Tuần:……….. Ngày……… tháng………năm……… Ngày soạn:…. Ngày dạy:…… Tiết số: ……… BÀI 32: CHUYỂN HÓA I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - Xác định được sự chuyển hoá vật chất và năng lượng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hoá, là hoạt động cơ bản của sự sống. -Phân tích mối quan hệ giữa trao đổi chất với chuyển hoá vật chất và Q 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng phân tích và so sánh. - Kỹ năng - Hoạt động nhóm. 3. Thái độ: GD ý thức bảo vệ cơ thể, đặc biệt khi môi trường thay đổi 4. Năng lực: - Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Tranh phóng to hình 32.1 SGK . III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra: - Ở cấp độ cơ thể sự TĐC diễn ra như thế nào? - Tế bào trao đổi chất với môi trường trong như thế nào? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay... kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới. - Điều gì sẽ xảy ra nếu cơ thể chỉ được cung cấp năng lượng mà không giải phóng năng lương? HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Mục tiêu: Xác định được sự chuyển hoá vật chất và năng lượng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hoá, là hoạt động cơ bản của sự sống. BƯỚC 1: GV giảng như phần SGK + Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng gồm những quá trình nào? + Phân biệt TĐC với chuyển hoá vật chất và năng lượng? + Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động nào? BƯỚC 2: GV sử dụng sơ đồ giảng như SGV + Trả lời câu hỏi mục tr.103 SGK - HS quan sát hình 32-1 - Thảo luận nhóm thống nhất đáp án . - Gồm 2 quá trình: đồng hoá và dị hoá + TĐC là hiện tượng trao đổi các chất giữa tế bào với mt trong + Chuyển hoá là sự biến đổi vật chất có tích luỹ và giải phóng Q + Co cơ sinh công, sinh nhiệt bù đắp vào phần nhiệt cơ thể mất đi do tỏa nhiệt vào môi trường - Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung. - 1 HS lập bảng so sánh - 1 HS trình bày mối quan hệ . - Lớp nhận xét bổ sung. I. Chuyển hoá vật chất và năng lượng : - Chuyển hoá là quá trình biến đổi vật chất và Q ở tế bào - TĐC là biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá vật chất và Q trong tế bào. Mọi hoạt động sống của cơ thể đều bắt nguồn từ sự chuyển hoá trong tế bào. - Mối QH: Đồng hoá và dị hoá là 2 quá trình đối lập, mâu thuẫn nhưng thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. + Không có đồng hoá không có nguyên liệu cho dị hoá + Không có dị hoá không có Q cho hoạt động đồng hoá - Tương quan giữa đồng hoá và dị hoá phụ thuộc vào lứa tuổi, giới tính và trạng thái cơ thể . Hoạt động 2: Mục tiêu: Phân tích mối quan hệ giữa trao đổi chất với chuyển hoá vật chất và Q + Cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi có tiêu dùng năng lượng không? tại sao? + Em hiểu chuyển hoá cơ bản là gì ? ý nghĩa của chuyển hoá cơ bản ? - HS vận dụng kiến thức đã học trả lời. + Có tiêu dùng cho hoạt động hô hấp, tim mạch, duy trì thân nhiệt. II. Chuyển hoá cơ bản: - Là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi. - Ý nghĩa: Dùng để xác định tình trạng sức khoẻ, trạng thái bệnh lí . Hoạt động 3 : Mục tiêu: Trình bày được sự điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng + Có những hình thức nào điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng? - GV làm rõ khái niệm điều hoà bằng thần kinh và thể dịch - HS dựa vào thông tin nêu được các hình thức: + Sự điều khiển của hệ thần kinh. + Do các hoocmôn tuyến nội tiết. - 1 vài HS phát biểu, lớp bổ sung. III. Điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng: - Cơ thể thần kinh: Ở não có các trung khu điều khiển sự TĐC. - Cơ chế thể dịch: do các hoocmôn đổ vào máu. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được. Câu 1: ghép các số 1, 2, 3…. ở cột A với các chữ cái a, b, c…. ở cột B để câu trả lời đúng. 1. Đồng hoá 2. Dị hoá. 3. Tiêu hoá 4. Bài tiết. a- Lấy thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng hấp thụ vào máu . b- Tổng hợp chất đặc trưng và tích luỹ năng lượng. c- Thải các sản phẩm phân huỷ và các sản phẩm thừa ra môi trường ngoài. d- Phân giải chất đặc trưng thành chất đơn giản và giải phóng năng lượng. 1- Câu 2: Chuyển hoá là gì? Chuyển hoá gồm các quá trình nào? Câu 3: Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống? HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG - Mục tiêu: - Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học. - Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. - Hãy nêu sự khác biệt giữa đồng hóa với tiêu hóa, giữa dị hóa với bài tiết - Giải thích mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa? 4. Hướng dẫn về nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Đọc mục “em có biết” - Chuẩn bị trước bài 33 “Thân nhiệt” - Tìm thêm các phương pháp phòng chống nóng lạnh . * Rút kinh nghiệm bài học: …………………………………………………………………………………………………