụ dưới tác dụng của nhiệt hay acid, sự đông tụ này xảy ra do cấu tạo ban đầu của protein thay đổi.

II. ENZYME

Câu hỏi: Viết ba phương trình hóa học cho phản ứng enzyme làm xúc tác mà em đã học.

Giải rút gọn:

- Thủy phân tinh bột: (C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O nC₆H₁₂O₆ (glucose).

- Lên men glucose: C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂.

- Thủy phân amino acid:

H₂N-CH₂-CO-NH-CH₂-COOH + H₂O 2H₂N-CH₂-COOH.