Soạn giáo án Âm nhạc 9 chân trời sáng tạo Bài 3: Hát Tình mẹ, Đọc nhạc Bài đọc nhạc số 2

Nội dung giáo án

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

 

CHỦ ĐỀ 2: ƠN NGHĨA SINH THÀNH

(4 tiết)

BÀI 3:

- HÁT: TÌNH MẸ

- ĐỌC NHẠC: BÀI ĐỌC NHẠC SỐ 2

 

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Hát: hát đúng giai điệu, lời ca và sắc thái của bài Tình mẹ, thể hiện được sự hài hòa của hai bè.
• Đọc nhạc: đọc đúng cao độ gam La thứ; đọc đúng tên nốt, cao độ, trường độ và thể hiện được tính chất âm nhạc của Bài đọc nhạc số 2.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

• Hát đúng giai điệu, lời ca và sắc thái của bài Tình mẹ, thể hiện được sự hài hòa của hai bè.
• Đọc đúng cao độ gam La thứ; đọc đúng tên nốt, cao độ, trường độ và thể hiện được tính chất âm nhạc của Bài đọc nhạc số 2.

3. Phẩm chất

• Sử dụng thời gian hợp lí; xây dựng và thực hiện chế độ học tập, sinh hoạt hợp lí.
• Tích cực học tập, rèn luyện để phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ, quê hương; cảm thông và sẵn sàng giúp đỡ mọi người.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Âm nhạc 9 – Chân trời sáng tạo.
• File âm thanh bài hát Tình mẹ, trích đoạn các bài hát có nội dung nói về tình cảm gia đình (Niềm vui gia đình (Hoàng Vân), Chỉ có một trên đời (Trương Quang Lục), Cho con (Phạm Trọng Cầu),...).
• Hình ảnh nhạc sĩ Nguyễn Hải.
• Đàn phím điện tử hoặc kèn phím, nhạc cụ thể hiện tiết tấu, bảng tương tác (nếu có),...
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Âm nhạc 9 – Chân trời sáng tạo.
• Tìm hiểu trước thông tin phục vụ cho bài học qua SGK Âm nhạc 8 và internet.

III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC

1. Phương pháp

• Dùng lời, thực hành luyện tập, làm mẫu, giải quyết vấn đề, hợp tác, trò chơi,...

2. Kĩ thuật dạy học

• Chia nhóm, đặt câu hỏi, động não,...

1. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

 

HÁT: TÌNH MẸ

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Gợi mở, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về các nội dung mới, lí thú của bài học.
3. b. Nội dung: GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi Đố vui âm nhạc.
4. Sản phẩm: HS tham gia trò chơi và kể tên các bài hát về tình cảm gia đình.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận, tham gia trò chơi Đố vui âm nhạc và trả lời câu hỏi:

+ Ngày Gia đình Việt Nam, Ngày của Mẹ (Mother’s Day), Ngày của Cha (Father’s Day) là những ngày nào trong năm?

+ Kể tên những bài hát về các đề tài trên mà em biết?

+ Mỗi nhóm biểu diễn hát một bài hát về một trong các đề tài trên.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tham gia trò chơi, dựa vào một số kiến thức đã học, hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện 1 – 2 HS xung phong trình bày kết quả thảo luận.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS biểu diễn bài hát về một trong các đề tài đã nêu trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận:

+ Ngày Gia đình Việt Nam - 28/06, Ngày của Mẹ (Mother’s Day) - Chủ nhật thứ hai của Tháng 5, Ngày của Cha (Father’s Day) - Chủ nhật thứ ba của Tháng 6.

+ Những bài hát về đề tài gia đình:

• Niềm vui gia đình (Hoàng Vân):

https://youtu.be/b5taQ3hSnEY?si=r3rvDkkgCBgU6lY6

• Chỉ có một trên đời (Trương Quang Lục):

https://youtu.be/IXJ6bzoxB1w?si=S002dXaoRusuoogO (0:00 – 1:38)

• Cho con (Phạm Trọng Cầu):

https://youtu.be/QCsn33n_g0I?si=atCkaxvKBOYcFNx4

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Ơn nghĩa sinh thành là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhạc sĩ, nghệ sĩ Việt Nam. Những bài hát này không chỉ mang giai điệu nhẹ nhàng, sâu lắng mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về lòng biết ơn và tình yêu thương đối với cha mẹ, giúp chúng ta luôn nhớ về công ơn sinh thành và dưỡng dục của bậc sinh thành. Bài hát Tình mẹ (Nguyễn Hải) là một trong số đó. Vậy bài hát có giai điệu như thế nào, bài hát có nội dung và ý nghĩa ra sao? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu và học hát trong nội dung bài học ngày hôm nay: Chủ đề 2 - Bài 3: Hát – Tình mẹ.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nghe và nêu cảm nhận về bài hát Tình mẹ

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được tính chất âm nhạc, nội dung và ý nghĩa của bài hát Tình mẹ.
2. Nội dung: GV hướng dẫn HS tìm hiểu và tập hát bài Tình mẹ
3. Sản phẩm:

- Nêu được các kí hiệu âm nhạc đã học.

