Video giảng Hóa học 11 Cánh diều bài 15 Dẫn xuất halogen

Tóm lược nội dung

BÀI 15: DẪN XUẤT HALOGEN

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nêu được khái niệm dẫn xuất halogen
• Viết được công thức cấu tạo, gọi được tên theo danh pháp thay thế (C1 – C5) và danh pháp thường của một vài dẫn xuất halogen thường gặp
• Nêu được các đặc điểm về tính chất vật lí của một số dẫn xuất halogen
• Trình bày được tính chất hóa học cơ bản của dẫn xuất halogen: phản ứng thế nguyên tử halogen (với OH^-); phản ứng tách hydrogen halide theo quy tắc Zaitsev (Zai-xép)
• Quan sát video thí nghiệm thủy phân ethyl bromide (hoặc ethyl chloride); mô tả được các hiện tượng thí nghiệm, giải thích được tính chất hóa học của dẫn xuất halogen.
• Trình bày được các ứng dụng của các dẫn xuất halogen; tác hại của việc sử dụng các hợp chất chlorofluorocarbon (CFC) trong công nghệ làm lạnh. Đưa ra được cách ứng xử thích hợp đối với việc lạm dụng các dẫn xuất halogen trong đời sống và sản xuất (thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, chất kích thích tăng trưởng thực vật,...)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Như các em đã biết C₂H₅Cl là một dẫn xuất halogen. Vậy cô hỏi các em, dẫn xuất halogen có những tính chất và ứng dụng gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm, đồng phân và danh pháp của dẫn xuất halogen

Bây giờ, cả lớp sẽ tìm hiểu bài bằng các trả lời các câu hỏi sau của cô nhé!

* Khái niệm:

• Nêu khái niệm dẫn xuất hydrocarbon
• Thảo luận trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 100: Có thể tạo được những dẫn xuất halogen nào từ các hydrocarbon sau: CH₄, CH₃–CH₃, CH₂=CH₂ và C₆H₆?

* Đồng phân:

• Dẫn xuất halogen có những loại đồng phân nào?
• Áp dụng trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 101: Trong các đồng phân cấu tạo có cùng công thức phân tử là C₄H₉Cl, hãy chỉ ra các đồng phân về mạch carbon và các đồng phân về vị trí nhóm chức.  

* Danh pháp:

• Gọi tên thay thế của dẫn xuất halogen theo thứ tự như thế nào?
• Trình bày cách đánh số thứ tự nguyên tử C mạch chính.
• Đọc tên một số các chất sau:

ClCH₂CH₂Cl

CH₂=CHCH₂Cl

Video trình bày nội dung: 

1. Khái niệm

- Khi thay thế nguyên tử hydrogen của phân tử hydrocarbon bằng nguyên tử halogen được dẫn xuất halogen của hydrocarbon (gọi tắt là dẫn xuất halogen)

Trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 100:

2. Đồng phân

- Dẫn xuất halogen có đồng phân mạch carbon và đồng phân vị trí nhóm chức

Trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 101:

(1) CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-Cl

(2) CH₃-CHCl-CH₂-CH₃ 

(3)  

(4)

- Đồng phân mạch carbon: (1) và (4); (2) và (3)

- Đồng phân vị trí nhóm chức: (1) và (2); (3) và (4).  

3. Danh pháp 

- Danh pháp thay thế:

Số chỉ vị trí nhóm thế-tên nhóm thế tên mạch chính 

- Đánh số thứ tự chỉ vị trí nguyên tử carbon mạch chính sao cho tổng số của số chỉ vị trí của các nhóm thế là nhỏ nhất. 

- Đánh số từ phía đầu mạch gần liên kết bội đối với dẫn xuất halogen không no.

- Ví dụ:

ClCH₂CH₂Cl: 1,2-dichloroethane

CH₂=CHCH₂Cl: 3-chloroprop-1-ene

: 2-chloro-2-methylpropane

: 1,3-dibromobenzene

- Danh pháp thông thường: 

CHCl₃: chloroform

CHBr₃: bromoform

CHI₃: iodoform

Hoạt động 2. Tìm hiểu tính chất vật lí của dẫn xuất halogen

Các em hãy cùng nhau thảo luận nhóm và chọn ra đại diện để trả lời những câu sau:

• Ở điều kiện thường, các dẫn xuất halogen tồn tại ở thể nào?
• Nhận xét về độ tan của các dẫn xuất halogen trong nước và trong các dung môi hữu cơ.

Video trình bày nội dung: 

- Ở điều kiện thường, các dẫn xuất halogen có phân tử khối nhỏ ở thể khí, các dẫn xuất halogen có phân tử lớn ở thể lỏng. 

- Dẫn xuất halogen nặng hơn nước và hầu như không tan trong nước, tan tốt trong dung môi hữu cơ kém phân cực.

…

……………………..

Nội dung video Bài 15 còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.