PHẦN 1: VĂN BẢN: LẶNG LẼ SA PA (NGUYỄN THÀNH LONG)

CÂU HỎI MỞ ĐẦU

CH1. Nêu suy nghĩ của em về những người đang sống ở nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm?

Soạn nhanh:

- Những người sống xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm là những người anh hùng hi sinh thầm lặng cho quê hương đất nước.

- Đó là những tấm gương sáng, những con người sống vì mọi người.

CÂU HỎI GIỮA BÀI

CH1. Nêu suy nghĩ của em về những người đang sống ở nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm

Soạn nhanh:

- Những người sống xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm là những người anh hùng hi sinh thầm lặng cho quê hương đất nước.

- Đó là những tấm gương sáng, những con người sống vì mọi người.

CH2. Lời giới thiệu của bác lái xe về anh thanh niên.

Soạn nhanh:

Trong “Lặng lẽ Sa Pa”, bác lái xe đã giới thiệu với ông hoạ sĩ : “anh thanh niên là người cô độc nhất thế gian”. 

CH3. Thái độ của anh thanh niên khi đón tiếp đoàn khách đến chơi.

Soạn nhanh: 

Anh thanh niên đã tiếp đón những người khách đến thăm nhà mình bằng tất cả tấm lòng nhiệt thành, tấm lòng cởi mở, sự nồng hậu, ấm áp.

CH4. Lời kể của anh thanh niên về công việc của mình trên trạm khí tượng.

Soạn nhanh:

- Lời kể của anh thanh niên về công việc của mình trên trạm khí tượng:

- Công việc của cháu quanh quẩn ở mấy chiếc máy ngoài vườn này thôi

- Những cái máy vườn trạm khí tượng nào cũng có

- Dãy núi này có một ảnh hưởng quyết định với gió mùa đông bắc đối với miền Bắc nước ta.

CH5. Vì sao người họa sĩ có cảm giác bối rối?

Soạn nhanh:

Vì ông đã bắt gặp vẻ đẹp của lý tưởng sống, ý thức trách nhiệm của anh thanh niên đã khơi nguồn cảm hứng cho người họa sĩ sáng tác.

CH6. Những tâm sự của anh thanh niên về công việc.

Soạn nhanh:

Hồi chưa vào nghề:

- Những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao xa, cháu nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. 

Vào nghề:

- Làm nghề lại không nghĩ vậy. Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, soa gọi là một mình được.

- Cháu làm việc với bao anh em, đồng chí dưới kia

- Công việc của cháu gian khổ thế đấy chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất. Con người thì ai mà chả "thèm" hở bác.

CH7. Những suy nghĩ của người họa sĩ về bức chân dung

Soạn nhanh:

Ông muốn vẽ bức chân dung anh thanh niên nhưng làm thế nào: “cho người xem……nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài”

CH8. Vì sao họa sĩ phác họa bức chân dung anh thanh niên ngay trong lần đầu gặp mặt?

Soạn nhanh:

Vì ngay phút đầu tiên, ông họa sĩ đã thấy xúc động vì sự cởi mở chân thành của anh thanh niên.

PHẦN 2: VĂN BẢN: LẶNG LẼ SA PA (NGUYỄN THÀNH LONG)

CÂU HỎI CUỐI BÀI

CH1. Xác định đề tài của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa

Soạn nhanh:

- Chủ đề: Truyện ca ngợi những con người lao động bình dị, âm thầm cống hiến hết sức mình trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

CH2. Tóm tắt tác phẩm và nêu nhận xét về kiểu cốt truyện.

Soạn nhanh:

- Tóm tắt: Trên chuyến xe từ Hà Nội đến Lào Cai, bác lái xe, ông họa sĩ lão thành và cô kĩ sư nông nghiệp trẻ vui vẻ trò chuyện. Chiếc xe dừng lại 30 phút để hành khách nghỉ ngơi. Nhân dịp đó, bác lái xe giới thiệu với mọi người anh thanh niên 27 tuổi làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh núi Yên Sơn. Anh thanh niên mời ông họa sĩ và cô gái lên thăm nơi ở và làm việc của mình. Mặc dù chịu nhiều gian khổ nhưng anh vẫn tích cực làm việc góp phần vào công việc lao động sản xuất và chiến đấu. Ông họa sĩ cảm nhận được nét đẹp của người lao động mới qua hình ảnh anh thanh niên. 

- Cốt truyện: đơn giản kể lại một cuộc gặp gỡ của bốn người bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên trong vòng ba mươi phút giữa cảnh núi rừng lặng lẽ, thơ mộng. Qua cuộc gặp ấy chân dung cửa anh thanh niên hiện ra với những vẻ đẹp rất đáng mến khiến người đọc phải suy nghĩ.

