BÀI 15: CHÍNH SÁCH CAI TRỊ CỦA CÁC TRIỀU ĐẠI PHONG KIẾN PHƯƠNG BẮC VÀ SỰ CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI ÂU LẠC

MỞ ĐẦU

Thành Cổ Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tình Bắc Ninh) từ thời Hán đã là trị sở của chính quyền đô hộ. Đây cũng là nơi lưu lại dấu tích liên quan đến chính sách cai trị và sự chuyển biến trong đời sống kinh tế, xã hội, văn hoá của người Việt thời Bắc thuộc. Sự hiện diện của những dấu tích ấy gợi cho em suy nghĩ gi về giai đoạn lịch sử đặc biệt này?

1. CHÍNH SÁCH CAI TRỊ CỦA CÁC TRIỀU ĐẠI PHONG KIẾN PHƯƠNG BẮC

a) Về bộ máy cai trị

Câu hỏi: Hãy cho biết một số chính sách để áp đặt bộ máy cai trị của phong kiến phương Bắc ở nước ta.

Giải nhanh: 

- Sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc

- Áp dụng luật pháp hà khắc và thẳng tay đàn áp các cuộc đấu tranh

b) Về kinh tế

Câu hỏi: Đoạn tư liệu 1 và thông tin trên cho em biết điều gì về chính sách bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc

Giải nhanh: 

Thi hành chính sách bóc lột bằng các thứ thuế (nặng nhất là thuế sắt và muối), chính sách cống nạp nặng nề, cướp ruộng đất

c) Về văn hóa – xã hội 

Câu hỏi: Chính quyền phong kiến phương Bắc đã thực hiện chính sách cai trị văn hoá như thế nào?

Giải nhanh: 

Chính sách đồng hóa: Đưa người Hán sang ở cùng người Việt, buộc dân ta phải học chữ Hán và tiếng Hán, xóa bỏ những phong tục tập quán của người Việt.

2. NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ - XÃ HỘI TRONG THỜI KÌ BẮC THUỘC

b) Chuyển biến về xã hội

Câu 1: Hãy nêu sự chuyển biến về kinh tế và xã hội ở nước ta dưới thời Bắc thuộc.

Giải nhanh: 

Trồng lúa nước, trồng cây ăn quả, hoa màu và chăn nuôi; phát triển của công cụ sản xuất và kĩ thuật đắp đê, làm thuỷ lợi, nghề rèn sắt, đúc đồng, làm gốm, làm mộc, làm đồ trang sức tiếp tục được duy trì với kĩ thuật sản xuất cao hơn. Một số nghề mới xuất hiện như làm giấy, thuỷ tinh. Hoạt động buôn bán trong nước và với các nước khác được đẩy mạnh hơn trước.

Câu 2: Theo em, thành phần nào trong xã hội sẽ là thủ lĩnh của những cuộc đấu tranh giành độc lập cho người Việt? Vì sao?

Giải nhanh: 

Nông dân công xã. Vì đây là thành phần chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi chính sách cướp đoạt ruộng đất và tô thuế của phong kiến Bắc thuộc. 

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Tại sao chính quyền phong kiến phương Bắc thực hiện chính sách đồng hoá dân tộc Việt?

Giải nhanh: 

- Muốn biến nước ta thành lãnh thổ của chúng, biến nhân dân thành nô lệ của Trung Quốc, xoá bỏ quốc hiệu nước ta trên bản đồ thế giới

Câu 2: Em hãy cho biết hậu quả chính sách bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc theo bảng dưới đây.

Giải nhanh: