CHỦ ĐỀ 3. BẢO VỆ CHỦ QUYỀN, CÁC QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA VIỆT NAM Ở BIỂN ĐÔNG

MỞ ĐẦU

Tại đảo Song Tử Tây có tấm bia chủ quyền được xây dựng năm 1956, bên trên khắc dòng chữ: “Quần đảo Trường Sa trực thuộc tỉnh Phước Tuy". Năm 2014, Bia chủ quyền quần đảo Trường Sa được xếp hạng là Di tích lịch sử Quốc gia. Đây là một trong những chứng cứ lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa.

Vậy Việt Nam có những chứng cứ lịch sử, pháp lí nào về chủ quyền biển, đảo ở Biển Đông? Vai trò chiến lược của biển, đảo Việt Nam trong việc khẳng định và bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông được thể hiện như thế nào?

Giải rút gọn:

Vai trò:

- Về quốc phòng, an ninh

+ Sự liên kết giữa các đảo, quần đảo hình thành nên tuyến phòng thủ, lá chắn vững chắc từ hướng biển, tạo thế liên hoàn biển - đảo – đất liền trong thể trận phòng thủ đất nước.

+ Biển, đảo là nơi giao lưu và hội nhập với các nền văn hoá của các nước trong khu vực và thế giới. Do đó, tạo ra nhiều cơ hội đặt Việt Nam trước những thách thức trong việc bảo đảm quốc phòng, an ninh.

- Về tiềm năng phát triển kinh tế: có vị trí chiến lược quan trọng, tài nguyên phong phú, góp phần quan trọng vào việc phát triển các ngành kinh tế trọng điểm 

- Về hợp tác quốc tế: giải quyết các tranh chấp trên biển, tạo dựng môi trường hoà bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới, đồng thời huy động các nguồn lực để phục vụ công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

I. CHỨNG CỨ LỊCH SỬ, PHÁP LÍ VỀ CHỦ QUYỀN BIỂN, ĐẢO CỦA VIỆT NAM

Câu hỏi: Trình bày những chứng cứ lịch sử về chủ quyền biển, đảo Việt Nam qua khai thác thông tin, tư liệu và quan sát các hình từ 3.1 đến 3.4

Giải rút gọn:

- Nguồn lịch sử thành văn:

+ Phủ biên tạp lục

+ Lịch triều hiến chương loại chí 

+ Đại Nam thực lục chính biên 

+ Châu bản triều Nguyễn

+ Hải ngoại kí sự 

- Bản đồ cổ: Toàn tập Thiên Nam từ chi lộ đồ thư; Đại Nam nhất thống toàn đồ

- Nguồn sử liệu hiện vật: Nhà trưng bày đội Hoàng Sa Bắc Hải; Hai tấm bia tại đảo Song Tử Tây và Nam Yết

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu, trình bày những cơ sở pháp lí để khẳng định chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông.

Giải rút gọn:

- Cơ sở pháp lí:

+ Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam kí Quyết định số 193/HĐBT thành lập huyện đảo Hoàng Sa thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (Đà Nẵng) và huyện đảo Trường Sa thuộc tỉnh Đồng Nai (Khánh Hoà).

+ Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua Nghị quyết phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS)

+ Việt Nam cùng các nước ASEAN và Trung Quốc kí kết Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC).

+ Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam bỏ phiếu thông qua Luật Biển Việt Nam

II. VAI TRÒ CHIẾN LƯỢC CỦA BIỂN, ĐỎA VIỆT NAM TRONG VIỆC KHẲNG ĐỊNH VÀ BẢO VỆ CHỦ QUYỀN, CÁC QUYỀN LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA VIỆT NAM Ở BIỂN ĐÔNG

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình từ 3.5 đến 3.7, nêu vai trò chiến lược của biển, đảo Việt Nam trong việc khẳng định và bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông.

Giải rút gọn:

- Về quốc phòng, an ninh

+ Sự liên kết giữa các đảo, quần đảo trên Biển Đông đã hình thành nên tuyến phòng thủ nhiều tầng, nhiều lớp, là lá chắn vững chắc từ hướng biển, tạo thế liên hoàn biển - đảo – đất liền trong thể trận phòng thủ đất nước.

+ Biển, đảo Việt Nam còn là nơi giao lưu và hội nhập với các nền văn hoá của các nước trong khu vực và thế giới.

- Về tiềm năng phát triển kinh tế: Biển, đảo Việt Nam có vị trí chiến lược quan trọng, tài nguyên phong phú, góp phần quan trọng vào việc phát triển các ngành kinh tế trọng điểm 

- Về hợp tác quốc tế: giải quyết các tranh chấp trên biển, tạo dựng môi trường hoà bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới, đồng thời huy động các nguồn lực để phục vụ công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng thống kê những chứng cứ lịch sử, pháp lí về chủ quyền biển, đảo của Việt Nam theo các giai đoạn: thời chúa Nguyễn; vua Nguyễn; thời Pháp thuộc; từ năm 1945 đến năm 1975; từ năm 1975 đến nay.

Giải rút gọn:

Câu 2: Sưu tầm tư liệu, viết một đoạn văn ngắn về trách nhiệm của học sinh đối với việc góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Việt Nam.

Giải rút gọn:

Với tư cách là một học sinh trong môi trường học tập, đang hành trình qua khối trung học cơ sở. Từ những kiến thức này, trong trái tim em trỗi dậy một tình yêu đặc biệt và niềm tự hào về di sản lịch sử vĩ đại cùng sự bền bỉ không ngừng của biển đảo quê hương. Nó là nguồn động viên mạnh mẽ để em nhận thức rõ hơn về trách nhiệm cá nhân đối với vùng biển và đảo quốc mình. Mặc dù trong lứa tuổi học sinh, em có vẻ như chưa thể làm nhiều điều lớn lao. Tuy nhiên, em tin rằng ngay cả những đóng góp nhỏ bé cũng có ý nghĩa. Em có thể tham gia vào việc bảo vệ chủ quyền biển đảo quốc gia trên các diễn đàn quốc tế, tạo ra cơ hội trò chuyện với bạn bè khắp năm châu để lan tỏa thông điệp này. Em có thể tham gia viết thư, vẽ tranh để tôn vinh vẻ đẹp và sự phát triển của biển đảo quê hương. Chúng ta, thế hệ học sinh, chính là tương lai của quốc gia. Nếu không bắt đầu hành động từ bây giờ, thì chúng ta sẽ chờ đợi đến bao giờ? Hãy cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng cho tổ quốc!

Câu 3: Sưu tầm tư liệu về bằng chứng lịch sử về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

Giải rút gọn:

- Hoàng Sa: 

+ "Toàn tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư" (1686) 

+ "Phủ biên tạp lục" (1776) 

+ "Lịch triều hiến chương loại chí" (1821) 

+ "Hoàng Việt địa dư chí" (1833):

- Trường Sa:

+ "Gia Định thành thông chí" (1825) 

+ "Đại Nam nhất thống chí" (1882)