Bài giảng điện tử Hóa học 12 cánh diều

CHÀO MỪNG CẢ LỚP

ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

 Glutamic acid thuộc loại hợp chất hữu cơ tạp chức có công thức cấu tạo như sau:

Glutamic acid là một amino acid có vai trò quan trọng trong việc trao đổi chất của cơ thể động vật. Hãy cho biết trong phân tử amino acid có những nhóm chức nào. Từ đó, dự đoán những tính chất hóa học đặc trưng của amino acid.

BÀI 6: AMINO ACID

NỘI DUNG BÀI HỌC

I.

KHÁI NIỆM VÀ DANH PHÁP

1.

KHÁI NIỆM

Cho một số công thức của amino acid:

H₂N - - CH₂ - - COOH

Đều có nhóm NH₂ và COOH

H₃C - - CH - - COOH

NH₂

NH₂

Quan sát các công thức trên và cho biết đặc điểm cấu tạo chung của các hợp chất này là gì?

Hãy rút ra định nghĩa về amino acid và cho ví dụ minh họa.

ĐỊNH NGHĨA

Amino acid là hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (-NH₂) và nhóm carboxyl (-COOH).

Các nhóm -COOH và nhóm -NH₂ tương tác với nhau làm cho phân tử amino acid tồn tại chủ yếu ở dạng ion lưỡng cực:

Câu hỏi 1 (SGK - tr.42)

Trong các hợp chất sau, hợp chất nào là amino acid?

  MỞ RỘNG

Amino acid có thể có sẵn trong tự nhiên hoặc được tổng hợp qua các quá trình hóa học.

Có khoảng 20 amino acid cấu thành nên phần lớn protein trong cơ thể.

Trong đó, có 9 amino acid thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được, chúng cần được cung cấp cho cơ thể qua thức ăn.

Video ứng dụng của amino acid

2. DANH PHÁP

Hãy nhắc lại cách đọc tên thay thế của carboxylic acid đã học ở lớp 11.

Giả sử gắn thêm nhóm -NH₂ (nhóm amino) làm nhánh. Em hãy đọc tên của amino acid như của carboxylic acid với nhóm NH₂ làm nhánh.

GHI NHỚ

Danh pháp thay thế:

Trong đó, vị trí của nhóm amino (biểu diễn bằng số 2, 3, 4,…) là vị trí của nguyên tử carbon trong mạch carbon của carboxylic acid liên kết trực tiếp với nhóm này, tính từ nguyên tử carbon của nhóm carbonyl.

Tên bán hệ thống:

Thay các vị trí 2, 3, 4,… của nhóm amino bằng các chữ cái Hy Lạp tương ứng  

Câu hỏi 2 (SGK - tr.43)

Cho biết các chất dưới đây là α, β hay  amino acid và gọi tên các amino acid này bằng tên thay thế:

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Từ đặc điểm cấu tạo phân tử của amino acid, thảo luận và cho biết:

•       Ở điều kiện thường, các amino acid ở dạng nào?

•       Các amino acid có nhiệt độ nóng chảy và độ tan trong nước như thế nào?

•       Ở điều kiện thường, các amino acid là những chất rắn. Khi ở trạng thái tinh thể, chúng không có màu.

•       Các amino acid đều có nhiệt độ nóng chảy cao, thường dễ tan trong nước.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Từ đặc điểm cấu tạo phân tử amino acid, em hãy dự đoán tính chất hóa học của amino acid?

Tính acid - base

Tính điện di

Phản ứng tạo ester của  -COOH -COOH

Phản ứng trùng ngưng