BÀI 2: KHOAN DUNG

Bài tập 1 trang 9: Khoanh tròn vào chữ cái trước phương án em chọn.

a/ Khoan dung là gì?

A. Tha thứ cho tất cả những ai có lỗi lầm, dù họ có sửa chữa lỗi lầm hay không.

B. Rộng lượng, tha thứ cho mình và người khác khi đã biết hối hận và sửa chữa lỗi lầm.

C. Tha thứ cho người khác nhưng không được tha thứ cho chính mình.

D. Quyết liệt phê phán, đấu tranh với mọi sai lầm, khuyết điểm của người khác để xã hội bớt đi cái sai, cái xấu.

b/ Biểu hiện nào không trái với khoan dung?

A. Hay chấp vặt, thù dai.

B. Sống ích kỉ, chỉ nghĩ cho bản thân mình.

C. Tôn trọng cá tính, thói quen, sở thích của người khác.

D. Định kiến, phân biệt đối xử.

c/ Ý nào dưới đây không phải là ý nghĩa của lòng khoan dung?

A. Người có lòng khoan dung sẽ được mọi người yêu mến, tin cậy.

B. Người được tha thứ sẽ có cơ hội sửa chữa lỗi lầm để trở thành người tốt.

C. Người được tha thứ sẽ quên đi lỗi lầm của mình để hạnh phúc trong cuộc sống.

D. Nhờ có lòng khoan dung, mối quan hệ giữa người với người sẽ tốt đẹp hơn.

Bài giải chi tiết: 

a/ Khoan dung là gì?
B. Rộng lượng, tha thứ cho mình và người khác khi đã biết hối hận và sửa chữa lỗi lầm.
Khoan dung không chỉ là tha thứ mà còn bao gồm sự rộng lượng và khả năng nhìn nhận những lỗi lầm, đồng thời cho phép người khác có cơ hội sửa chữa.

b/ Biểu hiện nào không trái với khoan dung?
C. Tôn trọng cá tính, thói quen, sở thích của người khác.
Khoan dung là sự tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt của người khác mà không phê phán hay phân biệt.

c/ Ý nào dưới đây không phải là ý nghĩa của lòng khoan dung?
C. Người được tha thứ sẽ quên đi lỗi lầm của mình để hạnh phúc trong cuộc sống.
Lòng khoan dung giúp người bị tha thứ có cơ hội sửa chữa, nhưng không nhất thiết phải quên đi lỗi lầm, mà là học hỏi và phát triển từ đó để trở thành người tốt hơn.

Bài tập 2 trang 10: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây về lòng khoan dung? Vì sao?

a) Khoan dung là bỏ qua mọi lỗi lầm của người khác.

b) Không biết tha thứ cho bản thân mình là không khoan dung.

c) Khoan dung là phải quyết liệt phê phán tất cả những người mắc sai lầm.

d) Khoan dung là chấp nhận mọi sở thích, thói quen của người khác.

Bài giải chi tiết: 

a) Khoan dung là bỏ qua mọi lỗi lầm của người khác.
Không đồng tình. Khoan dung không có nghĩa là bỏ qua mọi lỗi lầm, đặc biệt là khi người mắc lỗi không có ý thức sửa chữa. Khoan dung là sự rộng lượng, tha thứ cho những người biết hối cải và cố gắng sửa chữa lỗi lầm của mình, không phải là tha thứ vô điều kiện cho mọi hành động sai trái.

b) Không biết tha thứ cho bản thân mình là không khoan dung.
Đồng tình. Khoan dung không chỉ là tha thứ cho người khác mà còn là biết tha thứ cho chính mình. Nếu không thể tha thứ cho bản thân khi mắc lỗi, chúng ta sẽ không thể học hỏi và trưởng thành từ những sai lầm của mình. Khoan dung đối với bản thân là điều cần thiết để duy trì sức khỏe tinh thần và phát triển bản thân.

c) Khoan dung là phải quyết liệt phê phán tất cả những người mắc sai lầm.
Không đồng tình. Khoan dung không phải là phê phán gay gắt những người mắc sai lầm, mà là sự thấu hiểu, thông cảm và tạo cơ hội cho họ sửa chữa lỗi lầm. Phê phán quyết liệt có thể làm tổn thương và không tạo ra môi trường tích cực để mọi người phát triển và cải thiện.

d) Khoan dung là chấp nhận mọi sở thích, thói quen của người khác.
Không đồng tình hoàn toàn. Khoan dung là sự tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt của người khác, nhưng không có nghĩa là chấp nhận tất cả mọi hành vi, sở thích, hay thói quen nếu chúng đi ngược lại với đạo đức, pháp luật, hoặc gây hại đến người khác. Khoan dung phải được áp dụng trong khuôn khổ hợp lý, không thể bao gồm việc chấp nhận những hành vi sai trái hay vi phạm các chuẩn mực xã hội.

