CHUẨN BỊ ĐỌC

CH: Theo em, vì sao thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài?

Gợi ý:

Vì tất cả muôn loài kể cả con người đều được thiên nhiên nuôi dưỡng trong hàng triệu năm để có được như bây giờ.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH1: Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này gợi ý nghĩa gì?

Trả lời:

Ý nghĩa: cho thấy tình cảm yêu quê hương đất nước của người da đỏ, nhấn mạnh sự yêu quê hương, gắn bó với quê hương của người da dỏ hơn người da trắng.

CH2: Việc lặp lại giả định " Nếu... bán cho ngài mảnh đất này" có ý nghĩ gì?

Gợi ý:

Lặp lại nhằm nhấn mạnh: Đối với người da đỏ thì mảnh đất này rất quan trọng với họ, nó thiêng liêng cao quý vì thế người cần phải biết giữ gìn nó.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH1: Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.

Trả lời:

Luận điểm 1. Những điều thiêng liêng trong kí ức người da đỏ.

• Đối với người da đỏ, mỗi tấc đất là thiêng liêng. Mảnh đất là bà mẹ của người da đỏ
• Những bông hoa là người chị, người em của người da đỏ.
• Dòng nước óng ánh, êm ả là máu của tổ tiên người da đỏ.
• Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông chúng tôi.

Luận điểm 2. Sự khác nhau giữa người da đỏ và người da trắng trong cách đối xử giữa đất đai và thiên nhiên.

Đối với người da trắng:

• Họ coi mảnh đất này là kẻ thù và khi chinh phục được thì họ sẽ lấn tới.

• Họ cư xử với mẹ đất và anh em bầu trời như những vật mua được, tước đoạt được, rồi bán đi.

• Ở thành phố người da trắng không có nơi nào yên tĩnh.

• Người da trắng không để tâm đến bầu không khí họ đang hít thở.

Đối với người da đỏ:

• Họ ưa những âm thanh êm ái của những cơn gió thoảng qua trên mặt hồ.
• Đối với họ không khí là quý giá.
• Người da trắng phải đối xử với các muông thú như những người anh em

Luận điểm 3. Lời đề nghị của người da đỏ về việc bảo vệ môi trường và đất đai.

• Phải kính trọng đất đai.
• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ

CH2: Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề nào dưới đây? Lí giải dựa vào hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản

a, Hồi đáp lời đề nghị mua đất của Tổng thống Mỹ.

b, Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

Trả lời:

Luận đề b, mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. 

Dựa vào: 

Luận điểm 1. Những điều thiêng liêng trong kí ức người da đỏ.

Đối với người da đỏ:

• Mỗi tấc đất là thiêng liêng. Mảnh đất là bà mẹ của người da đỏ
• Những bông hoa là người chị, người em của người da đỏ.
• Dòng nước óng ánh, êm ả là máu của tổ tiên người da đỏ.
• Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông chúng tôi.

Luận điểm 2. Sự khác nhau giữa người da đỏ và người da trắng trong cách đối xử giữa đất đai và thiên nhiên.

Đối với người da trắng:

• Họ coi mảnh đất này là kẻ thù và khi chinh phục được thì họ sẽ lấn tới.

• Họ cư xử với mẹ đất và anh em bầu trời như những vật mua được, tước đoạt được, rồi bán đi.

• Ở thành phố người da trắng không có nơi nào yên tĩnh.

• Người da trắng không để tâm đến bầu không khí họ đang hít thở.

Đối với người da đỏ:

• Họ ưa những âm thanh êm ái của những cơn gió thoảng qua trên mặt hồ.
• Đối với họ không khí là quý giá.
• Người da trắng phải đối xử với các muông thú như những người anh em

Luận điểm 3. Lời đề nghị của người da đỏ về việc bảo vệ môi trường và đất đai.

• Phải kính trọng đất đai.
• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ

CH3: Phân tích mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.

Trả lời:

Mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung cho nhau

• Luận điểm nêu trước chuẩn bị cơ sở cho luận điểm nêu sau để dẫn tới kết luận. 

• Lí lẽ và bằng chứng chứng minh cho luận điểm

• Luận điểm chứng minh cho luận đề.

CH4: Xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích sau:

     Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trợ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi là kẻ hoang đã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chủng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống. Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú?

Trả lời:

Bằng chứng khách quan: Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trợ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua 

Ý kiến, đánh giá chủ quan: Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác.; Tôi là kẻ hoang đã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chủng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống.

CH5: Em hiểu như thế nào về ý kiến: " Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất"? Tìm một số ví dụ từ thực tế để chứng minh cho cách hiểu của em.

Trả lời:

Em hiểu ý kiến trên như sau: 

• Đất là mẹ, còn “những đứa con của đất” là chính chúng ta

• Chúng ta sinh sống đều phải dựa vào đất đai

• Khi đất đai bị đe doạ, tàn phá tức là cuộc sống con người cũng đang bị đe doạ

Ví dụ chứng minh: 

• Có đất chúng ta mới có thể xây nhà

• Có đất mới có thể trồng trọt, sản xuất

CH6: Đoạn văn nào trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất? Chia sẻ ấn tượng của em với các bạn trong lớp.

Gợi ý:

"Chúng tôi là một phần của mẹ, và mẹ cũng là một phần của chúng tôi. Những bông hoa ngát hương là người chị….tất cả đều cùng chung một gia đình”

Ấn tượng của em: 

• Người da đỏ rất quý trọng thiên nhiên

• Thể hiện mối quan hệ gắn bó, khăng khít giữa con người với thiên nhiên

CH7: Theo em, con người cần ứng xử như thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống của muôn loài"? Trình bày ý kiến của em về vấn đề này bằng một đoạn văn khoảng 150 chữ.

Gợi ý:

      Thiên nhiên có vai trò hết sức đặc biệt trong cuộc sống của con người. Trước hết, nó cung cấp nước, nuôi sống con người. Bên cạnh đó, thiên nhiên còn cho chúng ta đất để nuôi trồng, để xây dựng nhà cửa,... một cách vô điều kiện.Thiên nhiên đóng một vai trò vô cùng to lớn trong cuộc sống con người. Ấy thế mà, vẫn còn một số bộ phận hằng ngày hằng giờ làm trái pháp luật, tàn phá thiên nhiên. Thiên nhiên bị tàn phá nặng nề khiến đời sống của con người cũng bị ảnh hưởng theo. Mỗi người hãy nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên từ những hành động nhỏ nhất như không xả rác bừa bãi, hạn chế sử dụng túi ni-lông, không săn bắt trái phép, không chặt phá rừng,…Và cả cộng đồng nên chung tay tuyên truyền, giáo dục về tác hại của việc tàn phá thiên nhiên, lên án các hành động sai trái,…Bảo vệ thiên nhiên cũng là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta.