BÀI 5. SỰ BIẾN ĐỔI HÓA HỌC CỦA CHẤT

Mở đầu: Để tạo hương vị cho bánh kẹo như bánh phở-lăng (flan), người ta thường thêm ca-ra-men. Dù được nấu từ đường có màu trắng và vị ngọt nhưng ca-ra-men lại có màu nâu, vị đắng và ngọt dịu. Ca-ra-men Vậy biến đổi nào đã xảy ra?

Giải rút gọn:

Dù được nấu từ đường có màu trắng và vị ngọt nhưng ca-ra-men lại có màu nâu, vị đắng và ngọt dịu. Ca-ra-men Vậy biến đổi hóa học đã xảy ra.                                                                

1. BIẾN ĐỔI HÓA HỌC

Hoạt động khám phá

Câu 1: Quan sát hình 2 và nhận xét về màu sắc, hình dạng mẫu giấy trước và sau khi đốt. Từ đó, hãy cho biết có sự biến đồi nào đã xảy ra.

Giải rút gọn:

Màu sắc chuyển từ trắng thành đen và hình dạng không còn như van đầu nữa.

Câu 2: Nhận xét sự biến đổi màu của đường dưới tác dụng của nhiệt

Cho biết hiện tượng xảy ra, nếu tiếp tục đun.

Giải rút gọn:

Sau khi đun thì đường chuyển sang màu nâu. Nếu tiếp tục đun đường sẽ chuyển sang màu đen và có mùi khét và nếu thử có vị đắng,

Luyện tập, vận dụng

Câu 1: Quan sát hình 4 và cho biết biến đổi nào đã xảy ra. Vì sao?

Giải rút gọn:

Than củi biến đổi từ màu đen sang màu xám. 

Vì dưới tác động của nhiệt biến đổi hóa học xảy ra khiến cho Than củi biến đổi từ màu đen sang màu xám.

Câu 2: Quan sát hình 5, cho biết trường hợp nào là biến đổi hoá học và giải thích.

Giải rút gọn:

Trường hợp a, b, d, e là biến đổi hóa học vì ta thấy được sự biến đổi tính chất của chất như trường hợp a thay đổi màu sắc, trường hợp b và trường hợp d, e là thay đổi về trạng thái, hình dạng.

2. MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ BIẾN ĐỔI HÓA HỌC TRONG CUỘC SỐNG

Hoạt động khám phá: 

Câu 1: Quan sát hình 6, đọc thông tin và cho biết:

- Sự thay đổi của đinh sắt sau khi bị gỉ.

- Biến đổi nào đã diễn ra đối với đinh sắt? Giải thích.

Giải rút gọn:

- Lúc này, trên bề mặt định sẽ xuất hiện một lớp gỉ màu nâu đỏ.

- Đinh sắt bị gỉ nặng, sẽ dễ bị gãy và không sử dụng được nữa. Đinh sắt bị gỉ do phản ứng hóa học giữa sắt, oxy trong không khí và nước, làm cho bề mặt của đinh bị ăn mòn và xuất hiện lớp gỉ màu nâu đỏ.

Câu 2: Nêu ví dụ mà em biết về biến đổi hoá học của chất trong đời sống hằng ngày.

Giải rút gọn:

Ví dụ: Lên men trong sản xuất bia và rượu; Quả táo, chuối, hoặc lê khi bị cắt hoặc bỏ đậu, sẽ bắt đầu oxy hóa với không khí, làm thay đổi màu sắc và hình dạng; Kem tan; Sô-cô-la;

Luyện tập, vận dụng

Câu 1: Quan sát hình 8 và cho biết biến đổi nào đã xảy ra khi đun đường (hình 8a) thành ca-ra-men (hình 8b). Giải thích.

Giải rút gọn:

Biến đổi màu sắc từ trắng thành nâu và từ chất rắn thành chất lỏng nguyên nhân của sự biến đổi này là do phản ứng hóa học khi đường gặp nhiệt độ cao.

Câu 2: Quan sát hình 9 và cho biết cửa sắt bị biến đổi hóa học như thế nào.

Qua quan sát thực tế, hãy cho biết người ta thường làm gì để ngăn ngừa sự biến đổi hoá học của các vật làm bằng sắt.

Giải rút gọn:

- Cửa sắt bị gỉ do phản ứng hóa học giữa sắt, oxy trong không khí và nước, làm cho bề mặt của đinh bị ăn mòn và xuất hiện lớp gỉ màu nâu đỏ.

- Người ta thường sơn hoặc bôi dầu mỡ lên đinh sắt để chống gỉ.