Slide bài giảng địa lí 10 chân trời bài 9: Khí áp và gió

Tóm lược nội dung

BÀI 9: KHÍ ÁP VÀ GIÓ

I. Khí áp

1. Sự hình thành các đai khí áp

Câu 1: Dựa vào hình 9. 1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Xác định các đai khí áp cao và đai khí áp thấp trên Trái Đất.

- Trình bày sự hình thành các đai khí áp trên Trái Đất.

Trả lời

- Các đai khí áp cao và đai khí áp thấp trên Trái Đất: áp thấp xích đạo, hai áp cao cận chí tuyến, hai áp thấp ôn đới, hai áp cao cực.

- Sự hình thành các đai khí áp trên Trái Đất

+ Nguyên nhân nhiệt lực

+ Nguyên nhân động lực 

2. Nguyên nhân thay đổi khí áp

Câu 2: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Nêu những nguyên nhân của sự thay đổi khí áp.

- Lấy ví dụ về sự thay đổi khí áp do các nguyên nhân kể trên.

Trả lời

 - Theo độ cao: Càng lên cao khí áp càng giảm

 - Theo nhiệt độ: Khi nhiệt độ tăng, không khí nở ra, sức nén của không khí nhỏ => khí áp giảm. Khi nhiệt độ giảm => khí áp tăng.

- Theo thành phần không khí: không khí chứa nhiều hơi nước sẽ có khí áp giảm.

II. Gió

1. Các loại gió chính trên Trái Đất

Câu 3: Dựa vào hình 9.1 và thông tín trong bài, em hãy:

- Kể tên các loại gió chính trên bề mặt Trái Đất.

- Trình bày đặc điểm của các loại gió này.

Trả lời

Câu 4. Dựa vào hình 9.2 và thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày điều kiện hình thành gió biển và gió đất.

- Mô tả hoạt động và đặc điểm của gió biển và gió đất.

Trả lời

Câu 5: Dựa vào hình 9.3 và thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày hiện tượng phơn (gió phơn) và cho biết nguyên nhân hình thành hiện tượng này.

- Nêu sự khác nhau về nhiệt độ, không khí và lượng mưa ở sườn đón gió và sườn khuất gió.

Trả lời

* Hiện tượng phơn (gió phơn): là hiện tượng gió khô, nóng thổi từ trên núi xuống. 

=> Do gió thổi tới dãy núi cao bị chắn lại ở sườn núi đón gió, hơi nước ngưng kết và gây mưa. Khi gió vượt qua sườn núi khuất gió, hơi nước đã giảm nhiều.

* Sự khác nhau ở sườn đón gió và sườn khuất gió:

Câu 6: Dựa vào hình 9.4 và thông tin trong bài, em hãy trình bày đặc điểm và hoạt động của gió thung lũng và gió núi.

Trả lời

Luyện tập

Câu 1: Hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau của gió biển - gió đất và gió mùa.

Trả lời

 So sánh gió biển - gió đất và gió mùa:

Câu 2:  Kể tên một số khu vực có chế độ gió mùa phổ biến trên Trái Đất. Trình bày nguyên nhân hình thành và đặc điểm của gió mùa.

Trả lời

* Một số khu vực có chế độ gió mùa phổ biến trên Trái Đất: Nam Á; Đông Nam Á; Đông Phi; Đông Bắc Ô-xtrây-li-a; Phía đông Trung Quốc; Đông Nam LB Nga; Đông Nam Hoa Kì.

* Nguyên nhân hình thành và đặc điểm của gió mùa

  - Nguyên nhân hình thành: do sự hấp thụ và toả nhiệt không đều giữa lục địa và đại dương theo mùa.

 -  Đặc điểm: thổi theo mùa, gồm có gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ, có tính chất ẩm và gây mưa lớn, gió mùa mùa đông thường lạnh và khô.

Vận dụng

Nhiệm vụ: Em hãy lựa chọn và viết một đoạn văn ngắn tìm hiểu một loại gió địa phương ở Việt Nam theo gợi ý sau: phân bố, nguyên nhân hình thành, đặc điểm của gió.

Trả lời

   Việt Nam nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc nên có gió Tín phong bán cầu Bắc hoạt động quanh năm. Việt Nam cũng là quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các khối khí hoạt động theo mùa với 2 mùa chính trong năm đó là gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ. Ngoài hai loại gió chính là gió tín phong và gió mùa thì có các loại gió địa phương hoạt động. Gió khi đến Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng của địa hình mà có những đặc điểm khác so với tính chất ban đầu, đó gọi là gió địa phương. Gió địa phương ở Việt Nam như gió bấc, gió lào hay gió nồm. Gió bấc hay còn gọi là gió Bắc, gió mùa Đông bắc, thường thổi vào mùa đông, mang tính chất khô, lạnh, tạo ra mùa đông lạnh ở miền bắc nước ta. Gió Lào hay còn gọi là gió phơn Tây Nam, thường thổi vào đầu mùa hạ, mang tính chất khô hạn, gây ra khô hạn ở khu vực Bắc Trung Bộ nước ta. Ở vùng Bắc Bộ nước ta có Gió nồm hay còn gọi là gió Nam, mang tính chất nóng ẩm, đem lại nhiều mưa.