BÀI 8: TIÊU DÙNG THÔNG MINH

Bài tập 1 trang 31: Khoanh tròn vào chữ cái trước phương án em chọn.

a/ Biểu hiện của tiêu dùng thông minh là:

A. Luôn chỉ tiêu có kế hoạch.

B. Thấy thích thì mua.

C. Ưu tiên cho nhu cầu cá nhân.

D. Ưu tiên cho nhu cầu của gia đình.

b/ Lợi ích của tiêu dùng thông minh là:

A. Tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc.

B. Tốn ít tiền mà vẫn mua được nhiều thứ.

C. Làm cho của cải không ngừng tăng lên.

D. Luôn tiết kiệm được tiến.

c/ Ý nào dưới đây là cách tiêu dùng thông minh?

A. Không chỉ tiêu tuỳ tiện.

B. Luôn chọn hàng hoá có giá rẻ để mua.

C. Yên tâm về những thông tin sản phẩm trên mạng xã hội.

D. Chỉ thích thanh toán bằng tiền mặt.

d/ Ý nào dưới đây là cách sử dụng sản phẩm an toàn?

A. Sử dụng theo lời khuyên của những bài viết trên mạng xã hội.

B. Làm theo hướng dẫn sử dụng in trên bao bì sản phẩm.

C. Sử dụng theo kinh nghiệm của bản thân.

D. Hàng đã quá hạn sử dụng nhưng không có biểu hiện hư hỏng vẫn dùng được.

Bài giải chi tiết: 

Đáp án: a - A; b - A; c - A; d-B.

Bài tập 2 trang 32: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Giải thích vì sao.

a) Tiêu dùng hàng hoá, dịch vụ có giá trị cao là để khẳng định giá trị của bản thân.

b) Người tiêu dùng thông minh luôn đề cao mục tiêu tiết kiệm.

c) Sưu tầm địa chỉ những quán ăn ngon để sử dụng khi cần.

d) Gửi lời khen ngợi, khích lệ đến người cung ứng khi sử dụng sản phẩm mà cảm thấy hài lòng.

Bài giải chi tiết: 

a) Không đồng tình, vì nếu chỉ đề cao việc tiêu dùng hàng hoá, dịch vụ đắt tiền không phù hợp với hoàn cảnh cụ thể cũng như thu nhập của bản thân thì có thể còn bị đánh giá thấp giá trị của bản thân.

b) Không đồng tình, vì nếu luôn đề cao mục tiêu tiết kiệm có thể hạn chế việc tiêu dùng đáp ứng những nhu cầu cần thiết, làm ảnh hưởng đến hiệu quả của việc chi tiêu.

c) Đồng tình, vì đây là một cách thu thập thông tin về sản phẩm hàng hoá, dịch vụ tốt để khi cần người tiêu dùng có nhiều lựa chọn tiện lợi và hiệu quả.

d) Đồng tình, vì đây là một cách phản hồi tích cực của người tiêu dùng đối với người cung cấp hàng hoá, dịch vụ để tiếp tục được phục vụ tốt hơn.

Bài tập 3 trang 32: Trong các trường hợp dưới đây, ai là người tiêu dùng thông minh? Ai là người tiêu dùng kém thông minh? Vì sao?

a) Khi mua hàng, chị A luôn quan tâm đến chất lượng sản phẩm.

b) Anh C có thói quen chỉ mua sắm những sản phẩm của nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam.

c) Khi mua rau, củ, quả, bạn Q tìm mua sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng ở các địa chỉ tin cậy.

d) Khi mua hàng trực tuyến, bạn B thường tham khảo thêm các ý kiến của khách hàng đã sử dụng sản phẩm ở cơ sở định mua để ra quyết định.