Bài tập 3 trang 11: Trường hợp nào dưới đây thể hiện lòng khoan dung? Trường hợp nào thiếu lòng khoan dung?

(Đánh dấu X vào ô tương ứng và giải thích vì sao)

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 4 trang 12: Nêu hiểu biết của em về những câu danh ngôn sau:

a) Giận dữ và không khoan dung là kẻ thù của sự thông hiểu đúng đắn (Mahatma Gandhi (1869 – 1948), người Ấn Độ).

b) Sự khoan dung là món quà lớn nhất của tâm hồn; nó đòi hỏi nỗ lực của bộ não cũng nhiều như khi bạn phải giữ thăng bằng khi đi xe đạp (Helen Keller (1880 – 1968), người Mỹ).

c) Khi bạn không tha thứ cho một ai đó, tức là bạn đang quay lưng lại với tương lai của mình. Khi bạn bao dung, điều đó có nghĩa bạn đang tiến về phía trước (Tyler Perry (sinh năm 1969), người Mỹ).

d) Thay vì lên án người khác, hãy cố hiểu họ (Dale Carnegie (1888-1955), người Mỹ).

Bài giải chi tiết: 

a) Gandhi, người đấu tranh cho sự tự do và hòa bình, cho rằng giận dữ và không khoan dung sẽ làm cản trở khả năng hiểu biết và đồng cảm với người khác. Khi chúng ta để giận dữ chi phối, chúng ta sẽ không còn đủ tỉnh táo để hiểu được lý do và hoàn cảnh của người khác, dẫn đến những hành động và quyết định sai lầm. Vì vậy, sự khoan dung và kiềm chế cảm xúc là chìa khóa để đạt được sự thông hiểu sâu sắc và hòa bình.

b)Helen Keller, dù là người khiếm thị và khiếm thính, đã vượt qua rất nhiều khó khăn để trở thành một người nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng. Câu danh ngôn này nhấn mạnh rằng sự khoan dung không phải là điều dễ dàng, vì nó đòi hỏi sự kiểm soát cảm xúc và sự nỗ lực lớn từ mỗi người. Để giữ được sự khoan dung, chúng ta phải làm việc với bản thân, kiểm soát cảm xúc tiêu cực và luôn duy trì sự thăng bằng trong suy nghĩ và hành động, giống như khi chúng ta học đi xe đạp.

c) Tyler Perry muốn nhấn mạnh rằng sự không tha thứ là một rào cản đối với sự phát triển cá nhân. Khi chúng ta không thể tha thứ, chúng ta tự khóa mình lại trong quá khứ, không thể tiến về phía trước và đạt được những điều tốt đẹp trong tương lai. Ngược lại, khi ta bao dung và tha thứ, chúng ta mở ra cơ hội mới, tạo ra sự tự do và tiến bộ trong cuộc sống.

d) Câu danh ngôn của Dale Carnegie khuyến khích chúng ta thay vì phê phán và lên án người khác, hãy cố gắng hiểu họ. Mỗi người đều có lý do riêng cho hành động của mình, và sự đồng cảm sẽ giúp chúng ta không chỉ hiểu mà còn kết nối với họ một cách sâu sắc hơn. Điều này giúp xây dựng các mối quan hệ bền vững và hòa hợp hơn trong xã hội.

Bài tập 5 trang 13: Em sẽ xử lí như thế nào nếu ở trong những tình huống sau?

a) Em nghe thấy một người bạn nói điều không tốt về em với người khác.

b) Em mắc lỗi và rất day dứt về lỗi lầm đó nhưng nếu thú nhận, em sẽ bị phê bình.

c) Trong các cuộc tranh luận, một bạn thường xuyên phản bác lại các ý kiến của em khiến em rất khó chịu. 

Bài giải chi tiết: 

a) Em nghe thấy một người bạn nói điều không tốt về em với người khác.

