Bài tập file word mức độ thông hiểu Sinh học 11 Chân trời Bài 17: Cảm ứng ở động vật

Câu 1.

* Tế bào thần kinh (hay neuron) là đơn vị cơ bản của hệ thần kinh ở các động vật, chịu trách nhiệm truyền đạt thông tin qua các tín hiệu điện và hóa học. Mỗi neuron gồm có 3 phần cấu tạo chính:

1. Thân tế bào (soma): Là bộ phận chứa nhân kể cảu tế bào, nơi diễn ra các hoạt động chuyển hóa cơ bản và chứa các cấu trúc hành chính của tế bào như nhân, cơ quan tiểu bào (mitochondria, lưới nhịp sinh Golgi, vv).
2. Sợi nhánh (dendrit): Là các cấu trúc giống như nhánh cây phát triển từ thân tế bào, chịu trách nhiệm nhận tín hiệu điện từ các neuron khác. Dendrit có thể có nhiều nhánh phụ, giúp tăng diện tích bề mặt để tiếp xúc với nhiều tế bào thần kinh khác.
3. Sợi trục (axon): Là cấu trúc dài và mảnh, hình thành từ thân tế bào và chịu trách nhiệm truyền tín hiệu điện từ thân tế bào đến neuron tiếp theo hoặc các loại tế bào khác như tế bào cơ hay tế bào biểu mô. Đầu cuối của axon (cuối của các sợi trục) là nơi kết nối với neuron khác tạo ra các synapse, nơi mà tín hiệu hóa học được truyền giữa các tế bào.

Câu 2.

- Hệ thần kinh dạng lưới là một loại hệ thống thần kinh phân tán, trong đó các tế bào thần kinh phân bố rải rác và kết nối với nhau để tạo thành một mạng lưới.

- Hệ thần kinh dạng lưới thường được tìm thấy ở các loài động vật đơn giản, chẳng hạn như thủy tức.

- Ở thủy tức, hệ thần kinh dạng lưới bao gồm một mạng lưới các tế bào thần kinh phân bố đều trong toàn bộ cơ thể. Các tế bào thần kinh này kết nối với nhau thông qua các liên kết thần kinh để truyền tín hiệu và thông tin. Vì hệ thần kinh dạng lưới không có một cấu trúc tập trung duy nhất, nó có khả năng phản ứng nhanh chóng và đáp ứng linh hoạt đối với các tác động từ môi trường bên ngoài.

- Khi thủy tức tác động vào một kích thích từ môi trường bên ngoài à Các tế bào thần kinh xung quanh vùng bị kích thích sẽ phát đi tín hiệu điện hóa học à truyền qua các liên kết thần kinh đến các tế bào thần kinh khác trong mạng lưới à truyền đến các tế bào thần kinh cuối cùng à kích hoạt các cơ bắp để tạo ra phản ứng phù hợp, chẳng hạn như thu nhỏ cơ bắp để di chuyển hay giữ thăng bằng.

- Các tế bào thần kinh trong hệ thần kinh dạng lưới thường có khả năng tái tạo và tự phục hồi nhanh chóng.

Câu 3. 

Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch là một loại hệ thống thần kinh tập trung, trong đó các tế bào thần kinh được tập trung vào một số cụm hạch. Các tín hiệu thần kinh được truyền từ các tế bào thần kinh đầu vào qua các dây thần kinh đến các cụm hạch để được xử lý và phản hồi phù hợp. Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch chịu trách nhiệm điều khiển các hoạt động tự chủ của cơ thể, chẳng hạn như điều chỉnh nhịp tim, áp lực máu và tiêu hóa.

Câu 4.

- Hệ thần kinh dạng ống phân thành hai phần chính: hệ thần kinh cảm giác và hệ thần kinh chủ động. Hệ thần kinh cảm giác gồm các nơi đầu vào thần kinh; Hệ thần kinh chủ động gồm các cơ quan điều khiển.

- Ở người, hệ thần kinh dạng ống bao gồm hệ thần kinh trung ương (HTKT) và hệ thần kinh ngoại biên (HTKN).

+ HTKT là một hệ thống tập trung được tập trung vào não và tủy sống, trong khi HTKN bao gồm các tế bào thần kinh và các cơ quan điều khiển phân tán khắp cơ thể.

+ Hệ thần kinh cảm giác là phần của hệ thần kinh dạng ống chịu trách nhiệm nhận các tín hiệu thần kinh từ các cơ quan cảm giác như mắt, tai, mũi, da và nội tạng.

+ Hệ thần kinh chủ động là phần của hệ thần kinh dạng ống chịu trách nhiệm điều khiển các hoạt động của cơ thể. Nó được chia thành hai phần:

1. Hệ thần kinh giao cảm điều khiển các hoạt động vô thức của cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim, hô hấp và tiêu hóa.
2. Hệ thần kinh tập trung là phần của hệ thần kinh chủ động điều khiển các hoạt động tự chủ của cơ thể, chẳng hạn như di chuyển, nói, ghi nhớ và suy nghĩ.

Câu 5. 

* Phản xạ là một phản ứng tự động của cơ thể động vật trước một tác nhân kích thích từ môi trường. Có hai loại phản xạ chính là phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện.

- Phản xạ không điều kiện:

Phản xạ không điều kiện là phản xạ tự động của cơ thể động vật trước một tác nhân kích thích mà không cần phải học hỏi hoặc rèn luyện trước đó.

Ví dụ: Khi đặt tay lên bếp nóng, con người sẽ tự động rút tay lại mà không cần phải suy nghĩ hay học hỏi trước đó.

- Phản xạ có điều kiện:

Phản xạ có điều kiện là phản xạ mà động vật phải học hỏi hoặc rèn luyện để thực hiện phản xạ đó trước khi có thể phản ứng với tác nhân kích thích.

Ví dụ: Chó nhà của bạn sẽ học cách sủa khi nghe thấy tiếng chuông cửa và hiểu rằng đó là tín hiệu để thông báo có khách đến.

Câu 6.

- Synapse là một khe nhỏ giữa hai tế bào thần kinh (neuron) cho phép truyền tín hiệu từ một neuron đến neuron khác. Cơ chế truyền tin qua synapse bao gồm các bước sau:

- Tín hiệu điện trên tế bào thần kinh gây ra giải phóng hóa các neurotransmitter (chất truyền truyền thần kinh) từ đầu thần kinh tiền-synaptic.

- Neurotransmitter được giải phóng từ đầu thần kinh tiền-synaptic vào khe synapse.

- Neurotransmitter di chuyển trong khe synapse và gắn kết với các thụ thể neurotransmitter trên đầu thần kinh hậu-synaptic.

- Khi neurotransmitter kết nối với thụ thể, các ion sẽ đi vào hoặc ra khỏi tế bào thần kinh hậu-synaptic, tạo ra một sự thay đổi tiềm thể điện trên tế bào này.

- Nếu thay đổi tiềm thể điện đủ lớn, tế bào thần kinh hậu-synaptic sẽ phát ra một tín hiệu điện mới và quá trình truyền tin qua synapse sẽ tiếp tục.

- Sau đó, các neurotransmitter còn lại được đưa trở lại tế bào thần kinh tiền-synaptic hoặc bị phân hủy bởi các enzym, để chuẩn bị cho lần giải phóng neurotransmitter tiếp theo.