- Nêu được cảm nhận về tính chất âm nhạc, nội dung, ý nghĩa của bài hát sau khi tập hát.

1. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV cho HS cả lớp lắng nghe bài hát Tình mẹ (Nguyễn Hải): https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=ZqNZIg7rMKGmn3Xa - GV yêu cầu HS lắng nghe bài hát, kết hợp vận động nhẹ nhàng hòa cùng nhịp điệu của bài hát. - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi: Em hãy nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc của bài hát, nhịp bè hòa âm. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS lắng nghe và có cảm nhận về tính chất âm nhạc, nhịp bè hòa âm bài hát Tình mẹ. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc, nhịp bè hòa âm bài hát Tình mẹ. - GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, kết luận về cảm nhận về tính chất âm nhạc, nhịp bè hòa âm bài hát Tình mẹ - GV chuyển sang nội dung mới.

1. Nghe và nêu cảm nhận về bài hát Tình mẹ Bài hát Tình mẹ có tính chất trong sáng, khoan thai, uyển chuyển.

Hoạt động 2: Tìm hiểu bài hát Tình mẹ

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được nội dung, ý nghĩa, cấu trúc và các kí âm nhạc trong bài hát Tình mẹ.
2. Nội dung: GV hướng dẫn HS tìm hiểu bài hát Tình mẹ theo các nội dung: tác giả, bài hát Tình mẹ (nội dung, cấu trúc, cách chia câu hát).
3. Sản phẩm: HS nắm được thông tin tác giả, bài hát Tình mẹ và chuẩn kiến thức của GV.
4. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV cho HS nghe lại bài hát Tình mẹ, kết hợp đọc thông tin SGK tr.15 và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu nội dung, ý nghĩa của bài hát Tình mẹ. https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=ZqNZIg7rMKGmn3Xa - GV trình chiếu và hướng dẫn HS quan sát bản nhạc, yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi: Em hãy tìm hiểu về các kí hiệu âm nhạc đã học trong bài. - GV hướng dẫn HS quan sát lại bản nhạc và nhận biết cấu trúc của bài hát. - GV nhắc lại về lí thuyết nhịp và giới thiệu thêm về hóa biểu của bài có một dấu si giáng, là giọng F Major. - GV hướng dẫn HS chia câu hát trên bản nhạc. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS lắng nghe giai điệu, quan sát bản nhạc Tình mẹ và tìm hiểu về bài hát. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả, hoạt động thảo luận - GV mời đại diện một số HS lần lượt trình bày kết quả thảo luận, tìm hiểu về bài hát Tình mẹ (nội dung, ý nghĩa, cấu trúc và các kí âm nhạc). - GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, kết luận về thông tin tác giả, bài hát Tình mẹ. - GV chuyển sang nội dung mới.

2. Tìm hiểu bài hát Tình mẹ a. Tác giả - Sinh ngày: 15/01/1958. - Quê quán: thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. - Quá trình công tác: tốt nghiệp Cao họ chuyên ngành Sáng tác tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh - Tác phẩm tiêu biểu: Tình mẹ, Khúc ca bốn mùa, Suối nguồn yêu thương, Lời ru của phố, Từng hạt mưa ru, Tình người đất Việt, Bến đợi,... b. Bài hát Tình mẹ - Tính chất âm nhạc: giai điệu trong sáng, khoan thai, uyển chuyển. - Nội dung, ý nghĩa: tiếng lòng thiết tha, chứa chan yêu thương của con với người mẹ yêu dấu, ca ngợi công lao mênh mông, bao la như biển cả của đấng sinh thành. - Cấu trúc: bài hát được viết ở hình thức 2 đoạn. + Đoạn 1: từ đầu đến “… ơ à ơ ơ” (ô nhịp 15 sang đầu nhịp 16). + Đoạn 2: từ “Lời ru con mang theo…” đến hết. - Kí hiệu âm nhạc: + Nhịp . + Nốt thấp nhất: đô – c. + Nốt cao nhất: rê – d2. + Kí hiệu đặc biệt: dấu nối, dấu luyến. + Bè hòa âm. - Cách chia câu hát: + Đoạn 1:           ·          Câu 1: Ngày nào mẹ ru con mẹ ru con.           ·          Câu 2: Ngọt ngào lời yêu thương, lời yêu thương.           ·          Câu 3: À à à ơ ơ à ơ ơ.           ·          Câu 4: À à à ơ ơ à ơ ơ. + Đoạn 2:           ·          Câu 5: Lời ru con mang theo giữa tuổi thơ có ước mơ của mẹ.           ·          Câu 6: Lời ru con mang theo có màu áo qua tháng năm mẹ dãi dầu bao mưa nắng.           ·          Câu 7: Ôi tình mẹ dạt dào như biển cả bao la.           ·          Câu 8: Ôi lời mẹ ngọt ngào như một khúc dân ca.           ·          Câu 9: Suốt đời, suốt đời con mãi mang theo.

