Slide bài giảng ngữ văn 10 cánh diều bài 7: Lính đảo hát tình ca trên đảo

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN. LÍNH ĐẢO HÁT TÌNH CA TRÊN ĐẢO

CHUẨN BỊ

Câu 1: Em có hiểu biết gì về quần đảo Trường Sa và cuộc sống của những người chiến sĩ trên các đảo ấy?

Gợi ý:

- Quần đảo Trường Sa là một trong hai quần đảo san hô của Việt Nam nằm ở giữa biển Đông. 

- Cuộc sống của những người chiến sĩ gắn liền với biển đảo, nơi đầu sóng ngọn gió giữa trùng khơi, góp phần giữ gìn sự yên bình cho Tổ quốc.

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Khổ 1, 2: Chú ý từ ngữ nhân vật trữ tình tự xưng và sự đặc biệt của sân khấu do lính đảo tự tạo.

Trả lời:

- Từ ngữ nhân vật trữ tình tự xưng: Em - chúng anh, ta.

- Sự đặc biệt của sân khấu do lính đảo tự tạo: đá san hô kê lên thành sân khấu, vài tấm tôn chôn thành cánh gà, phông màn là gió Trường Sa.

Câu 2: Khổ 3,4: Chú ý chi tiết những người lính đảo tự họa về ngoại hình của họ.

Trả lời:

Lính trẻ lính già đều trọc tếu như nhau, gọi đùa nhau là sư cụ, là bà con xa với bụt ốc.

Câu 3: Bản tình ca của lính đảo có gì đặc biệt?

Trả lời:

Những giai điệu đầy ngang tàng, được ví như gió biển nơi đây, lời ca thì chứa đựng những nỗi nhớ với thương.

Câu 4: Chú ý đến biện pháp điệp trong các khổ thơ 8,9.

Trả lời:

Biện pháp điệp trong các khổ thơ 8,9: nào hát lên...

Câu 5: Kết thúc bài thơ có điều gì bất ngờ? 

Trả lời:

Câu cảm thán mang ngữ khí bất ngờ, đặc biệt thể hiện thái độ bất ngờ về sự xuất hiện của những người lính đảo.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Nhân vật trữ tình trong bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo là ai? Có thể chia bài thơ làm mấy phần? Hãy đặt tên cho mỗi phần đó?

Trả lời:

- Nhân vật trữ tình: những người lính trên đảo.

- Bố cục bài thơ gồm 2 phần:

+ Phần 1: 4 khổ thơ đầu: Giới thiệu về những người lính đảo.

+ Phần 2: Còn lại: Bản tình ca những người lính đảo.

Câu 2: Sân khấu, diễn viên và khán giả của buổi biểu diễn có gì đặc biệt? Đâu là lí do tạo ra sự đặc biệt này? Qua đó, em thấy hình tượng người lính đảo hiện lên như thế nào?

Trả lời:

- Sân khấu của buổi biểu diễn: đơn sơ, là không gian của biển cả, có đá san hô, vài tấm tôn. 

- Diễn viên, khán giả của buổi biểu diễn: những người lính đảo.

- Lí do tạo ra sự đặc biệt này: những người lính đảo vẫn giữ được tinh thần lạc quan, tươi trẻ nơi Trường Sa khắc nghiệt cùng tinh thần yêu nước, hướng về tổ quốc của họ.

- Hình tượng người lính đảo hiện lên: cuộc sống khó khăn, gian khổ; tâm hồn giàu cảm xúc, lạc quan yêu đời; vẻ đẹp rắn rỏi, ngang tàng

Câu 3: Phân tích tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng để thể hiện hình tượng người lính đảo và khúc tình ca của họ trong sau khổ thơ cuối.

Trả lời:

- Biện pháp so sánh: Giai điệu của người lính ngang tàn như gió biển/ Yêu em thủy chung hơn muối mặn.

- Biện pháp nhân hóa: Vỏ ốc cất thành lời.

- Điệp cấu trúc: Nào hát lên.

=> Thể hiện được hình tượng của người lính đảo nơi Trường Sa.

Câu 4: Hãy chỉ ra mạch cảm hứng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo. Nêu nhận xét của em về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ.

Trả lời:

- Mạch cảm hứng của nhân vật trữ tình: theo mạch của một buổi diễn về âm nhạc trên biển đảo

- Ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ: 

+ Ngôn ngữ gần gũi, thân thuộc, dễ hiểu, dễ nhớ nhưng vẫn đầy sự độc đáo, thú vị. + Giọng điệu du dương, lúc thăng lúc trầm.

Câu 5: Bài thơ viết về những người lính trên quần đảo Trường Sa vào đầu những năm 80 của thế kỉ XX. Cuộc sống vật chất và tâm hồn của người lính đảo trong bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì?

Trả lời:

- Cuộc sống trên đảo Trường Sa đầy gian khổ, khắc nghiệt

- Ở nơi biển đảo hẻo lánh ấy, những người lính hải quân vẫn hiên ngang và cất lên bài hát của tuổi trẻ:

+ Phẩm chất kiên cường cũng như tinh thần tươi trẻ và yêu đời 

+ Khát khao cống hiến cho tổ quốc. 

+ Tình yêu của họ được gửi gắm vào lời hát và tiếng lòng của trái tim, là động lực để họ đứng vững trước những khó khăn 

Câu 6: Tưởng tượng em là khán giả trong buổi biểu diễn văn nghệ của người lính đảo. Hãy chia sẻ cảm nhận, suy nghĩ,..của em khi đó bằng một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng).

Gợi ý:

- Giữa khung cảnh gió biển lồng lộng, một sân khấu ca hát được dựng lên giữa những tảng đá san hô và vài tấm tôn làm cánh gà. 

- Các ca sĩ nơi đây nổi tiếng với những đầu "trọc lốc" cùng với biệt danh siêu ngộ "sư cụ". 

- Khi mà họ cất tiếng hát ngang tàng của mình lên giữa những khó khăn, ác liệt nơi đây, hình ảnh người lính lại càng được tô đậm thêm nét duyên dáng. 

- Những lời ca tiếng hát cứ thế được vang lên, lúc say đắm, lúc lại ngân vang những nốt cao chót vót đầy tự hào, khiến cho không chỉ em mà những khán giả lắng nghe đều cảm thấy thổn thức.