BÀI 14: NHÀ NƯỚC VĂN LANG – ÂU LẠC

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

1. NHÀ NƯỚC ĐẦU TIÊN CỦA NGƯỜI VIỆT CỔ

CH1: Dựa vào thông tin trong mục 1 và sử dụng bản đồ hành chính Việt Nam, hãy xác định phạm vi không gian chủ yếu của Nhà nước Văn Lang trên bản đồ

CH2: Nhà nước Văn Lang ra đời vào thời gian nào? Hãy nêu ý nghĩa sự ra đời của Nhà nước Văn Lang.

2. SỰ RA ĐỜI NHÀ NƯỚC ÂU LẠC

CH1: Dựa vào thông tin trong mục 2 và sử dụng bản đồ hành chính Việt Nam, hãy xác định phạm vi không gian chủ yếu của Nhà nước Âu Lạc trên bản đồ

CH2: Nước Âu Lạc ra đời trong bối cảnh nào? Nhà nước Âu Lạc có điểm gì giống và khác so với Nhà nước Văn Lang?

3. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT VÀ TINH THẦN CỦA CƯ DÂN VĂN LANG, ÂU LẠC

a) Đời sống vật chất

CH1: Quan sát hình 7, 8, 9 và dựa vào thông tin trong mục a, em hãy mô tả đời sống vật chất (nguồn lương thực, nơi ở, phương tiện đi lại, trang phục, đồ trang sức...) của người Việt cổ.

CH2: Những nghề sản xuất chính của cư dân Văn Lang - Âu Lạc là gì?

b) Đời sống tinh thần

CH: Trình bày những nét chính về đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH1: Hãy ghi lại những thông tin cơ bản nhất về hai nhà nước Văn Lang và Âu Lạc theo các gợi ý sau thời gian thành lập - kết thúc kinh đô; tổ chức bộ máy nhà nước, một số truyền thuyết dân gian có liên quan.

CH2: Nêu một số thành tựu tiêu biểu của thời đại Văn Lang - Âu Lạc. Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về thành tựu mà em thích nhấtCâu 3: Lễ hội Đền Hùng được tổ chức vào ngày 10-3 âm lịch hàng năm có ý nghĩa như thế nào?

PHẦN II. ĐÁP ÁN

1. NHÀ NƯỚC ĐẦU TIÊN CỦA NGƯỜI VIỆT CỔ

CH1: Địa bàn chủ yếu gắn liền với lưu vực các dòng sông lớn ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ ngày nay. 

CH2: Vào khoảng thế kỉ VII TCN, nhờ sự phát triển của công cụ bằng đồng và sắt, đời sống sản xuất của người Việt cổ đã có sự chuyển biến rõ rệt. Nhu cầu chung sống, cùng làm thuỷ lợi và chống ngoại xâm đã thúc đẩy sự ra đời của nhà nước đầu tiên ở Việt Nam - Nhà nước Văn Lang.

2. SỰ RA ĐỜI NHÀ NƯỚC ÂU LẠC

CH1: Sau khi nước Âu Lạc ra đời, An Dương Vương đã chuyển kinh đô từ miền trung du Phong Châu xuống vùng đồng bằng ở Cổ Loa. Cho xây dựng thành Cổ Loa kiến cố, trở thành trung tâm của nước Âu Lạc và là một căn cứ quân sự vững chắc, lợi hại. 

CH2:

- Bối cảnh ra đời nhà nước Âu Lạc: Cuối thế kỉ III TCN, nhà Tần đem quân đánh Xuống phía nam. Thục Phán lên làm vua, xung gọi là An Dương Vuơng, lập nuớc Âu Lạc (năm 208 TCN).

- Điểm giống và khác: 

* Giống nhau:

- Có tổ chức từ trên xuống dưới

- Đơn vị hành chính: lấy làng, chạ làm cơ sở

- Vua có quyền quyết định tối cao, giúp vua cai trị đất nước là các Lạc hầu, Lạc tướng.

* Khác nhau:

- Nhà nước Âu Lạc: mở rộng hơn về mặt lãnh thổ, hoàn chỉnh hơn về tổ chức

- Nhà nước Văn Lang: chưa có quân đội, chưa có pháp luật, Vua Hùng quyền lực không tập trung nhiều hơn An Dương Vương

3. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT VÀ TINH THẦN CỦA CƯ DÂN VĂN LANG, ÂU LẠC

a) Đời sống vật chất

CH1:

• Nguồn lương thực: Chính là gạo nếp, gạo tẻ, muối, mắm cá,...
• Nơi ở: Chủ yếu ở nhà sàn được dựng bằng tre, nứa, lá, gỗ... 
• Phương tiện đi lại: đi bộ, thuyền, bè, trâu, bò, ngựa, voi...
• Trang phục: Nam đóng khố, cởi trần, đi chân đất, nữ mặc váy, yếm.
• Đồ trang sức: vòng tay, hạt chuỗi, khuyên tai,...

CH2: 

• Trồng lúa nước, các cây hoa màu và trồng dâu, nuôi tằm
• Nghề luyện kim, đúc đồng phát triển , bước đầu biết rèn sắt

b) Đời sống tinh thần

CH:

- Về mặt tín ngưỡng, tục thờ cúng tiên và thờ các vị thần trong tự nhiên 

- Người Việt cổ có tục xăm mình, nhuộm răng đen, ăn trầu, làm bánh chung, bánh giầy, cưới xin, ma chay, lễ hội khá phổ biển, nhất là hội mùa.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH1:

CH2:

- Hiện vật tiêu biểu: Trống đồng.

- Công trình tiêu biểu: Cổ Loa.

- Lưỡi cày đồng, ngành luyện kim đồng thau

CH3: Đây là ngày hội truyền thống để tưởng nhớ công lao dựng nước của các Vua Hùng, được nhân dân ta ở trong nước cũng như ở nước ngoài thành kính kỷ niệm.