Cách xử lý: Em sẽ không vội vàng phản ứng ngay lập tức. Thay vào đó, em sẽ bình tĩnh và tìm cách trò chuyện trực tiếp với người bạn đó. Em sẽ lắng nghe lý do và cảm nhận của bạn ấy để hiểu rõ hơn. Nếu bạn ấy có những hiểu lầm hoặc không hài lòng về em, em sẽ giải thích để làm rõ sự việc. Điều quan trọng là giữ thái độ khoan dung và tìm cách giải quyết mâu thuẫn một cách nhẹ nhàng và hợp lý, tránh để mối quan hệ bị căng thẳng thêm.

b) Em mắc lỗi và rất day dứt về lỗi lầm đó nhưng nếu thú nhận, em sẽ bị phê bình.

Cách xử lý: Em sẽ cố gắng nhận ra và học hỏi từ sai lầm của mình. Dù sợ bị phê bình, em sẽ chọn cách thành thật và thừa nhận lỗi lầm, vì việc đối mặt với sai sót và rút ra bài học là quan trọng hơn. Em sẽ trình bày lý do tại sao mình mắc lỗi và những gì đã học được từ đó. Thực hiện hành động sửa sai sẽ giúp em cải thiện bản thân và chứng tỏ sự trưởng thành trong suy nghĩ và hành động.

c) Trong các cuộc tranh luận, một bạn thường xuyên phản bác lại các ý kiến của em khiến em rất khó chịu.

Cách xử lý: Em sẽ cố gắng giữ bình tĩnh và không để cảm xúc tiêu cực chi phối. Em sẽ lắng nghe và tôn trọng ý kiến của bạn, vì mỗi người có quan điểm riêng. Nếu cảm thấy không đồng tình, em sẽ giải thích rõ ràng và lịch sự quan điểm của mình, đồng thời chấp nhận rằng mỗi cuộc tranh luận có thể có những ý kiến khác biệt. Nếu bạn ấy phản bác quá mức, em sẽ nhẹ nhàng yêu cầu cả hai dừng lại và cùng tìm cách thảo luận một cách xây dựng hơn, tránh làm tổn thương lẫn nhau.

Bài tập 6 trang 13: Em hãy đưa ra lời khuyên cho bạn.

a) Trên đường đi học về, C đạp xe nhanh nên đã va vào Y khiến cho Y bị ngã, tay chân trầy xước, sách vở rơi xuống đường lấm bẩn. C xin lỗi Y và giải thích rằng vì nghe tin người nhà bị tai nạn phải nhập viện nên vội vàng đạp xe về, không để ý nên mới để xảy ra việc đáng tiếc như vậy.

Nếu là bạn của Y, em sẽ khuyên Y điều gì?

b) Q và T là bạn cùng xóm, chơi thân với nhau từ nhỏ. Một lần, do hiểu lầm là T nói không đúng sự thật về Q nên Q đã lớn tiếng trách móc T trước cả lớp. Cảm thấy oan ức và tổn thương nhưng T không thanh minh mà chỉ xin chuyển chỗ ngồi và không chơi với Q nữa.

Em có lời khuyên gì dành cho Q và T?

c) Trong lớp, N rất hay trêu chọc, chế giễu ngoại hình, cách ăn mặc của một số bạn mà N cho là thiếu gu thẩm mĩ. N còn hay nhắc đi nhắc lại khuyết điểm của người khác.

Nếu là bạn của N, em sẽ nói gì với N?

Bài giải chi tiết: 

a) Nếu là bạn của Y trong tình huống C đạp xe va vào Y:

Em sẽ khuyên Y: "Cậu nên cố gắng hiểu cho C, vì cậu ấy đang rất lo lắng về gia đình. Mặc dù C không cố ý, nhưng cũng có thể cảm thấy rất hối hận về chuyện này. Tuy nhiên, cậu cũng đừng quên rằng nếu có thể, cậu nên yêu cầu C giúp đỡ một chút, ví dụ như xin lỗi chân thành hoặc giúp cậu nhặt lại sách vở. Quan trọng là cả hai đều học cách thông cảm và xử lý tình huống một cách văn minh."

b) Nếu là bạn của Q và T trong tình huống hiểu lầm giữa Q và T:

Em sẽ khuyên Q và T: "Q à, cậu không nên trách móc T trước lớp như vậy mà hãy tìm hiểu kỹ xem chuyện gì đã xảy ra. T có thể cảm thấy tổn thương và không muốn biện minh vì không muốn làm mọi chuyện thêm phức tạp. T, cậu cũng nên giải thích rõ ràng với Q, và đừng để hiểu lầm này làm tổn hại tình bạn lâu dài. Cả hai nên nói chuyện với nhau và làm rõ sự việc một cách bình tĩnh, không để cảm xúc chi phối."

c) Nếu là bạn của N trong tình huống N hay trêu chọc người khác về ngoại hình:

Em sẽ nói với N: "N à, trêu chọc người khác về ngoại hình là một hành động không nên làm, dù cậu có nghĩ đó là chuyện vui hay chỉ là để giải trí. Điều này có thể khiến người khác cảm thấy tự ti, tổn thương. Cậu hãy thử nghĩ đến cảm giác của người khác khi bị chế giễu như vậy. Mỗi người có một cách sống và ngoại hình riêng, và sự tôn trọng lẫn nhau sẽ giúp mọi người cảm thấy thoải mái hơn trong môi trường học tập và sinh hoạt."

