BÀI 15. ẤN ĐỘ VÀ ĐÔNG NAM Á 

TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX

MỞ ĐẦU

Vào nửa sau thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Ấn Độ và hầu hết các nước trong khu vực Đông Nam Á đã bị thực đân phương Tây xâm chiếm. Theo em, mục đích các nước phương Tây đến vùng đất này là gì? …

Giải nhanh:

Mục đích là để mở rộng thuộc địa, khai thác tài nguyên thiên và chiếm hữu những vị trí chiến lược quan trọng.

Đứng trước nguy cơ bị thôn tính, nhân dân vùng lên đấu tranh quyết liệt, chống lại các thế lực xâm lược phương Tây.

I. ẤN ĐỘ NỬA SAU THẾ KỈ XIX

Câu hỏi: Trình bày những nét nổi bật về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội ở Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX.

Giải nhanh:

* Về kinh tế:

- Thực dân Anh mở rộng công cuộc khai thác Ấn Độ với quy mô rộng lớn.

- Ra sức vơ vét các nguồn nguyên liệu và bóc lột công nhân rẻ mạt để thu lợi nhuận. 

* Về chính trị - xã hội:

- Chính phủ Anh nắm quyền cai trị trực tiếp Ấn Độ.

- Thực dân Anh đã thực hiện chính sách chia để trị

- Anh còn tìm cách khơi sâu sự cách biệt về chủng tộc, tôn giáo và đẳng cấp 

* Về văn hóa - giáo dục: thi hành chính sách giáo dục ngu dân

II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Ở ĐÔNG NAM Á TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX.

Câu hỏi: Nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào giải phóng dân tộc ở In-dô-nê-xi-a từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

Giải nhanh:

• 10/1873: Nhân dân A-chê anh dũng chiến đấu chống 3000 quân Hà Lan.
• 1873-1909: Khởi nghĩa nổ ra ở Tây Xu-ma-tơ-ra.
• 1878-1907: Khởi nghĩa nổ ra ở Ba Tắc.
• 1884-1886: Khởi nghĩa nổ ra ở Ca-li-man-tan.
• 1890: Nổ ra cuộc khởi nghĩa do Sa-min lãnh đạo.

Câu hỏi: Phong trào giải phóng dân tộc ở Phi-líp-pin từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX có điểm gì nổi bật?

Giải nhanh:

• Năm 1872, có khởi nghĩa ở Ca-vi-tô, nghĩa quân làm chủ Ca-vi-tô 
• Vào những năm 90 của thế kỉ XIX, ở Phi-lip-pin xuất hiện 2 xu hướng chính trong phong trào giải phóng dân tộc.
• Năm 1896 - 1898: Cuộc cách mạng bùng nổ, lật đổ ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, nhưng sau đó bị Mỹ thôn tính.

Câu hỏi: Hãy nêu những nét chính trong phong trào đấu tranh giành độc lập của ba nước Đông Dương từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

Giải nhanh:

• Ở Việt Nam:

- Phong trào Cần vương (1885 - 1896)

- Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (1884 - 1913)

• Ở Cam-pu-chia:

- Khởi nghĩa dưới sự chỉ huy của nhà sư Pu-côm-bô (1866 - 1867)

- Khởi nghĩa do Hoàng thân Xi-vô-tha đứng đầu (1885 - 1895) 

• Ở Lào:

- Cuộc khởi nghĩa của nhân dân Xa-van-na-khét do Pha-ca-đuốc lãnh đạo (1901)

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Hãy lập và hoàn thành bảng thống kê (theo gợi ý dưới đây) về một số cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân Đông Nam Á chống chủ nghĩa thực dân.

Giải nhanh:

Câu hỏi: Theo em, vì sao liên minh chiến đấu giữa nhân dân ba nước Việt Nam - Lào - Cam-pu-chia được hình thành ngay từ cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

Giải nhanh:

vì vào thời gian này, phong trào đấu tranh chống Pháp đang rất phát triển ở cả 3 quốc gia. Đây là những biểu hiện bước đầu của liên minh chiến đấu 3 dân tộc chống kẻ thù chung.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Có ý kiến cho rằng: Vào nửa sau thế kỉ XIX, thực dân phương Tây đến Ấn Độ và các nước Đông Nam Á là để "khai hóa văn minh"? Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

Giải nhanh:

Không đồng ý với ý kiến trên, vì các nước phương Tây âm mưu xâm lược là để mở rộng hệ thống thuộc địa, khai thác tài nguyên thiên nhiên, vơ vét của cải