Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung bài học

Hoạt động 1 :

Mục tiêu: Trình bày được cấu tạo và chức năng của dây thần kinh.

- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục I, quan sát H 43.2; 45.1 và trả lời câu hỏi:

- Có bao nhiêu đôi dây thần kinh tuỷ?

- HS nghiên cứu thông tin mục I, quan sát H 43.2; 45.1 và trả lời câu hỏi:

- 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung.

- Tiếp tục đọc thông tin, quan sát kĩ H 45.1 để dán chú thích vào tranh câm H 45.1 trên bảng và trình bày cấu tạo dây thần kinh tuỷ.

- 1 HS lên bảng dán chú thích, trình bày cấu tạo dây thần kinh tuỷ.

Các HS khác quan sát, nhận xét, bổ sung hoàn thiện kiến thức.

- GV hoàn thiện kiến thức trên mô hình đốt tuỷ sống, rút ra kết luận.

- Lưu ý HS:

+ Phân biệt rõ mặt trước và mặt sau tuỷ sống, rễ trước và rễ sau.

+ Sử dụng H 45.2 để chỉ chi HS thấy từ đốt thắt lưng I các bó rễ tuỷ của đoạn cùng, cụt tập hợp thành “tùng đuôi ngựa”.

I- Cấu tạo của dây thần kinh tủy:

- Có 31 đôi dây thần kinh tủy.

- Mỗi dây thần kinh tủy gồm 2 rễ :

+ Rễ trước : Rễ vận động.

+ Rễ sau : Rễ cảm giác.

- Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt → dây thần kinh tủy

Hoạt động 2 :

Mục tiêu: Giải thích được vì sao dây thần kinh tủy là dây pha.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nghiệm phần thông tin SGK mục II, nghiên cứu kĩ bảng 45.

- HS đọc kĩ thông tin về nội dung thí nghiệm, đọc kĩ bảng 45.

- GV treo bảng 45 mô tả thí nghiệm bằng tranh vẽ ếch bị kích thích bởi HCl 1%, chi sau bên phải, chi sau bên trái.

Đặt vào điều kiện thí nghiệm (dán kín) vẽ kết quả thí nghiệm.

- Yêu cầu HS lên bảng xác định vị trí vết cắt, nêu kết quả thí nghiệm.

- GV bóc kết quả cho HS nhận xét.

Yêu cầu HS giải thích kết quả thí nghiệm trên.

? Thí nghiệm 1 cho phép ta rút ra kết luận gì về chức năng rễ trước?

- 1 HS lên bảng xác định vị trí vết cắt rễ trước bên phải, rễ sau bên trái, nêu kết quả.

- HS khác nhận xét.

? Thí nghiệm 2 cho phép ta rút ra kết luận gì về chức năng rễ sau?

- HS thảo luận 2 câu hỏi, trả lời, nhận xét.

- HS đọc kết luận.

- GV nhận xét, đưa ra kết luận.

- GV đưa câu hỏi:

? Nêu chức năng của dây thần kinh tuỷ?

II- Chức năng dây thần kinh tủy:

- Rễ trước dẫn truyền xung vận động (li tâm).

- Rễ sau dẫn truyền xung cảm giác (hướng tâm).

- Dây thần kinh tủy các bó sợi cảm giác và vận động nhập lại, nối với tủy sống qua rễ trước và rễ sau → dây thần kinh tủy là dây pha.

* Kết quả thí nghiệm

+ Thí nghiệm 1: Khi kích thích bằng HCl 1% vào chi sau bên phải, xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm (da) tới tuỷ sống nhưng vì rễ trước bên phải bị cắt không dẫn xung thần kinh đến chi đó nên chi đó không co. Xung thần kinh qua nơron bắt chéo sang chi bên kia, chi bên kia co và xung thần kinh qua đường dẫn truyền lên chi trên làm cho 2 chi trên co.

+ Thí nghiệm 2: Rễ sau bên trái bị cắt, xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm không dẫn truyền về tuỷ sống được nên không chi nào co cả.