BÀI 37. ỨNG DỤNG SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT VÀO THỰC TIỄN

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Câu hỏi: Muốn thúc đẩy quá trình sinh trưởng, phát triển ở vật nuôi và cây trồng để thu được năng suất cao, chúng ta cần làm gì?

I. CÁC NHÂN TỐ CHỦ YẾU ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT

1. Nhiệt độ

Quan sát Hình 37.1 và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1: Nhận xét mức độ sinh trưởng và phát triển của cá rô phi ở các mức nhiệt độ khác nhau, từ đó cho biết nhiệt độ có ảnh hưởng như thế nào tới sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật

Câu 2: Nhiệt độ thuận lợi nhất cho sự sinh trưởng và phát triển của cá rô phi là bao nhiêu? Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp so với nhiệt độ cực thuận có ảnh hưởng như thế nào tới mức độ sinh trưởng và phát triển của sinh vật?

2. Ánh sáng

Câu 1: Nhiều loài động vật có tập tính phơi nắng (Hình 37.2), tập tính này có tác dụng gì đối với sự sinh trưởng và phát triển của chúng?

Câu 2: Giải thích vì sao nên cho trẻ nhỏ tắm nắng vào sáng sớm hoặc chiều muộn

3. Nước

Câu hỏi: Nước có ảnh hưởng tới quá trình sinh trưởng và phát triển ở sinh vật như thế nào? Vì sao nước có thể ảnh hưởng tới quá trình này?

4. Chất dinh dưỡng

Câu 1: Chất dinh dưỡng có ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển của sinh vật như thế nào? Cho ví dụ

Câu 2: Giải thích vì sao chế độ dinh dưỡng lại có thể tác động tới sự sinh trưởng và phát triển

II. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong thực tiễn

1. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong trồng trọt

a. Điều khiện sinh trưởng và phát triển bằng các yếu tố bên ngoài

Câu 1: Nêu các biện pháp điều kiển sinh trưởng, phát triển ở thực vật trong hình 37.3 và tác dụng của từng biện pháp. Kể thêm các biện pháp khác mà em biết

- Tưới nước: Cung cấp nước cho các hoạt động sống của cây.

- Biện pháp: Làm đất kĩ trước khi trồng cây, trồng cây đúng vụ,...

Câu 2: Người trồng rừng đã điều khiển quá trình sinh trường của cây lấy gỗ bằng cách để mật độ dày khi cây còn non và khi cây đã đạt đến chiều cao mong muốn thì tỉa bớt. Giải thích ý nghĩa của việc làm này.

b. Điều khiển sinh trưởng và phát triển bằng các nhân tố bên ngoài

Câu hỏi: Đọc thông tin ở mục 1b, lựa chọn loại hormone phù hợp cho các đối tương trong bảng bằng cách đánh dấu X vào ô tương ứng và nêu lợi ích của việc sử dụng loại hormone đó rồi hoàn thành bảng theo mẫu bên:

2. Ứng dụng sinhh trưởng và phát triển trong chăn nuôi

Câu 1: Những hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật đã được con người ứng dụng như thế nào trong chăn nuôi? Vì sao?

Câu 2: Khi sử dụng các chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi chúng ta cần chú ý điều gì? Vì sao?

III. ỨNG DỤNG SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT TRONG PHÒNG TRỪ SINH VẬT GÂY HẠI

Câu 1: Nhận xét về hình thái của muỗi và bướm ở các giai đoạn khác nhau trong vòng đời.

Câu 2: Theo em, diệt muỗi ở giai đoạn nào cho hiệu quả nhất? Vì sao? Hãy đề xuất các biện pháp diệt muỗi và ngăn chặn sự phát triển của muỗi

Câu 3: Hãy đề xuất các biện pháp diệt bướm bảo vệ mùa màng

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Câu hỏi:

Tạo môi trường sống phù hợp, thuận lợi, cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây phát triển.

