BÀI 6: SỰ CHUYỂN BIẾN VÀ PHÂN HÓA CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

MỞ ĐẦU

Trong đời sống thường ngày, chúng ta sử dụng rất nhiều các vật dụng được làm từ đồng và sắt, bởi các nguyên liệu này đã trở nên rất quen thuộc và cần thiết đối với con người từ rất lâu đời. Em hãy kể tên một số vật dụng đó. Em có biết các nguyên liệu đồng và sắt được phát hiện như thế nào, từ bao giờ và chúng đã làm thay đổi đời sống xã hội ra sao?

1. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

Câu 1: Nêu quá trình con người phát hiện ra kim loại

Giải nhanh: 

- Vào thiên niên kỉ thứ IV TCN, người nguyên thủy đã phát hiện ra kim loại.

- Vào khoảng 3500 năm TCN: Người Tây Á và Ai Cập đã biết dùng đồng đỏ

- Khoảng 200 năm TCN: Cư dân nhiều nơi đã biết dùng đồng thau

- Khoảng cuối thiên niên kỉ thứ II - đầu thiên niên kỉ thứ I TCN: chế tạo các công cụ bằng sắt

Câu 2: Hãy chỉ ra những thay đổi trong đời sống xã hội khi công cụ bằng kim loại xuất hiện.

Giải nhanh: 

• Trong thị tộc, đàn ông trở thành chủ gia đình (gia đình phụ hệ) 
• Phân hoà kẻ giàu, người nghèo. Xã hội nguyên thuỷ dần tan rã. Loài người đứng trước ngưỡng cửa của xã hội có giai cấp và nhà nước.

Câu 3: Vì sao xã hội nguyên thuỷ ở các nước phương Đông phân hoá nhưng lại không triệt để?

Giải nhanh: 

Do nhu cầu hợp tác, ảnh hưởng của tập quán, sự phát triển của nông nghiệp, ảnh hưởng của ngoại xâm, sự ra đời của nhà nước sơ khai. 

2. SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THỦY Ở VIỆT NAM

Câu 1: Thời đại đồ đồng ở Việt Nam đã trải qua những nền văn hoá khảo cổ nào?

Giải nhanh: 

- Từ khoảng 4000 năm trước: tồn tại đồ đồng

- 2000 TCN: Văn hoá Phùng Nguyên (Bắc Bộ)

- 1500 TCN: Văn hoá Đồng Đậu(Bắc Bộ), văn hoá tiền Sa Huỳnh (Trung Bộ)

- 1000 TCN: Văn hoá Gò Mun (Bắc Bộ), văn hoá Đồng Nai (Nam Bộ

Câu 2: Quan sát hình 4, hãy kể tên một số công cụ, vũ khí được tìm thấy thuộc văn hoá Gò Mun.

Trả lời:

Rìu, liềm, giáo, mũi tên, lao, dao… 

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Sự xuất hiện của kim loại đã có tác động như thế nào tới đời sống của con nguời?

Giải nhanh: 

- Thúc đẩy năng suất lao động, con nguời có của cải dư thừa

- Tạo ra gia đình phụ hệ. Công xã thị tộc dần bị thu hẹp.

- Phân hoá kẻ giàu, người nghèo. Xã hội nguyên thuỷ dần tan rã. 

Câu 2: Lập bảng theo mẫu sau và điển những nội dung phù hợp.

Giải nhanh: 

Câu 3: Hãy tìm hiểu thêm và cho biết nguyên liệu đồng hiện nay còn được sử dụng vào những việc gì. Tại sao các loại công cụ và vũ khí bằng đồng ngày càng ít được sử dụng trong đời sống?

Giải nhanh: 

- Dây điện, Que hàn đồng, Đúc tượng, tranh đồng, trống đồng, đồ đồng phong thủy, linh vật…

- Khối lượng lớn, tốn nhiều sức, khó bảo quản, thời gian sử dụng ngắn