Soạn giáo án sinh học 11 kết nối tri thức Bài 22: Sinh trưởng và phát triển ở động vật

Nội dung giáo án

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 22. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

• MỤC TIÊU

• Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được đặc điểm sinh trưởng và phát triển ở động vật 

• Trình bày được các giai đoạn chính trong quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật, các giai đoạn phát triển của con người.

• Phân biệt được phát triển qua biến thái và không qua biến thái.

• Phân tích được ý nghĩa của sự phát triển qua biến thái hoàn toàn ở động vật đối với  đời sống của chúng.

• Trình bày được các giai đoạn phát triển của con người từ hợp tử đến cơ thể trưởng thành.

• Vận dụng được hiểu biết về các giai đoạn phát triển để áp dụng chế độ ăn uống hợp lí.

• Nêu được ảnh hưởng của các nhân tố bên trong và bên ngoài đến sinh trưởng và phát triển ở động vật.

• Nêu được vai trò của một số hormone đối với hoạt động sống của động vật.
• Vận dụng hiểu biết về hormone để giải thích một số hiện tượng trong thực tiễn.

• Phân tích được khả năng điều khiển sự sinh trưởng và phát triển ở động vật.

• Vận dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở động vật vào thực tiễn

• Phân tích đặc điểm tuổi dậy thì ở người và ứng dụng hiểu biết về tuổi dậy thì để bảo vệ sức khoẻ, chăm sóc bản thân và người khác.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Năng lực tự chủ và tự học: thông qua các hoạt động tự đọc sách, Tóm tắt được nội dung về sinh trưởng và phát triển ở động vật, tự trả lời các câu hỏi ở mục Dừng lại và suy ngẫm; chủ động thu thập thông tin liên quan đến sinh trưởng và phát triển ở người và động vật qua tài liệu, internet,...

• Năng lực hợp tác và giao tiếp: thông qua trao đổi ý kiến, phân công công việc trong thảo luận nhóm về các nội dung sinh trưởng và phát triển ở động vật, gặp cán bộ y tế để tìm hiểu các bệnh lây truyền qua quan hệ rình đục, hậu quả mang thai và sinh con ở tuổi vị thành niên.

• Năng lực sử dụng ngôn ngữ: thông qua viết báo cáo, trình bày kết quả thảo luận trong nhóm và trước lớp về sinh trưởng và phát triển ở động vật.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: vận dụng những kiến thức về sinh trưởng và phát triển đế đưa ra các biện pháp thúc đẩy sự sinh trưởng của một số loài động vật nuôi, biện pháp kìm hãm, tiêu diệt côn trùng gây hại, hoặc bảo vệ sức khoẻ, chăm sóc bản thân ở tuổi dậy thì.

Năng lực sinh học

• Năng lực nhận thức sinh học: 

• Nêu được đặc điểm sinh trưởng và phát triển ở động vật
• Dựa vào sơ đồ vòng đời, trình bày được các giai đoạn chính trong quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật (giai đoạn phôi và hậu phôi).
• Phân biệt các hình thức phát triển qua biến thái và không qua biến thái.
• Phân tích được ý nghĩa của sự phát triển qua biến thái hoàn toàn ở động vật đối với đời sống của chúng.
• Dựa vào hình ảnh (hoặc sơ đồ, video), trình bày được các giai đoạn phát triển của con người từ hợp tử đến cơ thể trưởng thành.
• Nêu được ảnh hưởng của các nhân tố bên trong đến sinh trưởng và phát triển động vật (di truyền; giới tính; hormone sinh trưởng và phát triển).
• Nêu được vai trò của một số hormone đối với hoạt động sống của động vật.
• Trình bày được ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài đến sinh trưởng và phát triển động vật (nhiệt độ, thức ăn,...).
• Phân tích được khả năng điều khiển sự sinh trưởng và phát triển ở động vật.

• Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: 

• Vận dụng được hiểu biết về các giai đoạn phát triển để áp dụng chế độ ăn uống hợp lí.
• Vận dụng hiểu biết về hormone để giải thích một số hiện tượng trong thực tiễn (ví dụ: không lạm dụng hormone trong chăn nuôi; thiến hoạn động vật...)
• Vận dụng được hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở động vật vào thực tiễn (ví dụ: để xuất được một số biện pháp hợp lí trong chăn nuôi nhằm tăng nhanh sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi; tiêu diệt côn trùng, muỗi,...).
• Phân tích đặc điểm tuổi dậy thì ở người và ứng dụng hiểu biết về tuổi dậy thì để bảo vệ sức khoẻ, chăm sóc bản thân và người khác.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: chủ động trong học tập, hứng thú tìm hiểu những nội dung liên quan đến sinh trưởng và phát triển.

• Trung thực và trách nhiệm: thực hiện đúng các nhiệm vụ được phân công (trong thảo luận nhóm, tìm hiểu về các biện pháp tác động lên sinh trưởng và phát triển, kìm hãm, tiêu diệt côn trùng gây hại), có ý thức báo cáo đúng kết quả đã làm.

• Có ý thức phòng tránh các bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục, tránh mang thai ngoài ý muốn.

• THIẾT BỊ DẠY HỌC

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SHS, SGV sinh học 11, máy tính, máy chiếu.

• Hình ảnh liên quan đến sinh trưởng và phát triển ở động vật.

• Phiếu học tập

2. Đối với HS

• SHS sinh học 11.

• Tranh ảnh, tư liệu có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập.

• TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

• HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG ( MỞ ĐẦU)

• Mục tiêu: Đưa ra câu hỏi mở đầu giúp HS hứng thú và chú ý vào bài học mới.

• Nội dung: HS trả lời câu hỏi mở đầu có nội dung liên quan đến bài học.

• Sản phẩm: Đáp án cho câu hỏi mở đầu liên quan đến bài học

• Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

• GV đưa ra câu hỏi mở đầu cho HS:

“Quá trình một tế bào hợp tử phát triển thành một cơ thể hoàn chỉnh diễn ra như thế nào?”

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

• HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

Bước 3: Báo cáo thảo luận:

• Các HS xung phong phát biểu trả lời.

• GV không yêu cầu tính đúng sai của các câu trả lời của HS.

Bước 4: Kết luận và nhận xét:

Đáp án: 

Hợp tử lớn lên và phát triển thành phôi và cơ thể nhờ có quá trình nguyên phân rất nhiều lần để hình thành một khối các tế bào gọi là phôi. 

Sau đó mỗi nhóm tế bào của phôi được phân hóa (biệt hóa) để phát triển thành một bộ phận hoặc một cơ quan của cơ thể cũng nhờ hình thức nguyên phân.

GV nhận xét, đánh giá và dẫn vào bài: “Các em vừa nêu ra các phương án trả lời cho câu hỏi khởi động. Để tìm hiểu thêm kiến thức về sinh trưởng và phát triển ở động vật thì chúng ta cùng nghiên cứu Bài 22: Sinh trưởng và phát triển ở động vật”

• HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm và các giai đoạn sinh trưởng, phát triển ở động vật.

1. Mục tiêu: Nêu được đặc điểm và các giai đoạn sinh trưởng, phát triển ở động vật.
2. Nội dung: GV sử dụng phương pháp hỏi - đáp để hướng dẫn và gợi ý cho HS tìm hiểu nội dung SGK. 
3. Sản phẩm: câu trả lời câu hỏi và kết luận về đặc điểm và các giai đoạn sinh trưởng, phát triển ở động vật.
4. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2: Tìm hiểu về hình thức phát triển 

• Mục tiêu: 

• Phân biệt được phát triển qua biến thái và không qua biến thái.

• Phân tích được ý nghĩa của sự phát triển qua biến thái hoàn toàn ở động vật đối với  đời sống của chúng.

• Trình bày được các giai đoạn phát triển của con người từ hợp tử đến cơ thể trưởng thành.