Bài giải chi tiết: 

a) Đây là hành vi tiêu dùng thông minh, vì biểu hiện của tiêu dùng thông minh là biết chọn dùng sản phẩm có chất lượng để việc tiêu dùng đạt hiệu quả, đảm bảo sức khoẻ, an toàn khi tiêu dùng.

b) Đây là hành vi tiêu dùng không thông minh, vì nhiều sản phẩm do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất trong nước hiện nay có chất lượng không thua kém sản phẩm nhập khẩu lại có giá cả phải chăng cùng với những tính năng, công dụng phù hợp với đặc điểm tiêu dùng của người Việt Nam.

c) Đây là hành vi tiêu dùng thông minh, thực hiện đúng theo cách tiêu dùng thông minh là phải tìm hiểu thông tin về sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và mua ở các địa chỉ tin cậy sẽ đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm.

d) Đây là hành vi tiêu dùng thông minh. Việc tham khảo ý kiến của người đã qua sử dụng sản phẩm ở cơ sở định mua giúp có thêm thông tin chính xác hơn, thực tế hơn để mua được hàng hoá hiệu quả.

Bài tập 4 trang 33: Thực hành cách tiêu dùng thông minh trong những trường hợp dưới đây:

a) Chi đội em sắp đi dã ngoại trong ngày. Em được phân công chuẩn bị ăn uống cho đoàn. Hãy liệt kê những thực phẩm thiết yếu cần chuẩn bị và dự trù kinh phí để lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ này.

b) Mẹ cho em 300.000 đồng để tổ chức sinh nhật. Giả định em muốn mời 3 người bạn thân cùng liên hoan mừng ngày sinh nhật. Em hãy lên kế hoạch để tổ chức buổi kỉ niệm ngày sinh nhật thật vui và ý nghĩa.

c) Ông bà ở quê ra chơi cho nhiều cá tươi và rau xanh. Em hãy cho biết cần làm thế nào để sử dụng an toàn những thực phẩm tươi sống này.

Bài giải chi tiết: 

a) Các thực phẩm thiết yếu cần chuẩn bị:

1. Bánh mì, bánh bao – Dễ bảo quản và tiện lợi, dễ ăn khi di chuyển.
2. Thịt gà hoặc xúc xích – Chế biến nhanh, dễ ăn và bổ dưỡng.
3. Trái cây – Chuối, táo hoặc cam, dễ mang theo và cung cấp vitamin.
4. Nước uống – Nước suối, nước ngọt, nước trái cây hoặc nước lọc.
5. Bánh kẹo vặt – Như bánh quy, snack để ăn nhẹ.
6. Gia vị và các vật dụng cần thiết – Muối, gia vị, giấy ăn, khăn giấy, túi đựng rác.

Dự trù kinh phí:

• Bánh mì (30.000 đồng)
• Thịt gà/xúc xích (60.000 đồng)
• Trái cây (30.000 đồng)
• Nước uống (40.000 đồng)
• Bánh kẹo vặt (20.000 đồng)
• Gia vị và dụng cụ (10.000 đồng)

Tổng chi phí dự trù: 190.000 đồng (giả sử nhóm có 10 người, mức chi phí có thể điều chỉnh tùy vào số người và các thực phẩm bổ sung khác).

b) Kế hoạch tổ chức sinh nhật với 300.000 đồng:

1. Địa điểm tổ chức: Tổ chức tại nhà, tiết kiệm chi phí thuê địa điểm.
2. Thực phẩm và đồ uống:
   • Bánh sinh nhật (50.000 đồng) – Mua bánh kem nhỏ hoặc tự làm bánh.
   • Đồ ăn nhẹ: Pizzas, snack, hoặc đồ ăn vặt (150.000 đồng).
   • Nước uống: Nước ngọt, nước trái cây hoặc trà đá (50.000 đồng).
3. Trang trí: Dùng các phụ kiện trang trí đơn giản (hoa giấy, bóng bay) (30.000 đồng).
4. Quà tặng: Có thể tặng quà nhỏ cho bạn bè (20.000 đồng).

Tổng chi phí dự trù: 300.000 đồng.

Lưu ý: Tổ chức một bữa tiệc vui vẻ, ấm cúng với những trò chơi nhóm đơn giản và quà tặng ý nghĩa. Việc chia sẻ niềm vui cùng bạn bè và có những kỷ niệm đáng nhớ quan trọng hơn là chi tiêu quá nhiều.

c) Sử dụng an toàn cá tươi và rau xanh:

1. Cá tươi:
   • Bảo quản ngay trong tủ lạnh nếu không ăn ngay để giữ độ tươi.
   • Sơ chế sạch sẽ: Rửa sạch cá và cắt bỏ phần ruột, mang, vảy cá.
   • Chế biến ngay sau khi sơ chế hoặc có thể cấp đông nếu không ăn ngay.
   • Nấu chín kỹ để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
2. Rau xanh:
   • Rửa sạch rau dưới vòi nước để loại bỏ bụi bẩn, thuốc trừ sâu.
   • Ngâm rau trong nước muối khoảng 10-15 phút để giảm thiểu vi khuẩn và thuốc trừ sâu.
   • Bảo quản rau trong ngăn mát tủ lạnh để rau tươi lâu hơn.

Bài tập 5 trang 34: Em hãy vận dụng cách tiêu dùng thông minh trong việc sử dụng an toàn thức ăn, đồ uống hằng ngày và chia sẻ kết quả thực hiện cho các bạn.

Bài giải chi tiết: 

1. Chọn thực phẩm tươi ngon và an toàn

• Mua thực phẩm từ nguồn tin cậy: Luôn chọn mua thực phẩm từ các cửa hàng uy tín, có thương hiệu rõ ràng, tránh mua ở những nơi không đảm bảo vệ sinh.
• Kiểm tra hạn sử dụng: Trước khi mua thực phẩm đóng gói, luôn kiểm tra hạn sử dụng và tình trạng bao bì.
• Lựa chọn thực phẩm theo mùa: Thực phẩm theo mùa không chỉ tươi ngon mà còn an toàn hơn vì ít bị phun thuốc bảo vệ thực vật.

2. Bảo quản thực phẩm đúng cách

• Lưu trữ thực phẩm đúng nhiệt độ: Các thực phẩm tươi sống, như thịt, cá, cần được bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp. Rau củ quả nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng hoặc trong ngăn mát.
• Để thực phẩm chín riêng với thực phẩm sống: Tránh để thực phẩm sống và thực phẩm chín tiếp xúc với nhau để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.
• Đóng gói thực phẩm đúng cách: Khi bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh hoặc tủ đông, dùng hộp đựng kín hoặc túi nilon chuyên dụng để tránh bị mất chất và mùi lạ.

3. Chế biến thực phẩm an toàn

• Rửa sạch thực phẩm: Rửa rau quả dưới vòi nước sạch, ngâm với nước muối loãng để loại bỏ thuốc trừ sâu và vi khuẩn.
• Nấu chín kỹ: Đảm bảo thực phẩm được nấu chín hoàn toàn, đặc biệt là thịt, gia cầm và hải sản để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn gây hại.
• Không ăn thực phẩm đã để lâu: Tránh ăn thực phẩm đã để qua đêm mà không bảo quản đúng cách, tránh tình trạng thực phẩm bị ôi thiu hoặc nhiễm khuẩn.

4. Lựa chọn đồ uống an toàn

• Uống nước sạch, nước lọc: Luôn chọn uống nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội, tránh uống nước không rõ nguồn gốc.
• Tránh uống quá nhiều nước ngọt, thức uống có gas: Những loại thức uống này không chỉ chứa nhiều đường mà còn có hại cho sức khỏe nếu tiêu thụ quá nhiều.
• Kiểm tra hạn sử dụng của đồ uống: Đảm bảo rằng các loại nước trái cây, sữa, nước ngọt, v.v., đều còn trong thời gian sử dụng.

5. Lên kế hoạch ăn uống hợp lý

• Ăn uống cân đối: Ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm, đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
• Lập kế hoạch mua sắm thông minh: Lên danh sách những thực phẩm cần mua để tránh lãng phí và giúp tiết kiệm.

Chia sẻ kết quả thực hiện:

• Em đã thực hiện việc mua thực phẩm tươi sống từ siêu thị uy tín, bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh và luôn kiểm tra hạn sử dụng trước khi sử dụng. Em cũng đã chú ý rửa sạch rau củ quả trước khi chế biến và nấu chín kỹ để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đồng thời, em cũng thay thế các đồ uống có gas bằng nước lọc và nước trái cây tươi, đồng thời tránh các thực phẩm chế biến sẵn không rõ nguồn gốc.

Kết quả: Việc thực hiện các biện pháp này giúp em đảm bảo sức khỏe và tiết kiệm chi phí. Em cảm thấy an tâm hơn khi sử dụng thực phẩm và đồ uống trong gia đình.

