BÀI 7: THÍCH ỨNG VỚI THAY ĐỔI

Bài tập 1 trang 28: Em hãy viết một số thay đổi có khả năng xảy ra với bản thân và gia đình tương ứng với các lĩnh vực vào bảng dưới đây:

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 2 trang 28: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào dưới đây? Vì sao?

a) Thay đổi xảy đến luôn đi cùng với khó khăn và tiêu cực, càng tránh được thay đổi thì càng tốt.

b) Thích ứng với thay đổi là một trải nghiệm giúp con người học hỏi để trưởng thành.

c) Ngay cả khi cuộc sống ổn định, chúng ta vẫn cần học tập và rèn luyện kĩ năng thích ứng với sự thay đổi.

d) Chúng ta có thể không kiểm soát được thay đổi xảy đến trong cuộc sống nhưng luôn kiểm soát được cách chúng ta thích ứng với thay đổi đó.

Bài giải chi tiết: 

a) Thay đổi xảy đến luôn đi cùng với khó khăn và tiêu cực, càng tránh được thay đổi thì càng tốt.
Không đồng tình. Mặc dù thay đổi có thể đi kèm với khó khăn, nhưng nó không luôn luôn tiêu cực. Thực tế, thay đổi có thể mang lại cơ hội mới, giúp con người phát triển và cải thiện cuộc sống. Việc tránh thay đổi có thể khiến ta bị bỏ lại phía sau trong xã hội phát triển nhanh chóng.

b) Thích ứng với thay đổi là một trải nghiệm giúp con người học hỏi để trưởng thành.
Đồng tình. Thích ứng với thay đổi là một quá trình học hỏi quan trọng giúp con người vượt qua thử thách, cải thiện bản thân và phát triển kỹ năng mới. Đây là một phần không thể thiếu trong sự trưởng thành cá nhân và nghề nghiệp.

c) Ngay cả khi cuộc sống ổn định, chúng ta vẫn cần học tập và rèn luyện kỹ năng thích ứng với sự thay đổi.
Đồng tình. Cuộc sống luôn có những biến động không thể dự đoán trước, và việc rèn luyện kỹ năng thích ứng giúp ta chủ động đối phó với thay đổi khi nó xảy ra. Điều này không chỉ giúp ta thích nghi mà còn phát triển bản thân trong mọi hoàn cảnh.

d) Chúng ta có thể không kiểm soát được thay đổi xảy đến trong cuộc sống nhưng luôn kiểm soát được cách chúng ta thích ứng với thay đổi đó.
Đồng tình. Mặc dù không thể kiểm soát mọi thay đổi trong cuộc sống, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát cách thức mình phản ứng và thích ứng với chúng. Cách chúng ta đối diện với thay đổi sẽ quyết định sự thành công trong việc vượt qua thử thách.

Bài tập 3 trang 29: Em hãy nêu những thay đổi xảy đến trong cuộc sống của các bạn ở các trường hợp dưới đây và tư vấn cho các bạn cách thích ứng với thay đổi.

a) Bố My là trụ cột kinh tế của gia đình, không may bố bị tai nạn lao động phải nghỉ việc. Tài chính của gia đình khó khăn, cả nhà phải thay đổi thói quen sinh hoạt, chi tiêu tiết kiệm hơn. Mẹ My vừa nhận thêm việc làm, vừa dành thời gian chăm sóc bố. My cảm thấy rất khó khăn để thích ứng với hoàn cảnh mới của gia đình.

b) Hạnh chuyển từ dưới quê lên thành phố để học trung học phổ thông. Xa gia đình, Hạnh nhớ nhà, nhớ những người bạn thân. Sống ở thành phố có nhiều thay đổi như: chi phí sinh hoạt đắt đỏ, giao thông đông đúc. Bên cạnh đó, ở môi trường học tập mới, Hạnh cũng còn nhiều bỡ ngỡ, chưa quen bạn mới, trường mới. Những thay đổi này khiến Hạnh thấy nhiều căng thẳng và áp lực.

c) Thanh rất đam mê bóng đá. Trong một trận đấu bóng, Thanh bị chấn thương nặng ở chân, không thể đi lại trong một thời gian dài, việc học tập và sinh hoạt đều gặp nhiều khó khăn, đam mê bóng đá phải gác lại trong một khoảng thời gian.

Bài giải chi tiết: 

a) Trường hợp của My
Những thay đổi xảy đến:

• Bố My là trụ cột kinh tế của gia đình, bị tai nạn lao động và phải nghỉ việc, khiến tài chính gia đình khó khăn.
• Cả gia đình phải thay đổi thói quen sinh hoạt, chi tiêu tiết kiệm hơn.
• Mẹ My nhận thêm công việc và phải chăm sóc bố.

Cách thích ứng:

• My cần chia sẻ trách nhiệm với gia đình, giúp đỡ mẹ trong những công việc gia đình hoặc học tập để giảm bớt gánh nặng cho mẹ.
• Cả gia đình nên lên kế hoạch chi tiêu hợp lý hơn, tiết kiệm và ưu tiên các nhu cầu thiết yếu.
• My cần động viên mẹ và bố, giữ tinh thần lạc quan, đồng thời học cách đối mặt với khó khăn để gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn này.

b) Trường hợp của Hạnh
Những thay đổi xảy đến:

• Hạnh phải xa gia đình để lên thành phố học trung học phổ thông, cảm thấy nhớ nhà và bạn bè.
• Sống ở thành phố với chi phí sinh hoạt đắt đỏ, giao thông đông đúc và phải làm quen với môi trường học tập mới.

Cách thích ứng:

• Hạnh có thể tìm cách kết nối với gia đình và bạn bè qua điện thoại, mạng xã hội để giảm bớt cảm giác cô đơn.
• Hạnh nên lên kế hoạch chi tiêu hợp lý, tìm kiếm các cách tiết kiệm chi phí sinh hoạt, như nấu ăn tại nhà thay vì ăn ngoài.
• Cần kiên nhẫn làm quen với môi trường học tập mới và chủ động tham gia các hoạt động ngoại khóa để kết bạn và hòa nhập nhanh hơn.

c) Trường hợp của Thanh
Những thay đổi xảy đến:

• Thanh bị chấn thương nặng ở chân và không thể tham gia các hoạt động bóng đá yêu thích.
• Việc học tập và sinh hoạt gặp khó khăn do không thể đi lại bình thường.

Cách thích ứng:

• Thanh cần duy trì tinh thần lạc quan và kiên nhẫn trong thời gian hồi phục.
• Có thể tìm kiếm các hoạt động thay thế như xem bóng đá, nghiên cứu về bóng đá hoặc viết lách về sở thích này để duy trì đam mê.
• Thanh cũng cần tập trung vào việc học tập và cải thiện các kỹ năng khác trong thời gian phục hồi, đồng thời chú ý đến việc phục hồi sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ để có kế hoạch chữa trị tốt nhất.

Bài tập 4 trang 30: Em hãy nêu một thay đổi trong cuộc sống của mình hoặc của người thân và vận dụng cách thích ứng với thay đổi để đưa ra biện pháp thích ứng phù hợp.

Bài giải chi tiết: 

Thay đổi trong cuộc sống:
Gần đây, gia đình mình chuyển nhà từ khu vực ngoại ô lên thành phố để thuận tiện cho công việc của bố mẹ. Thay đổi này mang lại một số khó khăn, như việc làm quen với môi trường sống mới, phải tìm hiểu và thích ứng với nhịp sống nhanh của thành phố, giao thông đông đúc và chi phí sinh hoạt cao hơn.

Cách thích ứng và biện pháp thích ứng phù hợp:

- Lên kế hoạch chi tiêu hợp lý: Gia đình cần lập kế hoạch chi tiêu mới, ưu tiên các nhu cầu thiết yếu và tìm cách tiết kiệm chi phí sinh hoạt. Có thể dùng các ứng dụng để theo dõi chi tiêu và đảm bảo rằng ngân sách không bị vượt quá mức dự định.

- Hòa nhập với môi trường mới: Mình sẽ chủ động làm quen với hàng xóm, tham gia các hoạt động cộng đồng để cảm thấy bớt cô đơn và hòa nhập nhanh chóng. Việc tìm hiểu về các dịch vụ tiện ích trong khu vực mới cũng giúp cuộc sống trở nên dễ dàng hơn.

- Tạo thói quen mới: Làm quen với lịch trình mới, như tìm phương tiện giao thông công cộng thuận tiện hoặc sử dụng xe đạp để di chuyển trong thành phố. Cũng cần cân nhắc việc sắp xếp thời gian hợp lý để giảm thiểu sự căng thẳng khi di chuyển.

- Giữ vững tinh thần tích cực: Dù có nhiều khó khăn, nhưng mình sẽ cố gắng duy trì thái độ lạc quan, học hỏi từ những thay đổi và nhận ra những cơ hội mới mà cuộc sống ở thành phố mang lại, từ việc mở rộng mối quan hệ xã hội cho đến việc phát triển bản thân.

Bài tập 5 trang 30: Em hãy tìm hiểu thêm những biện pháp, kĩ năng cần thiết để thích ứng với thay đổi và viết bài chia sẻ về kết quả.

Bài giải chi tiết: 

Cuộc sống không ngừng thay đổi và đôi khi, chúng ta phải đối mặt với những tình huống bất ngờ, khiến việc thích ứng trở nên cần thiết. Thích ứng với thay đổi không chỉ giúp chúng ta vượt qua khó khăn mà còn là cơ hội để phát triển bản thân. Dưới đây là một số biện pháp và kỹ năng cần thiết để giúp chúng ta thích ứng hiệu quả với sự thay đổi.

1. Tư duy linh hoạt

Tư duy linh hoạt là yếu tố quan trọng giúp chúng ta đối phó với thay đổi. Khi tình huống thay đổi, thay vì giữ những thói quen cũ, chúng ta cần sẵn sàng thử nghiệm những phương pháp mới. Điều này giúp chúng ta dễ dàng điều chỉnh và tìm ra giải pháp phù hợp hơn với hoàn cảnh mới.

2. Giữ thái độ tích cực

Một thái độ tích cực là một trong những yếu tố quan trọng khi đối diện với thay đổi. Thay vì lo lắng hay sợ hãi, chúng ta nên coi thay đổi như một cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Thái độ tích cực giúp giảm bớt căng thẳng và tăng khả năng tiếp nhận những cơ hội mới mà thay đổi mang lại.

3. Quản lý cảm xúc

Khi đối mặt với sự thay đổi, chúng ta dễ cảm thấy bối rối, căng thẳng hoặc lo lắng. Học cách quản lý cảm xúc là kỹ năng quan trọng để giữ bình tĩnh và đưa ra quyết định đúng đắn. Các phương pháp như thiền, thể dục, hoặc trò chuyện với người thân có thể giúp giải tỏa căng thẳng và cảm xúc tiêu cực, từ đó giúp chúng ta dễ dàng thích nghi.

4. Lập kế hoạch và chuẩn bị

Thay đổi có thể tạo ra sự xáo trộn trong cuộc sống, nhưng nếu chúng ta có một kế hoạch rõ ràng, mọi việc sẽ trở nên dễ dàng hơn. Việc lập kế hoạch giúp chúng ta chủ động và giảm bớt sự lo lắng về những điều chưa biết. Việc chuẩn bị trước cũng giúp chúng ta đón nhận thay đổi một cách bình tĩnh và tự tin hơn.

5. Tăng cường khả năng học hỏi

Thay đổi thường kéo theo việc cần phải học hỏi những kiến thức, kỹ năng mới. Việc cải thiện khả năng học hỏi, tiếp thu thông tin mới sẽ giúp chúng ta nhanh chóng thích ứng với hoàn cảnh thay đổi. Đọc sách, tham gia các khóa học, hoặc tìm hiểu từ những người có kinh nghiệm là những cách hiệu quả để nâng cao kỹ năng của mình.

6. Xây dựng mạng lưới hỗ trợ

Khi thay đổi xảy đến, không nên đối mặt một mình. Một mạng lưới hỗ trợ mạnh mẽ từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp sẽ giúp chúng ta cảm thấy an tâm hơn. Những người xung quanh có thể cung cấp lời khuyên, động viên, và thậm chí giúp đỡ chúng ta trong quá trình thay đổi.

7. Sẵn sàng chấp nhận thất bại

Đôi khi, việc thay đổi có thể dẫn đến thất bại. Tuy nhiên, thay vì nản lòng, chúng ta cần học cách chấp nhận thất bại như một phần của quá trình học hỏi. Mỗi thất bại đều mang lại bài học quý giá, giúp chúng ta trưởng thành và trở nên mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Kết luận:

Thích ứng với thay đổi không phải là điều dễ dàng, nhưng nếu chúng ta trang bị đầy đủ các kỹ năng và biện pháp thích hợp, chúng ta có thể vượt qua mọi khó khăn và tìm thấy cơ hội trong mỗi sự thay đổi. Tư duy linh hoạt, thái độ tích cực, quản lý cảm xúc, lập kế hoạch, học hỏi không ngừng, xây dựng mạng lưới hỗ trợ và chấp nhận thất bại là những yếu tố quan trọng giúp chúng ta thích nghi hiệu quả với sự thay đổi. Hãy sẵn sàng đối mặt với thay đổi và biến nó thành cơ hội để phát triển.