Bài tập 7 trang 14: Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi:

Ngày 16 11 1995, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên hợp quốc (UNESCO) đã thông qua ngày Quốc tế Khoan dung và lấy ngày 16 – 11 hằng năm để kỉ niệm ngày Quốc tế Khoan dung. Đại diện của 185 quốc gia đã kí vào bản Tuyên bố đưa ra tại Hội nghị toàn thể lần thứ 28 của UNESCO, cam kết: "Tôn trọng, chấp nhận và hiểu đúng sự đa dạng, phong phú các nền văn hoá của thế giới, những hình thức tự biểu hiện và những khả năng thể hiện cá tính của con người". Các quốc gia cũng công nhận: "Con người khác nhau về hình dáng bên ngoài, địa vị, lời nói, cách ứng xử và các giá trị, song đều có quyền được sống trong hoà bình và duy trì cá tính của riêng mình".

(Theo Tuyên bố về nguyên tắc khoan dung của UNESCO, Unesco.org)

Vì sao UNESCO chọn một ngày làm ngày Quốc tế Khoan dung? Điều đó có ý nghĩa gì đối với nhân loại?

Bài giải chi tiết: 

UNESCO chọn ngày 16 tháng 11 là Ngày Quốc tế Khoan dung để nhấn mạnh và khuyến khích các quốc gia, cộng đồng và cá nhân thực hành khoan dung trong cuộc sống hàng ngày. Điều này xuất phát từ nhu cầu thúc đẩy sự tôn trọng, sự hiểu biết lẫn nhau, và chấp nhận sự đa dạng văn hóa, giá trị, cũng như cá tính của mỗi người. Khoan dung giúp xây dựng một thế giới hòa bình hơn, nơi mà mỗi cá nhân đều có quyền thể hiện bản sắc và sống đúng với chính mình, mà không phải chịu sự phân biệt hay kỳ thị.

Ý nghĩa của Ngày Quốc tế Khoan dung đối với nhân loại:

- Khuyến khích hòa bình và đoàn kết: Ngày Quốc tế Khoan dung không chỉ là một ngày kỷ niệm, mà là một lời nhắc nhở quan trọng về tầm quan trọng của hòa bình và sự đoàn kết trong một thế giới đa dạng về văn hóa, tôn giáo và quan điểm sống. Khoan dung giúp xóa bỏ rào cản, mâu thuẫn và bất đồng, từ đó tạo ra một xã hội hài hòa.

- Tôn trọng sự khác biệt: Tuyên bố của UNESCO công nhận rằng con người khác nhau về hình dáng, cách thức sống, và những giá trị riêng biệt. Việc tôn trọng những khác biệt này giúp xây dựng một xã hội bình đẳng, nơi mọi người có thể sống hòa thuận mà không sợ bị phân biệt hay kì thị.

- Khuyến khích sự hiểu biết lẫn nhau: Khi các quốc gia cam kết khoan dung, họ tạo ra một môi trường mà trong đó mỗi cá nhân đều có cơ hội được thể hiện cá tính và sống đúng với bản sắc văn hóa của mình mà không bị áp lực hay phân biệt. Điều này thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc và các nền văn hóa, tạo nền tảng cho sự hợp tác và hòa bình toàn cầu.

- Thúc đẩy quyền con người: Ngày Quốc tế Khoan dung cũng nhấn mạnh quyền cơ bản của con người, bao gồm quyền được sống trong hòa bình và giữ gìn cá tính, bất kể sự khác biệt về ngôn ngữ, sắc tộc, hay tôn giáo. Đây là một lời nhắc nhở quan trọng về việc bảo vệ quyền lợi và tự do của mỗi cá nhân.

Vì vậy, Ngày Quốc tế Khoan dung không chỉ mang ý nghĩa đối với một cá nhân hay một quốc gia mà còn có ý nghĩa toàn cầu, góp phần tạo ra một thế giới tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.