Slide bài giảng địa lí 10 chân trời bài 21: Phân bố dân cư và đô thị hoá

Slide điện tử [..]. Kiến thức bài học được hình ảnh hóa, sinh động hóa. Trình bày với các hiệu ứng hiện đại, hấp dẫn. Giúp học sinh hứng thú học bài. Học nhanh, nhớ lâu. Có tài liệu này, hiệu quả học tập của học môn Địa lí 10 chân trời sẽ khác biệt

Bạn chưa đủ điều kiện để xem được slide bài này. => Xem slide bài mẫu

Tóm lược nội dung

BÀI 21: PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ ĐÔ THỊ HÓA 

I. Phân bố dân cư

1. Tình hình phân bố dân cư trên thế giới

Câu 1: Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, em hãy nhận xét tình hình phân bố dân cư trên thế giới.

IMG_256

Trả lời

- Tình hình phân bố dân cư trên thế giới: không đều trong không gian và biến động theo thời gian.

 - Con người sống khắp nơi trên bề mặt các lục địa và các đảo, quần đảo giữa đại dương  

 - Trong một lục địa, một khu vực, một quốc gia thậm chí và trong một vùng lãnh thổ của từng quốc gia, phân bố dân cư cũng không đều.

2. Các nhân tố ảnh hưởng đến phân bố dân cư

Câu 2: Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, em hãy:

- Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến sự phân bố dân cư. Lấy ví dụ minh hoạ.

- Cho biết nhân tố nào có vai trò quyết định đến phân bố dân cư. Vì sao?

Trả lời

- Kinh tế xã hội: trình độ phát triển lực lượng sản xuất và lịch sử khai thác lãnh thổ và chuyển cư. VD: Ở thành phố Hồ Chí Minh, dân cư tập trung đông đúc bởi vì ở đây có các hoạt động công nghiệp nhiều hơn so với nông nghiệp, hoạt động kinh tế phát triển nhất nước ta.

 - Tự nhiên: vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên như khí hậu, nguồn nước, đất đai, địa hình. VD: Ở những vùng cực và xích đạo, khí hậu khắc nghiệt nên ít dân cư sinh sống hơn ở các vùng chi tuyến.

- Nhân tố “Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất” có vai trò quyết định đến phân bố dân cư.

II. Đô thị hóa

1. Khái niệm

Câu 3: Dựa vào bảng 21.1 và thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy trình bày khái niệm đô thị hóa.

IMG_257

Trả lời

Đô thị hóa là quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

II. Đô thị hóa

2. Các nhân tố tác động đến đô thị hóa

Câu 4: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích các nhân tố tác động đến đô thị hóa.

Trả lời

Các nhân tố tác động đến đô thị hóa:

- Nhân tố kinh tế - xã hội

+ Trình độ phát triển kinh tế tác động mạnh đến quá trình đô thị hóa, mang tính chất quyết định trong quá trình đô thị hóa.

+ Quá trình công nghiệp hóa trong khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản sẽ hình thành các đô thị ở nông thôn và các vùng ven biển.

+ Đường lối và hệ thống chính sách của Nhà nước là cơ sở pháp lí tạo điều kiện thu hút nguồn vốn trong và ngoài nước để phát triển mạng lưới đô thị.

- Nhân tố tự nhiên

+ Vị trí địa lí có ảnh hưởng đến lịch sử hình thành và phát triển đô thị, tính chất đô thị và lối sống đô thị.

+ Những vùng có điều kiện tự nhiên thuận lợi sẽ thu hút dân cư, do đó quá trình đô thị hóa diễn ra sớm hơn, quy mô lớn hơn.

* Ví dụ: Ở các khu vực có nền kinh tế phát triển, dân cư đông, các nhu cầu lớn về mọi mặt,… hình thành nên các đô thị nhỏ, dần dần dân cư tập trung đông tạo thành các đô thị lớn.

Câu 5: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích những tác động tích cực và tiêu cực của quá trình đô thị hóa đến kinh tế, xã hội và môi trường.

Trả lời

 

Đối với kinh tế - xã hội

Đối với môi trường

Tích cực 

- Góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế.

- Làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động từ khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp. 

- Tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư.

- Mở rộng không gian đô thị và cải thiện cơ sở hạ tầng, hình thành môi trường đô thị hiện đại

- Người dân ứng xử văn minh, thực hiện quy định về vệ sinh môi trường tại đô thị.

Tiêu cực  

- Gây quá tải cơ sở hạ tầng 

- Phân hoá giàu nghèo giữa các vùng và tạo sức ép lên vấn đề giải quyết việc làm, quản lí hành chính và trật tự an ninh đô thị. 

- Thiếu hụt nguồn lao động ở nông thôn, 

- Làm suy giảm đa dạng sinh học, thay đổi địa hình bề mặt, mực nước ngầm,... ở các đô thị.

- Môi trường bị ô nhiễm từ các chất thải trong sản xuất và sinh hoạt. 

 

Luyện tập

Cho bảng số liệu sau:

IMG_258

a. Vẽ biểu đồ thể hiện mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.

b. Nhận xét và giải thích sự thay đổi về mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.

Trả lời

a) Vẽ biểu đồ: 

IMG_259

* Nhận xét:  Mật độ dân số các châu lục trên thế giới đều tăng.

 + Châu Á là châu lục có mật độ dân số cao nhất kể từ năm 1950 – 2020.

 + Châu Đại Dương là châu lục có mật độ dân số thấp nhất kể từ năm 1950 – 2020.

* Giải thích:

 + Do ảnh hưởng của nhiều nhân tố tự nhiên và xã hội phát triển 

 + Do tác động của quá trình đô thị hóa khiến cho số dân tăng nhanh.

Vận dụng

Nhiệm vụ: Tìm hiểu ảnh hưởng của quá trình đô thị hoá đến sản xuất và sinh hoạt tại địa phương em.

Trả lời

Ảnh hưởng của quá trình đô thị hoá đến sản xuất và sinh hoạt tại Hà Nội 

 

Sản xuất

Sinh hoạt

Tích cực 

- Phát triển công nghiệp và dịch vụ

- Tăng năng suất lao động

- Mở rộng thị trường

-Nâng cao chất lượng cuộc sống

- Tăng cường giao lưu văn hóa

-Mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục và y tế

Tiêu cực 

- Gây áp lực lên môi trường

- Gây cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên

- Gây mất cân bằng trong phát triển kinh tế - xã hội

- Gây áp lực lên cơ sở hạ tầng

- Gây mất cân bằng xã hội

- Gây ảnh hưởng đến văn hóa truyền thống