BÀI 10. KHÔNG KHÍ VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

1. THÀNH PHẦN KHÔNG KHÍ 

Câu hỏi: Trong bản tin dự báo thời tiết thường có dự báo về độ ẩm của không khí (hình 10.1). Điều đó chứng tỏ trong không khí chứa chất gì? Chất đó được tạo ra từ đâu?

Câu hỏi: Quan sát biểu đồ hình 10.2, em hãy cho biết không khí là một chất hay hỗn hợp nhiều chất.

Câu hỏi: Không khí có duy trì sự cháy và sự sống không? Vì sao? 

Câu hỏi: Tỉ lệ thể tích khí oxygen và nitrogen trong không khí là bao nhiêu?

Câu hỏi: Quan sát thí nghiệm (hình 10.3), nếu úp ống thuỷ tinh vào ngọn nến đang cháy thì ngọn nến có tiếp tục cháy không? Giải thích.

Câu hỏi: Sau khi ngọn nến tắt, mực nước trong ống thủy tinh thay đổi như thế nào? Giải thích.

Câu hỏi: Từ kết quả thí nghiệm, xác định phần trăm thể tích của oxygen trong không khí. So sánh với kết quả trong biểu đồ hình 10.2.

2.  VAI TRÒ CỦA KHÔNG KHÍ TRONG TỰ NHIÊN

Câu hỏi: Từ hiểu biết của mình, em hãy cho biết không khí có vai trò gì trong cuộc sống

3. Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

Câu hỏi: Em đã bao giờ ở trong khu vực không khí bị ô nhiễm chưa? Không khí lúc đó có đặc điểm gì? 

Câu hỏi: Em hãy tìm hiểu và cho biết những tác hại do không khí bị ô nhiễm gây ra

4. NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

Câu hỏi: Em hãy liệt kê các nguồn gây ô nhiễm không khí

Câu hỏi: Em hãy tìm hiểu và cho biết những chất nào gây ô nhiễm không khí

Câu hỏi: Quan sát các hình 10.6 đến 10.11, em hãy điền thông tin theo mẫu bảng 10.1

5. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ

Câu hỏi: Có thể giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí được không? Để làm được điều đó chúng ta cần phải làm gì? 

Câu hỏi: Em hãy nêu một số nguồn gây ô nhiễm không khí và đề xuất biện pháp khắc phục 

Câu hỏi: Khi đang ở trong khu vực không khí bị ô nhiễm, em cần làm gì để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

1. THÀNH PHẦN KHÔNG KHÍ 

Đáp án CH: - Điều đó chứng tỏ trong không khí có chứa hơi nước. 

- Dưới tác động của gió và ánh sáng mặt trời, lượng nước từ các sông hồ ao suối, biển, đại dương có thể bốc hơi và bay vào không khí. Nhiệt độ càng cao, các phân tử nước chuyển động càng nhanh và hỗn loạn khiến lượng hơi nước phát tán vào không khí càng nhiều hơn. 

Đáp án CH:

Không khí là hỗn hợp nhiều chất: gồm nitrogen, oxygen, carbon dioxide, argon. hơi nước và một số chất khí khác.

Đáp án CH:

Không khí có duy trì sự cháy và sự sống. DO trong không khí có chứa oxygen, mà chính oxygen duy trì sự cháy và sự sống. 

Đáp án CH:

Trong không khí thể tích khí oxygen là 21% vfa nitrogen là 78%.

Đáp án CH:

Ngọn nến sẽ không tiếp tục cháy do khi nến cháy, lượng oxi trong bình giảm dần rồi hết, khi đó nến sẽ tắt đi.

Đáp án CH:

Khi đặt ống thủy tinh úp lên nến đang cháy, ngọn lửa làm nóng không khí bên trong, khiến nó nở ra và tăng áp suất trong cốc. Áp suất tăng đẩy không khí ra khỏi miệng cốc. Khi nến tắt, nhiệt độ không khí giảm, không khí co lại và áp suất trong ống thủy tinh giảm. Áp suất bên ngoài cốc cao hơn sẽ đẩy nước vào trong ống, chiếm chỗ của không khí bị mất đi. Lượng nước dâng lên trong ống thủy tinh bằng với thể tích oxy đã bị tiêu thụ trong quá trình cháy.

Đáp án CH:

Nước dâng lên chiếm khoảng 1/5 thể tích ống nên phần trăm thể tích oxygen trong không khí là 20%. Kết quả này gần giống với kết quả trong biểu đồ hình 10.2.

2.  VAI TRÒ CỦA KHÔNG KHÍ TRONG TỰ NHIÊN

Đáp án CH: 

3. Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

Đáp án CH: Em đã từng ở trong khu vực không khí bị ô nhiễm. 

Đặc điểm: mùi khó chịu, mờ không nhìn rõ, da và mắt thấy khó chịu kích ứng, hô hấp khó khăn,...

Đáp án CH: - Hạn chế tầm nhìn khi tham gia giao thông.

- Hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu.

- Thực vật không phát triển được, phá hủy quá trình trồng trọt và sản xuất lâm - nông nghiệp.

- Động vật phải di cư, bị tuyệt chủng.

- Gây bệnh nguy hiểm cho con người, có nguy cơ gây tử vong.

- Làm hỏng cảnh quan tự nhiên và các công trình xây dựng.

4. NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

Đáp án CH: Nguồn gây ô nhiễm: cháy rừng, núi lửa, khí thải nhà máy, khí thải động cơ xe cộ tham gia giao thông, rác thải,...

Đáp án CH: Chất gây ô nhiễm: tro; bụi; carbon monoxide, carbon dioxide. sulfur dioxide và các nitrogen oxide, bụi mịn,...

Đáp án CH: 

5. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ

Đáp án CH: Tình trạng ô nhiễm không khí có thể giảm xuống. 

 Chúng ta cần phải hạn chế các phương tiện chạy bằng xăng, dầu; trồng nhiều cây xanh; dọn dẹp nhà cửa; không vứt rác thải bừa bãi;...

Đáp án CH: - Khói bụi từ các nhà máy, xí nghiệp. 

Biện pháp:  các cơ sở sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp nên được chuyển ra ngoài thành phố và khu dân cư.

- Khí thải. Biện pháp: xây dựng hệ thống xử lí khí thải gây ô nhiễm môi trường.

- Vật liệu xây dựng. Biện pháp: che đậy cẩn thận khi vận chuyển.

- Cháy rừng. Biện pháp: trồng thêm nhiều cây xanh.

Đáp án CH: Để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, em cần: cần dọn dẹp ngay để đảm bảo vệ sinh; đeo khẩu trang; di chuyển đến các khu vực thoáng khí trong lành;…