Slide bài giảng Công nghệ cơ khí 11 cánh diều Bài 18: Nguyên lí làm việc của động cơ đốt trong

Tóm lược nội dung

BÀI 18: NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Chức năng của bugi trong xe máy là gì?

NỘI DUNG BÀI HỌC GỒM

• Tìm hiểu một số thuật ngữ cơ bản của động cơ đốt trong

  • Tìm hiểu về điểm chết

  • Tìm hiểu về hành trình pít tông (S)

  •  Tìm hiểu về các thể tích xi lanh

  • Tìm hiểu về tỉ số nén

• Luyện tập

• Vận dụng

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu một số thuật ngữ cơ bản của động cơ đốt trong

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu về điểm chết

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Khái niệm "điểm chết" là gì? Điểm chết trên và điểm chết dưới có ý nghĩa như thế nào?

Nội dung gợi ý:

- Điểm chết là vị trí tại đó pít tông đổi chiều chuyển động.

- Điểm chết trên (ĐCT) là vị trí pít tông ở xa tâm trục khuỷu nhất.

- Điểm chết dưới (ĐCD) là vị trí pít tông ở gần tâm trục khuỷu nhất.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu về hành trình pít tông (S)

GV đặt câu hỏi: Vui lòng chỉ ra các điểm chết trên hình 18.1 và cho biết tốc độ của pít tông tại những điểm này. Làm thế nào để xác định mối quan hệ giữa hành trình pít tông (S) và bán kính quay (R) của trục khuỷu?

Nội dung gợi ý:

- Hành trình pít tông (S) là quãng đường của pít tông di chuyển giữa hai điểm chết.

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr78)

1. Vận tốc pít tông tại các điểm chết bằng 0.

2. Mối liên hệ giữa hành pít tông S và bán kính quay R của trục khuỷu: S = 2R.

Nhiệm vụ 3. Tìm hiểu về các thể tích xi lanh

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Thể tích toàn phần (Va) là gì? Thể tích buồng cháy (Vc) được định nghĩa như thế nào? Thể tích công tác (Vh) có ý nghĩa ra sao?

Nội dung gợi ý:

- Thể tích xi lanh là không gian bên trong xilanh được giới hạn bởi đỉnh pít tông, xilanh và nắp máy.

+ Thể tích toàn phần V_a là thể tích xilanh khi pít tông ở ĐCD.

+ Thể tích buồng cháy V_c là thể tích xilanh khi pít tông ở ĐCT.

+ Thể tích công tác V_h là thể tích xilanh và hai tiết diện đi qua các điểm chết.

- Xilanh có đường kính D, hành trình pít tông S thì thể tích công tác được tính bằng biểu thức:

Nhiệm vụ 4. Tìm hiểu về tỉ số nén

GV đặt câu hỏi:

• Tỉ số nén là gì? Cho biết tỉ số nén của động cơ xăng và động cơ diesel.

• Tại sao động cơ có thể tích công tác lớn hơn sẽ có công suất lớn hơn? Tìm mối quan hệ giữa tỉ số nén và thể tích công tác Vh.

Nội dung gợi ý:

- Tỉ số nén là tỉ số giữa thể tích toàn phần và thể tích buồng cháy, kí hiệu tỉ số nén là .

- Động cơ xăng thường có tỉ số nén = 6 – 12.

- Động cơ Diesel thường có tỉ số nén = 14 – 25.

*Trả lời câu hỏi (SGK – tr79)

1. Động cơ có thể tích công tác lớn nạp được nhiều hỗn hợp nhiên liệu và không khí trong một chu trình công tác. Do đó, tổng năng lượng nhiệt sinh ra lớn nên phát ra công suất càng lớn.

2.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS luyện tập làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Động cơ xăng 2 kì có:

A. Cửa nạp

B. Cửa thải

C. Cửa quét

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 2: Kì nào được gọi là kì sinh công trong động cơ 4 kì:

A. Kì 1

B. Kì 2

C. Kì 3

D. Kì 4

Câu 3: Chi tiết nào sau đây không thuộc cấu tạo động cơ Diesel 4 kì?

A. Bugi

B. Pít tông

C. Trục khuỷu

D. Vòi phun

Câu 4: Cuối kì nén, ở động cơ Diesel diễn ra quá trình: 

A. bật tia lửa điện

B. phun nhiên liệu

C. đóng cửa quét

D. đóng cửa thải

Câu 5: Chọn đáp án sai: Pit-tông được trục khuỷu dẫn động ở kì nào? 

A. Kì nạp

B. Kì nén

C. Kì cháy - dãn nở

D. Kì thải

Đáp án gợi ý:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: So sánh động cơ đốt trong 4 kỳ và 2 kỳ về cơ chế hoạt động và hiệu suất.

Câu 2: Giải thích vai trò của hệ thống làm mát trong động cơ đốt trong để duy trì nhiệt độ hoạt động lý tưởng.