ĐỀ SỐ 1

I. Phần trắc nghiệm (6 điểm)

Chọn chữ cái trước câu có đáp án trả lời đúng.

Câu 1: Trong hai khổ thơ đầu của bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai), các dòng thơ được bố trí thành từng cặp có sự đối lập (trái ngược) nhau về nghĩa. Hãy chỉ ra điều đó và cho biết cách bố trí như vậy có tác dụng gì?

A. Lưng mẹ còng đối lập với cau vẫn thẳng

B. Cau - ngọn xanh rờn đối lập với mẹ - đầu bạc trắng

C. Cau ngày càng cao đối lập với mẹ ngày một thấp/ Cau gần với giời đối lập với mẹ thì gần đất

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 2: Tác dụng của bố trí thành từng cặp đối lập?

A. Thấy được sự tương phản giữa hình ảnh cau và mẹ

B. Cách bố trí này làm tăng tính biểu cảm cho hình ảnh người mẹ

C. Thấy nỗi niềm của người con khi thấy mẹ mình ngày một già đi, đồng thời khơi gợi cảm xúc trong lòng người đọc.

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 3: Nêu tác dụng miêu tả, biểu cảm của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong khổ thơ dưới đây:

Một miếng cau khô

Khô gầy như mẹ

Con nâng trên tay

Không cầm được lệ

(Đỗ Trung Lai)

A. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh để miêu tả hình ảnh người mẹ.

B. Hình ảnh mẹ không được miêu tả trực tiếp theo cách: "Mẹ khô gầy", mà là miêu tả gián tiếp bằng cách so sánh.

C. Cách so sánh cau "khô gầy như mẹ" là một cách so sánh mang tính miêu tả, để nói rằng người mẹ có dáng vẻ "khô gầy", dáng vẻ đã già đi nhiều rồi.

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 4: Câu hỏi "Sao mẹ ta già?" trong bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai) có tác dụng như thế nào đối với việc thể hiện tình cảm của tác giả?

A. Ý trách cứ ở đây có nhiều hơn khát vọng mẹ được trẻ mãi.

B.  Ý trách cứ này trong câu hỏi bề ngoài có sự gai góc khi dám xưng với giời là "ta".

C. Vì thương mẹ mà buồn, mà trách cứ ông giời dù cho ai chẳng biết sinh, lão, bệnh, tử vốn là lẽ thường của đời người.

D. cả 3 đáp án trên

Câu 5: Tìm các câu hỏi trong bài thơ Ông đồ (Vũ Đình Liên)?

A. "Người thuê viết nay đâu?"

B. Ông đồ vẫn ngồi đây

C. "Những người muôn năm cũ/ Hồn ở đâu bây giờ?"

D. Cả A và C đúng

Câu 6: Tác giả sử dụng những câu hỏi đó để biểu đạt điều gì?

A. Câu hỏi tu từ được tác giả sử dụng để nhấn mạnh sự phai nhạt của lòng người đối với tục xin chữ đầu năm đồng thời thể hiện cảm xúc xót xa cho giá trị của những thế hệ đi trước không còn chỗ trong đời sống đương thời.

B. Sử dụng câu hỏi tu từ còn làm khơi gợi cảm xúc và suy nghĩ trong lòng người đọc về những giá trị truyền thống, về hồn cốt, tinh thần của "những người muôn năm cũ"

C. một cách để khẳng định ngầm những giá trị và hy vọng xã hội sẽ biết trân trọng, gìn giữ, phát huy những giá trị đó.

D. Cả 3 đáp án trên

II. Tự luận

Câu 1. (2 điểm) Tác dụng của câu hỏi tu từ?

Câu 2. (2 điểm) Tìm những hình ảnh so sánh trong đoạn thơ sau:

“Anh đội viên mơ màng.

Như nằm trong giấc mộng.

Bóng bác cao lồng lộng.

Ấm hơn ngọn lửa hồng.”

GỢI Ý ĐÁP ÁN

1. Phần trắc nghiệm

Mỗi đáp án đúng tương ứng với 1 điểm

2. Tự luận

Câu 1:

Tác dụng của câu hỏi tu từ là:

- Nhằm khẳng định, hoặc nhấn mạnh nội dung, ý nghĩa nào đó mà người nói hoặc người viết muốn biểu đạt đến người khác. Thông tin được truyền đạt phải dễ hiểu, dễ tiếp thu đối với người đọc, người nghe. Thông tin luôn mang ý nghĩa tượng trưng cho một vấn đề nào đó miền.

- Thể hiện tính cách của nhân vật: Từ ngữ địa phương cũng có thể được sử dụng để khắc họa tính cách và đặc điểm của nhân vật.

Câu 2:

Những hình ảnh so sánh trong đoạn thơ trên:

- Hình ảnh so sánh thứ nhất là phép so sánh ngang bằng “anh đội viên” và “nằm trong giấc mộng”, gợi lên cảm giác mơ màng như đang ngủ của anh đội viên.

- Hình ảnh so sánh thứ hai là phép so sánh hơn kém “bóng bác cao lồng lộng” và “ngọn lửa hồng”, ý chỉ Bác như ngọn lửa tinh thần ấm áp, sưởi ấm cho đồng bào ta.