BÀI 10: MƯA

I. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA

Câu 1: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Kể tên các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa.

- Cho biết các nhân tố vừa nêu ảnh hưởng như thế nào đến lượng mưa. Cho ví dụ chứng minh.

Gợi ý đáp án:

* Các nhân tố: Khí áp; Gió; Frông; Dòng biển; Địa hình

* Ảnh hưởng:

- Khí áp: 

  + Ở các khu áp thấp, không khi bị hút vào giữa và đẩy lên cao ngưng tụ tạo thành mây và gây mưa. 

  + Ở các khu áp cao, chỉ có gió thổi đi không có gió thổi đến nên mưa rất ít hoặc khỏng có mưa. 

- Gió: Ở những nơi có gió biển thổi hoặc có hoạt động của gió mùa thường có mưa lớn. Ở những nơi ảnh hưởng Tín phong thường ít mưa.

- Frông: Dọc các Frông không khí nóng bốc lên trên không khí lạnh nên bị co lại và lạnh đi. gây ra mưa trên cá hai frông nóng và lạnh.

- Dòng biển:

  + Những nơi có dòng biển nóng chảy qua thì mưa nhiều vì không khí trên dòng biển nóng chứa nhiều hơi nước, gió mang hơi nước vào lục địa gây mưa.

  + Những nơi có dòng biển lạnh đi qua thì mưa ít vì không khí trên dòng biển bị lạnh, hơi nước không bốc lên được.

- Địa hình: Cùng một sườn núi đón gió càng lên cao nhiệt độ càng giảm, càng mưa nhiều, tới một độ cao nào đó, độ không khí đã giảm nhiều, sẽ không còn mưa; vì thế ở những sườn núi cao và núi cao thường khô ráo. 

II. SỰ PHÂN BỐ MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT

1. Phân bố theo vĩ độ

Câu 2: Dựa vào hình 10.1 và thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân bố lượng mưa khác nhau ở Xích đạo, chí tuyến, ôn đới và cực.

Gợi ý đáp án:

+ Mưa nhiều nhất ở Xích đạo, tiếp đến là hai vùng ôn đới.

+ Mưa tương đối ít ở hai vùng chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam.

+ Khu vực gần cực Bắc và cực Nam rất ít mưa.

2. Phân bố theo khu vực

Câu 3: Dựa vào hình 10.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân bố lượng mưa trung bình năm trên các lục địa và giải thích nguyên nhân.

Gợi ý đáp án:

 - Các khu vực có vị trí địa lí tiếp giáp hoặc gần biển, có dòng biển nóng chảy qua thường có lượng mưa nhiều.

 - Những khu vực nằm sâu trong nội địa hoặc có dòng biển lạnh chảy qua thường có lượng mưa ít.

=> Nguyên nhân: do ảnh hưởng của địa hình, dòng biển,…

LUYỆN TẬP

Câu 1: Vẽ sơ đồ thể hiện các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố mưa trên Trái Đất:

Gợi ý đáp án:

Câu 2: Em hãy xác định những khu vực có mưa nhiều và những khu vực có mưa ít trên các lục địa.

Gợi ý đáp án:

- Khu vực có lượng mưa nhiều: Hai bên đường xích đạo, phía đông Bắc Mỹ, Châu Âu, Đông Á với lượng mưa khoảng từ 1000 - 2000mm/năm.

- Khu vực có lượng mưa ít: Hai cực Bắc, Nam; Bắc Phi, Tây Nam Á và Trung Á 

VẬN DỤNG

Nhiệm vụ: Em hãy sưu tầm thông tin và hình ảnh về những khu vực có mưa nhiều nhất và ít nhất trên Trái Đất.

Gợi ý đáp án:

* Khu vực có mưa nhiều: Ngôi làng Mawsynram: Cách Shillong, thủ phủ của bang Meghalaya (Ấn Độ) khoảng 2 tiếng đi taxi là những ngọn đồi Khasi ở độ cao gần 1.500m. 

* Khu vực có mưa ít:Sa mạc Atacama, Chile: Khu vực này khô cằn đến mức các ngọn núi hoàn toàn không có sông băng.