Bài tập 6 trang 34: Vận dụng cách tiêu dùng thông minh, em hãy nêu những thói quen tiêu dùng không thông minh trong việc sử dụng các đồ dùng, sách vở học tập của học sinh và đưa ra lời khuyên để khắc phục thói quen này.

Bài giải chi tiết: 

Những thói quen tiêu dùng không thông minh trong việc sử dụng đồ dùng, sách vở học tập của học sinh:

1. Mua đồ dùng học tập một cách bừa bãi:
   • Lý do: Nhiều học sinh hay mua đồ dùng học tập như bút, vở, sách mà không lên kế hoạch trước. Họ có thể mua đồ dùng không cần thiết hoặc những món đồ chỉ dùng một lần.
   • Khắc phục: Trước khi mua sắm đồ dùng học tập, hãy lập danh sách những vật dụng cần thiết và mua đúng số lượng, tránh lãng phí. Hãy sử dụng lại các đồ dùng học tập cũ nếu chúng vẫn còn tốt.
2. Lãng phí sách vở và tài liệu học tập:
   • Lý do: Nhiều học sinh chỉ sử dụng một lần rồi bỏ qua, không bảo quản sách vở cẩn thận, khiến sách bị hư hỏng hoặc không tận dụng được hết.
   • Khắc phục: Sử dụng sách vở một cách tiết kiệm, bảo quản cẩn thận bằng cách bọc sách vở, ghi chú chỉ những thông tin cần thiết, và tái sử dụng chúng khi có thể.
3. Mua sách, tài liệu không phù hợp với nhu cầu học tập:
   • Lý do: Một số học sinh có thói quen mua sách tham khảo hoặc tài liệu học tập không thực sự cần thiết, chỉ vì thấy hấp dẫn hoặc bị người khác giới thiệu mà không tìm hiểu kỹ nhu cầu của bản thân.
   • Khắc phục: Trước khi mua sách hay tài liệu, hãy xác định rõ nhu cầu học tập và tìm kiếm sách thật sự phù hợp với chương trình học và mức độ kiến thức cần thiết.
4. Sử dụng đồ dùng học tập không bền, dễ hư hỏng:
   • Lý do: Nhiều học sinh chọn mua những món đồ dùng học tập giá rẻ, kém chất lượng mà không tính đến độ bền, dẫn đến phải mua lại nhiều lần.
   • Khắc phục: Nên đầu tư vào những đồ dùng học tập bền, có chất lượng tốt hơn mặc dù giá cao hơn, nhưng sẽ tiết kiệm lâu dài và tránh việc phải thay thế đồ dùng thường xuyên.
5. Lãng phí giấy và vở khi viết, vẽ:
   • Lý do: Việc viết, vẽ hoặc ghi chép một cách lãng phí làm hao tốn rất nhiều giấy và vở, đặc biệt là khi học sinh không biết cách sử dụng tối ưu không gian trên vở.
   • Khắc phục: Học cách sử dụng giấy, vở một cách tiết kiệm và khoa học, tận dụng hết các trang vở, ghi chép theo cách ngắn gọn, rõ ràng.

Lời khuyên để khắc phục các thói quen này:

• Lên kế hoạch chi tiêu rõ ràng: Trước khi mua sắm đồ dùng học tập, hãy liệt kê những món đồ cần thiết và lên ngân sách phù hợp.
• Bảo quản đồ dùng học tập cẩn thận: Sử dụng các vật dụng học tập một cách có kế hoạch, bảo quản sách vở và đồ dùng để sử dụng lâu dài.
• Sử dụng lại và tái chế đồ dùng: Cố gắng tái sử dụng các đồ dùng học tập cũ nếu chúng vẫn còn sử dụng được, và khuyến khích việc tái chế giấy hoặc vỏ hộp, bao bì khi không còn sử dụng.
• Chọn mua đồ dùng bền và chất lượng: Nên ưu tiên mua đồ dùng học tập có chất lượng tốt dù giá cao hơn một chút, nhưng sẽ tiết kiệm trong dài hạn.

Kết quả: Việc áp dụng những thói quen tiêu dùng thông minh sẽ giúp học sinh không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng học tập.