Hoạt động 3: Khởi động giọng

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp.
2. Nội dung: GV hướng dẫn HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp.
3. Sản phẩm: HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp và chuẩn kiến thức của GV.
4. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV hướng dẫn HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp với lời bài hát. - GV nhắc nhở HS: mở khẩu hình đúng, tư thế thẳng lưng cả khi ngồi hoặc đứng, lấy hơi và điều tiết hơi hợp lí, phát âm nhẹ nhàng, vang, sáng. ­- GV hướng dẫn HS: khi hát lên âm cao, hát pha giọng, chuyển giọng (còn gọi là giả thanh), không hát giọng cổ, không hát gồng hoặc hát quá to. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS khởi động giọng theo hướng dẫn của GV. - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời cả lớp khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp. - GV mời đại diện tổ, nhóm, cá nhân khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV chỉnh sửa tư thế, khẩu hình cho HS. - GV chuyển sang nội dung mới.

3. Khởi động giọng HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp.

Hoạt động 4: Dạy bài hát

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS tập hát bài hát Tình mẹ.
2. Nội dung: GV hướng dẫn HS tập hát bài Tình mẹ theo các bước.
3. Sản phẩm: HS hát và gõ phách bài hát Tình mẹ và chuẩn kiến thức của GV.
4. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV đàn cho HS tập hát từng câu/hát mẫu bài hát Tình mẹ. https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=ZqNZIg7rMKGmn3Xa - GV lưu ý HS: + Giai điệu có quãng xa (quãng 6, quãng 7): hát đúng cao độ nhưng mượt mà, không thô. + Ngân dài đủ phách ở cuối các câu hát. + Nhấn đều đặn, nhịp nhàng vào đầu nhịp để tạo sự uyển chuyển. + Câu ru “À à à ơ...” hát êm ái, nhẹ nhàng, liền hơi. - GV hướng dẫn HS: + Vừa hát vừa gõ phách theo (gõ nhẹ nhàng không thành tiếng) để xác định trường độ. + Hát nhẹ nhàng, sáng và không quá to. + HS nữ hát pha giọng, chuyển giọng ở các nốt cao. - GV chia HS thành các nhóm, hướng dẫn HS luyện tập hát bè (đoạn 2) và ghép 2 bè. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập HS luyện hát bài hát Tình mẹ theo hướng dẫn của GV. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận GV mời cá nhân, nhóm, cả lớp thể hiện bài hát Tình mẹ. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, khích lệ HS (hát tốt), chỉnh sửa cho HS hát chưa tốt (nếu cần thiết). - GV chuyển sang nội dung mới.

4. Dạy bài hát HS tập hát từng câu, từng đoạn theo đàn/beat.

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
2. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS thể hiện được sắc thái và đúng nhịp độ của bài hát Tình mẹ.
3. Nội dung: GV hướng dẫn HS luyện tập hát bài hát Tình mẹ.
4. Sản phẩm: HS trình bày bài hát Tình mẹ với tính chất trong sáng, uyển chuyển kết hợp gõ đệm, vận động nhẹ nhàng.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS theo tổ/nhóm để thực hiện nội dung luyện tập.

- GV yêu cầu các tổ/nhóm thực hiện nhiệm vụ: Hát hoàn chỉnh bài hát Tình mẹ với nhạc đệm, nhịp độ vừa phải, thể hiện tính chất trong sáng, uyển chuyển của nhịp  và sự hài hòa của 2 bè.

https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=GDn2cblwTsretnJS

- GV chỉ huy để cả lớp hát đều.

- GV lưu ý HS: lấy hơi đúng chỗ và hát vang, sáng, không quá to.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS luyện tập tích cực theo tổ/nhóm.

- HS hát theo nhạc đệm, kết hợp vận động nhẹ nhàng.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS trong quá trình luyện hát (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

GV mời đại nhóm/tổ trình bày bài hát Tình mẹ với tính chất trong sáng, uyển chuyển.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, khích lệ HS (hát tốt), chỉnh sửa cho HS hát chưa tốt (nếu cần thiết).  

1. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
2. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Gõ đệm cho bài hát Tình mẹ.

- Biểu diễn bài hát Tình mẹ.

- Rút ra bài học giáo dục về PC qua nội dung bài hát.

- Củng cố kiến thức đã học về bài hát Tình mẹ.

1. Nội dung:

- GV tổ chức cho HS hát bài hát Tình mẹ; rút ra bài học giáo dục phẩm chất qua bài hát.

- GV cho HS trả lời nhanh một số câu hỏi trắc nghiệm về bài hát Tình mẹ.

1. Sản phẩm:

- HS trình diễn bài hát Tình mẹ.

- HS nêu bài học giáo dục phẩm chất qua bài hát.

- Đáp án câu trả lời trắc nghiệm của HS.

1. Tổ chức thực hiện: