BÀI 13: GIAO LƯU VĂN HÓA Ở ĐÔNG NAM Á TỪ ĐẦU CÔNG NGUYÊN ĐẾN THẾ KỶ X

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

1. TÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO

CH: Đời sống tín ngưỡng - tôn giáo của các cư dân Đông Nam Á đã chịu ảnh hưởng từ văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc như thế nào?

2. CHỮ VIẾT - VĂN HỌC

CH: Những bằng chứng nào chứng tỏ chữ viết, văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc?

3. KIẾN TRÚC, ĐIÊU KHẮC

CH: Kiến trúc và điêu khắc Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X có điểm gì nổi bật?

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH1: Văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc đã ảnh hưởng đến văn hoá Đông Nam Á như thế nào trong những thế kỷ đầu Công nguyên?

CH2: Tìm thêm thông tin và chia sẻ với bạn về một thành tựu văn hoá Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc.

CH3: Em hiểu gì về biểu tượng trên lá cờ của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ngày nay?

PHẦN II. ĐÁP ÁN

1. TÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO

CH: Tín ngưỡng phồn thực, tục thờ cúng tổ tiên, tục cầu mưa,... VD: thánh địa Mỹ Sơn của quốc gia Champa cổ, Borobudur (Indonesia), Angkor Wat (Campuchia),... tục tế nước vào Phật để cầu mưa vào dịp Tết ở Cam-pu-chia, Phật giáo…

2. CHỮ VIẾT - VĂN HỌC

CH:

* Chữ viết: Tiếng Sankrit của Ấn Độ đóng một vai trò quan trọng trong việc truyền tải. Từ chữ Sankrit, các nước Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết đặc trưng cho quốc gia mình.

* Văn học: Ramayana, Mahabharta, Jakarta, Panchatantra, văn học thành văn tiếng Pali, Sanskrit, Hán đóng vai trò ngôn ngữ văn học

Thí dụ: 

Ở Việt Nam, văn học nghệ thuật Trung Hoa cũng sớm du nhập vào Việt Nam với sự ảnh hưởng của các thể thơ Đường Cổ

Ở quần đảo Indonesia, Malaysia văn học cổ đại Ấn Độ đã du nhập vào đây từ rất sớm và lan rộng khắp quân đảo thông qua loại hình rối bóng Wayang.

Ở Campuchia và Champa văn hóa Ấn Độ vào tiêu khu vực này sớm và văn học Campuchia tiếp nhận vốn văn học Ấn Độ - Bả La Môn, từ thế kỷ XIV trở đi văn học Ấn Độ và Phật giáo chiếm ưu thế. 

Ở Myanmar, Thái Lan, Lào cũng chịu ảnh hưởng của văn học Ấn Độ song tiểu khu vực này tiếp nhận muộn hơn và nhiều khi tiếp nhận thông qua một quốc gia khác 

3. KIẾN TRÚC, ĐIÊU KHẮC

CH:

Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Đông Nam Á đều chịu ảnh hưởng đậm nét của các tôn giáo như Ấn Độ giáo, Phật giáo,

Kiểu kiến trúc: đền - núi, như đền Bô-rô-bu-đua, Laro Glong-grang (In-đô-nê-x-a), khu di tích Mỹ Sơn (Việt Nam),...

Nghệ thuật điều khắc Đông Nam Á cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt, chủ yếu là phủ điều, các bức chạm nỗi, tượng thần, Phật,..

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH1:

Tín ngưỡng - tôn giáo: tín ngưỡng phồn thực, tục thờ cúng tổ tiên, tục cầu mưa,...

Chữ viết - văn học: dựa trên hệ thống chữ cổ của người Ấn Độ. Riêng người Việt thi kế thừa hệ thống chữ Hán của người Trung Quốc; tiếp thu văn học của nguời Ấn Độ, tiêu biểu nhất là sử thi Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-y-a-na để sáng tạo bộ sử thi của dân tộc 

Kiến trúc - điêu khắc: ảnh hưởng đậm nét của các tôn giáo như Án Độ giáo, Phật giáo: kiến trúc đền - núi, như đền Bô-rô-bu-đua, Lara Giong-grang (In-đô-nê-xi-a), khu di tích Mỹ Sơn (Việt Nam); phù điêu, các bức chạm nổi, tượng thần, Phật,...

CH2: Thánh địa Mỹ Sơn nằm Tỉnh Quảng Nam là quần thể tháp Chăm lớn nhất ở Việt Nam, đã được UNESSCO công nhận là di sản văn hóa. Các công trình tháp cổ ở Mỹ Sơn chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa tín ngưỡng Ấn Độ, thể hiện ở hình dáng tháp cũng như những bức phù điêu, các tấm bia được viết bằng chữ Phạn với hoa văn họa tiết vô cùng sống động và đẹp. Thánh địa là nơi thờ tự tôn giáo của người Chăm pa cổ đó là đạo Hindu tôn thần Sinva làm vị thần tối cao và lấy biểu tượng linga làm vật thờ chính. 

CH3: Biểu tượng trên lá cờ ASEAN tượng trưng cho một cộng đồng ASEAN ổn định, hòa bình, thống nhất và năng động. Bó lúa là tượng trưng cho ước mơ của các thành viên sáng lập ASEAN về một ASEAN bao gồm tất cả các nước ở Đông Nam Á quây quần trong tình hữu nghị và đoàn kết. Vòng tròn là biểu tượng cho sự thống nhất của ASEAN.