I. CÁC NHÂN TỐ CHỦ YẾU ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT

1. Nhiệt độ

Câu 1:

Mức độ sinh trưởng và phát triển của cá rô phi không giống nhau ở các mức nhiệt độ khác nhau → nhiệt độ ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

Câu 2:

Nhiệt độ thuận lợi: 23^oC đến 37^oC.  Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp → giảm sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật hoặc có thể làm cho sinh vật chết.

2. Ánh sáng

Câu 1:

Giúp động vật hấp thu thêm nhiệt từ môi trường và giảm sự mất nhiệt trong những ngày trời rét, tập trung các chất để xây dựng cơ thể, sinh trưởng và phát triển.

Câu 2:

Vì ánh nắng lúc sáng sớm và chiều muộn giúp cơ thể trẻ tổng hợp vitamin D – đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ calcium để hình thành xương. 

3. Nước

Câu hỏi:

- Nếu thiếu nước, quá trình sinh trưởng và phát triển của sinh vật sẽ bị chậm hoặc ngừng lại, thậm chí là chết.

- Vì nước là chất tham gia, là dung môi diễn ra các phản ứng sinh hóa của quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng. 

4. Chất dinh dưỡng

Câu 1:

Thiếu chất dinh dưỡng, sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật bị ức chế. Thừa chất dinh dưỡng, quá trình sinh trưởng và phát triển cũng bị ảnh hưởng. Ví dụ: Nếu thiếu protein, động vật sẽ chậm lớn, gầy yếu, sức đề kháng kém.

Câu 2:

Vì các chất dinh dưỡng là nguyên liệu để tổng hợp các chất hữu cơ cho cơ thể và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của động vật.

II. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong thực tiễn

1. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong trồng trọt

a. Điều khiện sinh trưởng và phát triển bằng các yếu tố bên ngoài

Câu 1:

- Chiếu sáng nhân tạo: Cung cấp ánh sáng thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng.

- Ủ rơm chống rét: Ủ ấm cho cây, giúp cây tập trung năng lượng để sinh trưởng và phát triển.

- Bón phân cung cấp dinh dưỡng cho cây.

- Tưới nước: Cung cấp nước cho các hoạt động sống của cây.

- Biện pháp: Làm đất kĩ trước khi trồng cây, trồng cây đúng vụ,...

Câu 2:

Ý nghĩa: kích thích cây phát triển về chiều cao, thẳng. Khi cây đã đạt đến chiều cao mong muốn thì tỉa bớt để cây phát triển đường kính thân.

b. Điều khiển sinh trưởng và phát triển bằng các nhân tố bên ngoài

Câu hỏi:

2. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong chăn nuôi

Câu 1:

Ứng dụng chăm sóc vật nuôi, vệ sinh chuồng trại thường xuyên, chống rét cho vật nuôi,... để vật nuôi sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao.

Câu 2:

Tuân theo các nguyên tắc nhất định về liều lượng, thời điểm, đối tượng. Vì sử dụng quá nhiều chất kích thích cho động vật sẽ kiến mức độ tồn dư trong cơ thể vật nuôi nhiều sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người.

III. ỨNG DỤNG SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT TRONG PHÒNG TRỪ SINH VẬT GÂY HẠI

Câu 1:

Ở mỗi giai đoạn muỗi và bướm mang hình thái, cơ thể khác nhau nhưng nhìn chung sẽ giống nhau vòng đời phát triển.

Câu 2:

- Diệt muỗi ở giai đoạn khi chúng đẻ trứng và thành ấu trùng vì đây là các giai đoạn dễ tác động nhất.

- Biện pháp: bỏ các vũng nước đọng; phát quang bụi cây, bụi rậm gần nhà; vệ sinh nơi chăn nuôi gia súc.

Câu 3:

Sử dụng thiên địch; biện pháp đốt đèn, bẫy bướm trên diện rộng