Đáp án Lịch sử 7 kết nối bài 11 Nhà Lý xây dựng và phát triển đất nước (1009-1225)
Đáp án bài 11 Nhà Lý xây dựng và phát triển đất nước (1009-1225). Bài giải được trình bày ngắn gọn, chính xác giúp các em học Lịch sử 7 Kết nối tri thức dễ dàng. Từ đó, hiểu bài và vận dụng vào các bài tập khác. Đáp án chuẩn chỉnh, rõ ý, dễ tiếp thu. Kéo xuống dưới để xem chi tiết
Nếu chưa hiểu - hãy xem: => Lời giải chi tiết ở đây
BÀI 11. NHÀ LÝ XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC (1009- 1225)
1. Nhà Lý thành lập và định đô ở Thăng Long
Câu 1: Nhà Lý được thành lập như thế nào?
Đáp án chuẩn:
- Năm 1005: Lê Hoàn mất, Lê Long Đĩnh nối ngôi, thi hành chính sách tàn bạo.
- Năm 1009: Lê Long Đĩnh mất, Lý Công Uẩn tôn lên ngôi vua => lập nhà Lý.
Câu 2: Khai thác tư liệu 1, tìm những từ, cụm từ miêu tả về thành Đại La. Những thông tin đó chứng tỏ điều gì về vùng đất này? Từ đó, hãy cho biết ý nghĩa của sự kiện dời đô của Lý Công Uẩn.
Đáp án chuẩn:
Vị trí trung tâm:
- Giữa trời đất, thế rồng cuộn, nam bắc đông tây, núi sông.
- Mặt đất rộng, bằng phẳng, cao ráo, sáng sủa.
- Thắng địa, hội tụ bốn phương.
Điều kiện thuận lợi:
- Địa linh nhân kiệt.
- Phát triển đất nước.
Quyết định sáng suốt:
- Thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của Lý Công Uẩn.
- Tạo đà cho sự phát triển về mọi mặt của đất nước.
Bước ngoặt lịch sử:
- Đánh dấu sự trưởng thành của dân tộc.
- Đủ sức mạnh bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.
- Không cần dựa vào địa thế hiểm trở của Hoa Lư để đối phó giặc.
2. Tình hình chính trị
Câu 1: Tư liệu 2 cho em biết điều gì về chính sách của nhà Lý đối với các tù trưởng miền núi?
Đáp án chuẩn:
- Mềm dẻo, thu phục: Không thị uy, tạo đoàn kết.
- Củng cố sức mạnh: Bảo vệ Tổ quốc.
- Ổn định nội bộ: Phát triển đất nước.
Câu 2: Hãy cho biết những nét chính về tình hình chính trị thời Lý.
Đáp án chuẩn:
Tổ chức:
- Hệ thống chính quyền từ trung ương đến địa phương.
- Vua là người đứng đầu, có quan văn, quan võ phò tá.
- Cha truyền con nối.
- Chia nước thành 25 lộ, phủ, châu, hương, huyện, xã.
Luật pháp và quân đội:
- Ban hành Hình thư (1042) - bộ luật thành văn đầu tiên.
- Quân đội gồm 2 bộ phận: cấm quân và quân địa phương.
- Thi hành "ngụ binh ư nông".
Chính sách:
- Đối nội: Mềm dẻo, khôn khéo, trấn áp phản loạn.
- Đối ngoại: Hoà hiếu với Tống, đánh Chăm-pa,
3. Tình hình kinh tế, xã hội
Câu 1: Em có nhận xét gì về các chính sách của nhà Lý trong phát triển kinh tế? Theo em, những chính sách đó có tác dụng gì?
Đáp án chuẩn:
Các chính sách của nhà Lý trong phát triển kinh tế rất kịp thời, sáng tạo, phù hợp với đặc điểm của từng ngành nghề.
Câu 2: Trình bày nét chính về tình hình kinh tế, xã hội Đại Việt thời Lý.
Đáp án chuẩn:
Kinh tế:
- Nông nghiệp: Phát triển nhờ "ngụ binh ư nông", cày ruộng tịch điền.
- Thủ công nghiệp: 2 loại: nhà nước (đúc tiền, vũ khí) và nhân dân (trang sức, giấy).
- Thương nghiệp: Chợ búa, buôn bán phát triển (Trung Quốc, nước ngoài).
Xã hội:
- Quý tộc: Đặc quyền.
- Địa chủ: Ruộng đất nhiều.
- Nông dân: Cày cấy, nộp thuế, tô.
- Thợ thủ công, thương nhân: Đông đảo.
- Nô tì: Hèn mọn, phục vụ triều đình, quan lại.
4. Tình hình văn hoá, giáo dục
Câu 1: Giới thiệu những thành tựu tiêu biểu về văn hoá, giáo dục thời Lý.
Đáp án chuẩn:
Tôn giáo:
- Phật giáo: Được tôn sùng, truyền bá rộng rãi.
- Nho giáo: Mở rộng, vai trò ngày càng cao.
- Đạo giáo: Thịnh hành, kết hợp tín ngưỡng dân gian.
Văn học - nghệ thuật:
- Văn học chữ Hán: Phát triển, có tác phẩm giá trị (Chiếu dời đô, Nam quốc sơn hà,...).
- Nghệ thuật: Hát chèo, múa rối, trò chơi dân gian phát triển.
- Kiến trúc: Công trình lớn (Cấm thành, chùa Một Cột), điêu khắc tinh xảo.
Giáo dục:
- 1070: Xây dựng Văn Miếu.
- 1075: Mở khoa thi đầu tiên.
- 1076: Thành lập Quốc Tử Giám.
Câu 2: Việc xây dựng Văn Miếu - Quốc Tử Giám và mở khoa thi đầu tiên có ý nghĩa như thế nào?
Đáp án chuẩn:
- Trường đại học đầu tiên
- Minh chứng cho định hướng giáo dục
- Tôn vinh bậc hiền tài
LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG
Câu 1: Lập bảng hệ thống (hoặc sơ đồ tư duy) thể hiện những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá thời Lý.
Đáp án chuẩn:
| Thời Lý |
Chính trị | - Tổ chức chính quyền: + Đứng đầu là vua, dưới có quan văn, quan võ. + Chia cả nước thành 25 lộ, phủ, dưới có hương, huyện, đơn vị cơ sở là xã. - Luật pháp và quân đội: + Năm 1042: ban hành Hình thư - bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta. + Quân đội gồm 2 bộ phận: cấm quân và quân địa phương. + Thi hành chính sách "ngụ binh ư nông". - Chính sách đối nội, đối ngoại: + Thực hiện chính sách mềm dẻo, khôn khéo nhưng kiên quyết trấn áp những thế lực có mưu đồ tách khỏi Đại Việt. + Giữ quan hệ hoà hiếu với nhà Tống, Chăm-pa. |
Kinh tế | - Thực hiện nhiều biện pháp thúc đẩy sản xuất nông nghiệp (chính sách "ngụ binh ư nông", cày ruộng tịch điền,...). - Thủ công nghiệp: gồm 2 bộ phận - thủ công nghiệp nhà nước và thủ công nghiệp nhân dân. - Thương nghiệp: hình thành các chợ và trung tâm trao đổi hàng hoá, đẩy mạnh quan hệ buôn bán với Trung Quốc và nước ngoài.
|
Xã hôị | - Có xu hướng phân hoá. + Tầng lớp quý tộc (vua, quan): có nhiều đặc quyền. + Số ít dân thường có nhiều ruộng đất trở thành địa chủ. + Nông dân: chiếm đa số, nhận ruộng đất để cày cấy và nộp thuế, một số phải lĩnh canh ruộng đất và nộp tô cho địa chủ. + Thợ thủ công và thương nhân: khá đông đảo. + Nô tì: địa vị thấp kém nhất, phục vụ trong triều đình và gia đình quan lại. |
Văn hoá | - Tôn giáo: + Phật giáo được tôn sùng, truyền bá rộng rãi. + Nho giáo bắt đầu được mở rộng và ngày càng có vai trò trong xã hội. + Đạo giáo khá thịnh hành, được kết hợp với các tín ngưỡng dân gian. - Văn học, nghệ thuật: + Văn học chữ Hán bước đầu phát triển, một số tác phẩm văn học có giá trị: Chiếu dời đô, Nam quốc sơn hà,... + Hát chèo, múa rối, các trò chơi dân gian đều phát triển. - Kiến trúc: một số công trình có quy mô tương đối lớn được xây dựng (Cấm thành, chùa Một Cột,...), trình độ điêu khắc tinh vi, thanh thoát. |
Câu 2: So sánh và cho biết tổ chức nhà nước thời Lý có điểm gì khác so với thời Đinh - Tiền Lê. Qua đó chứng tỏ điều gì về tổ chức nhà nước thời Lý?
Đáp án chuẩn:
a/ So sánh
Tiêu chí | Nhà Đinh - Tiền Lê | Nhà Lý |
Giống nhau | - Tổ chức theo chế độ quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền: + Vua đứng đầu đất nước, nắm mọi quyền hành. Ngôi vua cha truyền con nối. + Dưới vua là hệ thống quan lại phụ trách từng việc. - Ở địa phương: + Chia cả nước thành các lộ, phủ, châu; xã là đơn vị cấp cơ sở. + Vua cử những người thân cận trấn giữ những nơi trọng yếu. | |
Khác nhau | - Bộ máy quan lại ở triều đình trung ương gồm 3 ban: Văn quan, võ quan và tăng quan. - Cả nước chia làm 10 phủ, lộ, châu. - Chưa có luật pháp thành văn | - Bộ máy quan lại ở triều đình trung ương gồm 2 ban: Văn quan và võ quan. - Cả nước chia làm 24 phủ, lộ, châu. - Đã có luật pháp thành văn (bộ luật Hình thư). - Quân đội được tổ chức theo chế độ “ngụ binh ư nông”. |
b/ Nhận xét: Tổ chức nhà nước thời Lý có sự kế thừa từ bộ máy nhà nước thời Đinh – Tiền Lê nhưng hoàn thiện và chặt chẽ hơn.
Câu 3: Hãy sưu tầm sách, báo và internet về một thành tựu văn hoá, giáo dục tiêu biểu thời Lý. Viết một đoạn văn ngắn (7-10 câu) giới thiệu về thành tựu đó.
Đáp án chuẩn:
Giới thiệu về chùa Một Cột.
Chùa Một Cột còn có tên khác là chùa Diên Hựu hoặc Liên Hoa Đài, sở hữu cấu trúc kiến trúc độc đáo với một cấu trúc hình vuông nằm trên một cột đá. Chùa bắt đầu xây dựng vào tháng Mười (âm lịch), năm 1049 dưới thời vua Lý Thái Tông.
Nếu chưa hiểu - hãy xem: => Lời giải chi tiết ở đây
Bình luận