CH3. Nhân vật anh thanh niên được nhà văn miêu tả qua những chi tiết nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, hoàn cảnh sống, công việc, mối quan hệ với các nhân vật khác)? Hãy dựa vào một số chi tiết tiêu biểu để nhận xét về tính cách của nhân vật

Soạn nhanh:

• Công việc: “làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu” 
• Hoàn cảnh sống: Sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn với độ cao hơn 2600 mét và ở cái độ cao ấy,

→ Hoàn cảnh sống khắc nghiệt, thiếu thốn, công việc đầy những khó khăn

- Những phẩm chất:

+ Có trách nhiệm, yêu lao động và luôn hoàn thành công việc, nhiệm vụ được giao

+ Có tấm lòng cởi mở, hiếu khách và biết cách quan tâm những người xung quanh

+ Anh thanh niên luôn biết sắp xếp công việc, cuộc sống một cách khoa học và hợp lý.

+ Anh thanh niên còn hiện lên vẻ đẹp của một người sống khiêm tốn, chân thật.

CH4. Chân dung nhân vật anh thanh niên hiện ra qua cảm nhận của những nhân vật nào? Cách xây dựng nhân vật như vậy có tác dụng gì?

Soạn nhanh:

- Chân dung nhân vật anh thanh niên hiện ra qua cảm nhận của những nhân vật người họa sĩ già, cô kĩ sư.

- Tác dụng: ngợi ca những con người lao động, hi sinh thầm lặng để cống hiến sức mình cho quê hương, đất nước.

CH5. Tìm một số chi tiết thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật họa sĩ về nghệ thuật. Trên cơ sở đó, em hãy nhận xét về vai trò của nhân vật này trong tác phẩm?

Soạn nhanh:

Ông có những suy nghĩ rất đẹp về nghệ thuật và con người:

• Ông là một người nghệ sĩ luôn tìm kiếm vẻ đẹp trong cuộc sống để đưa vào nghệ thuật.
• Ông là người nghệ sĩ nhiều kinh nghiệm và óc quan sát tinh tế: 

Vai trò:

Qua việc miêu tả những suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ, tác giả đã thành công với việc làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật chính là anh thanh niên.

CH6. Những bức tranh thiên nhiên Sa Pa tuyệt đẹp đã góp phần tạo nên chất thơ cho tác phẩm. Hãy chọn một đoạn văn tả cảnh Sa Pa mà em ấn tượng nhất và nêu cảm nhận.

Soạn nhanh:

“Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. ...rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.”

⇒ Tác giả đã khắc họa bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp trong trẻo, thơ mộng, hữu tình. Miêu tả bức tranh thiên nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu như có đường nét, hình khối, sắc màu. 

CH7. Tác phẩm gợi cho em những suy nghĩ, bài học gì?

Soạn nhanh:

Qua câu chuyện về anh thanh niên, tác phẩm cũng gợi ra những vấn đề về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác, vì những mục đích chân chính đối với con người. 

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Tượng tượng em là nhân vật ông họa sĩ, hãy ghi lại cảm nhận cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên trên đỉnh Yên Sơn trong một đoạn văn  (khoảng 7 - 9 câu).

Soạn nhanh:

Tôi là một họa sĩ già, công việc đòi hỏi tôi phải đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người để lấy cảm hứng sáng tác. Nhưng, cái cuộc gặp gỡ đặc biệt hôm đó – ở Sa Pa – với một anh thanh niên trẻ tuổi làm công tác khí tượng, là cuộc gặp mà tôi nhớ mãi trong đời mình. Hôm sau khi vừa nghe lời giới thiệu của bác tài về anh thanh niên, thì đột nhiên, từ xa, một chàng trai có vóc dáng nhỏ bé và nét mặt rạng rỡ từ trên sườn núi trước mặt chạy lại chỗ xe đỗ. Thì ra đó chính là anh. Đột nhiên tôi có cảm giác mình bối rối vì đã bắt gặp một điều thật ra là mình đã ao ước được biết từ lâu – một tâm hồn đẹp – khơi gợi ý sáng tác. Tôi nhanh chóng ghi xong lần đầu gương mặt anh thanh niên vào cuốn sổ tay nhỏ của mình. Cuộc nói chuyện ngắn ngủi của chúng tôi rồi cũng đến lúc kết thúc trong tiếc nuối. Trước khi trở lại xe, tôi không quên hứa với anh thanh niên rằng chắc chắn tôi sẽ trở lại – trở lại để hoàn thành tác phẩm nghệ thuật mà tôi vừa mới ấp ủ.