BÀI 17: VỎ ĐỊA LÍ, QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ HOÀN CHỈNH CỦA VỎ ĐỊA LÍ

I. VỎ ĐỊA LÍ

Câu 1: Dựa vào hình 17 và thông tin trong bài, em hãy:

- Xác định giới hạn của vỏ địa lí ở lục địa và ở đại dương.

- So sánh sự khác nhau về giới hạn, chiều dày và thành phần cấu tạo giữa vỏ địa lí và vỏ Trái Đất.

Gợi ý đáp án:

* Giới hạn của vỏ địa lí ở lục địa và ở đại dương:

 - Giới hạn trên tiếp giáp lớp ô dôn.

 - Giới hạn dưới đến đáy vực thẩm đại dương, ở lục địa xuống hết lớp vỏ phong hóa.

* Sự khác nhau:

-Vỏ địa lí

+ Giới hạn:

+ Giới hạn trên tiếp giáp lớp ô dôn.

+ Giới hạn dưới đến đáy vực thẩm đại dương, ở lục địa hết lớp vỏ phong hóa.

+ Chiều dày: 30 dến 35 km

+ Thành phần: khí quyển, thạch quyển, thủy quyển, thổ nhưỡng quyển và sinh quyển xâm nhập và tác động lẫn nhau

-Vỏ Trái Đất

+ Giới hạn: Giới hạn trên: tầng trầm tích ở lục địa. Giới hạn dưới: dưới đáy đại dương.

+ Chiều dày: 5 km đến 70 km 

+ Thành phần: Bởi các tầng đá khác nhau (trầm tích, granit, badan).

II. QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ HOÀN CHỈNH CỦA VỎ ĐỊA LÍ

1. Khái niệm

Câu 2: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy trình bày khái niệm quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí.

Gợi ý đáp án:

Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí: là quy luật về mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần của toàn bộ cũng như của mỗi bộ phận lãnh thổ vỏ địa lí.

2. Biểu hiện

Câu 3: Dựa vào kiến thức đã học và hiểu biết của bản thân, em hãy cho ví dụ về mối quan hệ qua lại, phụ thuộc lẫn nhau giữa các thành phần tự nhiên trong vỏ địa lí.

Gợi ý đáp án:

-  Phá rừng => ảnh hưởng đến cả bầu khí quyển, lớp phủ thực vật và cả nơi cư trú của động vật.

3. Ý nghĩa thực tiễn

Câu 4: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết, con người cần khai thác và sử dụng tự nhiên như thế nào để đảm bảo yêu cầu của sự phát triển bền vững.

Gợi ý đáp án:

+ Nghiên cứu toàn diện điều kiện địa lí của bất kì lãnh thổ nào trước khi sử dụng.

+ Có những giải pháp khai thác và sử dụng hợp lí các tài nguyên.

+ Tạo nguồn lực để bảo vệ môi trường 

+ Có chính sách sử dụng, bảo vệ tài nguyên hợp lí.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Cho ví dụ về sự thay đổi khí hậu ảnh hưởng đến chế độ nước của sông ngòi ở miền nhiệt đới.

Gợi ý đáp án:

* Khi khí hậu nóng ẩm thì làm cho:

 - Lượng mưa tăng 

 - Sông ngồi: lưu lượng nước, dòng chảy tăng

 - Địa hình: có nguy cơ xói mòn tăng 

 - Thổ nhưỡng: lượng phù sa tăng

Câu 2: Việc nghiên cứu toàn diện điều kiện địa lí trước khi khai thác lãnh thổ có ý nghĩa như thế nào trong sử dụng và bảo vệ tự nhiên?

Gợi ý đáp án:

 Ý nghĩa:Giúp chúng ta dự báo được những thay đổi của các thành phần tự nhiên trong lãnh thổ, từ đó đề xuất được những giải pháp khai thác và sử dụng hợp lí tự nhiên.

VẬN DỤNG

Nhiệm vụ: Em hãy sưu tầm tư liệu để viết một báo cáo ngắn về hậu quả của việc phá rừng đầu nguồn đối với môi trường tự nhiên và đời sống của người dân.

Gợi ý đáp án:

Việc phá rừng đầu nguồn đối với đời sống và môi trường tự nhiên:

  + Làm mất nơi cư trú của nhiều loài động vật, suy giảm đa dạng sinh học.

  + Gây ra các thiên tai như lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đá...đe dọa đời sống của dân cư ở vùng chân núi phía dưới.

  + Làm mất cân bằng sinh thái, gây hạn hán, giảm mực nước ngầm,…