BÀI 4. TRUNG QUỐC TỪ THẾ KỈ VII ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX

1. Tiến trình phát triển của lịch sử Trung Quốc từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX

Câu 1: Từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX, lịch sử Trung Quốc trải qua các triều đại phong kiến nào? Hãy thể hiện tiến trình lịch sử đó trên trục thời gian theo ý tưởng của em

Đáp án chuẩn:

2. Trung Quốc dưới thời Đường

Câu 1: Hãy trình bày những biểu hiện chính về sự thịnh vượng của Trung Quốc thời Đường.

Đáp án chuẩn:

Chính trị:

- Hoàn thiện bộ máy nhà nước, cử người thân tín cai quản địa phương, khoa thi tuyển chọn quan lại.

- Mở rộng lãnh thổ: Nội Mông, Tây Vực, Triều Tiên, An Nam.

Kinh tế:

- Nông nghiệp: giảm thuế, quân điền, kỹ thuật mới => phát triển.

- Thủ công nghiệp: luyện sắt, đóng thuyền.

- Thương nghiệp: buôn bán khắp châu Á, "con đường tơ lụa" phát triển.

3. Sự phát triển kinh tế thời Minh - Thanh

Câu 1: Nêu những biểu hiện nổi bật về sự phát triển kinh tế thời Minh - Thanh.

Đáp án chuẩn:

Nông nghiệp:

- Kỹ thuật gieo trồng tiên tiến.

- Diện tích, sản lượng lương thực tăng.

Thủ công nghiệp:

- Xưởng thủ công lớn, nhiều nhân công, sản phẩm đa dạng.

- Nghề gốm sứ tinh xảo, dệt may chuyên môn hóa cao.

- Đóng được thuyền lớn.

Thương nghiệp:

- Thành thị phồn thịnh: Bắc Kinh, Nam Kinh,...

- Thương cảng lớn: Quảng Châu, Phúc Kiến,...

- Giao thương sầm uất với Đông Nam Á, Ấn Độ,...

Câu 2: Theo em, những thành tựu nào là nổi bật nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Thương nghiệp phát triển mạnh, tách biệt dần khỏi nông nghiệp.

- Buôn bán, giao thương quốc tế sôi động, hình thành nhiều thành thị lớn.

- "Con đường tơ lụa" tiếp tục phát triển.

- Mầm mống tư bản chủ nghĩa xuất hiện nhưng còn nhỏ bé.

4. Những thành tựu chủ yếu của văn hoá Trung Quốc từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX

Câu 1: Hãy giới thiệu những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Trung Quốc từ thế kỉ VII đến thế kỉ XIX.

Đáp án chuẩn:

Tư tưởng - tôn giáo:

- Nho giáo: hệ tư tưởng chính thống.

- Phật giáo: phát triển mạnh, xây chùa, đúc tượng, in kinh.

Sử học, văn học:

- Nhiều bộ sử lớn: Minh sử, Thanh thực sử, Tứ khố toàn thư.

- Nhà thơ nổi tiếng: Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị.

- Tiểu thuyết đồ sộ: Thủy hử, Tam quốc diễn nghĩa, Tây Du Ký, Hồng lâu mộng.

Kiến trúc, điêu khắc:

- Cung điện nổi tiếng: Cố Cung, Viên Minh Viên, Tử Cấm Thành.

- Họa đạt đỉnh cao, tượng Phật tinh xảo, sinh động.

Câu 2: Em hãy nêu nhận xét về những thành tựu văn hóa của Trung Quốc.

Đáp án chuẩn:

- Kế thừa và phát triển di sản văn hóa cổ đại, trung đại.

- Sáng tạo thành tựu mới rực rỡ, độc đáo: tư tưởng, văn học, kiến trúc, ...

- Trung tâm văn hóa lớn Viễn Đông và thế giới.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

Câu 1: Tại sao nói thời Đường là thời kì thịnh vượng của chế độ phong kiến Trung Quốc?

Đáp án chuẩn:

Về chính trị: 

- Đối nội: chế độ quân chủ chuyên chế đạt đến đỉnh cao.

- Đối ngoại: mở các cuộc xâm lăng, mở rộng lãnh thổ. 

Về kinh tế: 

- Nông nghiệp: chính sách quân điền, tiến bộ về kĩ thuật gieo trồng,...

- Thủ công nghiệp và thương nghiệp: luyện kim, gốm sứ, tơ lụa, đóng thuyền,... đều rất phát triển.

Về văn hóa: 

- Văn học: khối lượng tác phẩm thơ đồ sộ (gần 50 nghìn bài), đạt đến đỉnh cao nghệ thuật với nhiều tiểu thuyết ảnh hưởng sâu sắc tới nền văn học các nước khác.

- Tôn giáo: Nho giáo và Phật giáo phát triển hài hòa.

=> Lãnh thổ được mở rộng, đất nước giàu mạnh, phát triển.

Câu 2: Kinh tế thời Minh – Thanh có điểm gì mới so với thời Đường?

Đáp án chuẩn:

- Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa bắt đầu xuất hiện trong các ngành nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp.

- Các thành thị Bắc Kinh, Nam Kinh là trung tâm chính trị, trung tâm kinh tế lớn.

- Thương nghiệp phát triển mạnh mẽ và có dấu hiệu tách ra khỏi nông nghiệp. 

Câu 3: Trong những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Trung Quốc từ thế kỉ VII đến thế kỉ XIX, em ấn tượng với thành tựu nào nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Ấn tượng với văn học nhất vì các bộ tiểu thuyết như Tam quốc diễn nghĩa, Tây Du Ký,... đều rất xuất sắc, là tuổi thơ và là một phần không thể thiếu mỗi dịp nghỉ hè.

Câu 4: Liên hệ với lịch sử Việt Nam, em hãy tìm hiểu thêm và chia sẻ: Từ thế kỉ VII đến thế kỉ XIX, triều đại phong kiến Trung Quốc nào đã xâm lược Việt Nam?

Đáp án chuẩn:

- Nhà Tống xâm lược Đại Cồ Việt năm 981.

- Nhà Tống âm lược Đại Việt (1075-1077).

- Quân Mông-Nguyên xâm lược Đại Việt (1258- 1288).

- Nhà Minh xâm lược Đại Ngu (1406-1407).

- Nhà Minh đặt ách cai trị ở nước ta (1407- 1427).

- Nhà Thanh xâm lược Đại Việt (1789).