BÀI 36: ĐỊA LÍ NGÀNH THƯƠNG MẠI

I. Vai trò và đặc điểm

Câu 1: Dựa vào thông tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Nêu vai trò của ngành thương mại.

- Trình bày đặc điểm của ngành thương mại.

Giải nhanh:

 - Hoạt động nội thương: 

• Tạo ra thị trường thống nhất trong nước và thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ giữa các vùng
• Phục vụ nhu cầu tiêu dùng của từng cá nhân trong xã hội.

 - Hoạt động ngoại thương:

• Góp phần gắn liền thị trường trong nước với thị trường thế giới.
• Tăng nguồn thu ngoại tệ cho đất nước.

 - Hoạt động thương mại: 

• Là khâu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, giúp cho sự trao đổi hàng hoá và dịch vụ được mở rộng.
• Góp phần thúc đầy phát triển kinh tế thị trường.

* Đặc điểm của ngành thương mại:

 - Là quá trình trao đổi hàng hoá và dịch vụ giữa người bán và người mua, đồng thời tạo ra thị trường. 

 - Thị trường hoạt động theo quy luật cung và cầu, sự biến động của thị trường dẫn đến sự biến động về giá cả.

 - Hoạt động ngoại thương được đo bằng cán cân xuất nhập khẩu:

 - Nếu trị giá xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu gọi là xuất siêu

 - Nếu trị giá nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu gọi là nhập siêu.

 - Đa dạng, hình thức trao đổi, mua bán hàng hoá, dịch vụ phong phú và ngày càng phát triển. 

II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của ngành thương mại

Câu 2: Dựa vào thông tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của ngành thương mại.

Giải nhanh:

 + Vị trí địa lí: tạo thuận lợi hoặc gây khó khăn cho hoạt động thương mại. 

=> Những nơi có vị trí thuận lợi sẽ hình thành đầu mối thương mại, thu hút đầu tư và thúc đẩy thương mại phát triển.

 + Trình độ phát triển kinh tế và năng suất lao động: xã hội sẽ ảnh hưởng tới quy mô, cơ cấu ngành thương mại cũng như đầu tư và bổ sung lao động cho ngành thương mại.

 + Quy mô dân số, nguồn lao động, cơ cấu dân số, phân bố dân cư, phong tục tập quán, mức sống,... ảnh hưởng tới sức mua, nhu cầu của người dân, phát triển mạng lưới và loại hình thương mại.

 + Toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế thúc đẩy đầu tư quốc tế, phát triển ngoại thương và hình thành các tổ chức thương mại quốc tế..

 + Tiến bộ khoa học - công nghệ ảnh hưởng tới cách thức trao đổi, mua bán và phát triển đa dạng loại hình thương mại.

Luyện tập

Nhiệm vụ: Dựa vào bảng số liệu dưới đây, em hãy tính cán cân xuất, nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ toàn thế giới, giai đoạn 2010 - 2020.

Giải nhanh:

Vận dụng

Nhiệm vụ: Em hãy cho biết hoạt động nội thương có vai trò như thế nào đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương em.

Giải nhanh:

* Gợi ý tham khảo: Dựa trên vai trò chung của ngành nội thương:

 - Tạo ra thị trường thống nhất trong nước và thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ giữa các vùng