BÀI 39: MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

I. MÔI TRƯỜNG

Câu 1: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày khái niệm, đặc điểm môi trường.

- Phân tích vai trò của môi trường. Lấy ví dụ minh hoạ.

Gợi ý đáp án:

* Môi trường bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo, có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và tự nhiên.

* Đặc điểm của môi trường:

 - Môi trường sống của con người bao gồm: môi trường tự nhiên, môi trường nhân tạo và môi trường xã hội.

  - Môi trường tự nhiên: đất, nước, khí hậu, sinh vật, sông ngòi, địa hình,... 

  - Môi trường nhân tạo: vật chất, kĩ thuật do con người tạo ra và chịu sự chi phối của con người 

 - Môi trường xã hội: các quan hệ xã hội trong sản xuất, trong phân phối, trong giao tiếp với các luật lệ, thể chế, quy định, cam kết ở các cấp khác nhau =

* Vai trò của môi trường:

 - Nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất của con người.

- Giúp lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người.

 - Không gian sống và bảo vệ con người, sinh vật khỏi những tác động từ bên ngoài.

 - Chứa đựng các chất phế thải do con người tạo ra trong sinh hoạt và sản xuất.

II. TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Câu 2: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày khái niệm, đặc điểm tài nguyên thiên nhiên.

- Phân tích vai trò của tài nguyên thiên nhiên.

Gợi ý đáp án:

* Tài nguyên thiên nhiên: Là toàn bộ giá trị vật chất có trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng để phục vụ cuộc sống của con người.

* Đặc điểm tài nguyên thiên nhiên:

 - Phân bố không đồng đều trong không gian, phụ thuộc vào cấu tạo địa chất, khí hậu,... của các lãnh thổ.

 - Đại bộ phận các nguồn tài nguyên thiên nhiên có giá trị kinh tế được hình thành qua quá trình phát triển lâu dài của lãnh thổ.

 - Phong phú đa dạng, được phân loại dựa vào thuộc tính tự nhiên, dựa vào công dụng kinh tế và khả năng bị hao kiệt trong quá trình sử dụng của con người. 

 - Một số loại không thể khôi phục được, đặc biệt là khoáng sản.

* Vai trò của tài nguyên thiên nhiên:

 - Là một trong những nguồn lực cơ bản để phát triển kinh tế.

 - Thúc đẩy sản xuất phát triển, là cơ sở để phát triển nông nghiệp và công nghiệp,... góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động.

 - Là yếu tố quan trọng cho phát triển kinh tế ốn định và tích luỹ vốn. 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy so sánh đặc điểm, vai trò của môi trường và tài nguyên thiên nhiên.

Gợi ý đáp án:

Câu 2: Lấy ví dụ chứng minh vai trò của tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển của xã hội loài người.

Gợi ý đáp án:

Vai trò của tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển của xã hội loài người:

- Là nguồn lực cơ bản để phát triển kinh tế - xã hội. Không có tài nguyên thiên nhiên thì không thể có hoạt động sản xuất và xã hội loài người không thể tồn tại và phát triển. Là cơ sở để phát triển nông nghiệp, công nghiệp, góp phần chuyển dịch cơ cầu kinh tế...

 - Là tiền đề quan trọng cho tích luỹ, tăng trưởng và phát triển kinh tế — xã hội. 

VẬN DỤNG

Nhiệm vụ: Em hãy thiết kế sản phẩm tuyên truyền về bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên,... và triển khai truyền thông trong trường học của mình. Em có thể tham khảo một số gợi ý sau:

- Sản phẩm: poster, infographic, hoạt cảnh, phim hoạt hình, băng rôn,...

- Thể hiện được khẩu hiệu tuyên truyền,... 

Gợi ý đáp án: