BÀI 29. TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Mở đầu: Quan sát hình 1, dự đoán sự thay đổi của thực vật và đàn chà vá chân đen nếu rừng bị tàn phá. 

Giải rút gọn:

- Thực vật: Sự tàn phá rừng có thể dẫn đến mất mát đa dạng sinh học và suy giảm diện tích rừng, gây ra sự giảm số lượng và loài cây. 

- Đàn chà vá chân đen: Sự tàn phá rừng làm mất môi trường sống tự nhiên của chúng và làm giảm nguồn thức ăn. Điều này có thể gây ra sự giảm số lượng và có thể dẫn đến sự di cư hoặc tuyệt chủng. 

1. TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Hoạt động khám phá

Câu 1: Quan sát hình 2, cho biết hoạt động nào của con người tác động tích cực, tiêu cực đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Giải thích.

Giải rút gọn:

Hoạt động của con người có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên như sau:

a) Đốt rừng lấy đất sản xuất nông nghiệp: Hoạt động này tác động tiêu cực bằng cách làm mất môi trường sống tự nhiên của đa dạng sinh học và giảm diện tích rừng.

b) Trồng rừng: Hoạt động này tác động tích cực bằng cách tạo ra một môi trường sống mới cho động vật, cải thiện chất lượng không khí và giữ đất lại.

c) Phun thuốc trừ sâu hóa học cho cây trồng: Hoạt động này có thể tác động tiêu cực bằng cách gây ô nhiễm cho môi trường, làm suy giảm sự đa dạng sinh học và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

d) Sản xuất điện từ năng lượng mặt trời và e) Sản xuất điện từ gió: Cả hai hoạt động này đều tác động tích cực bằng cách giảm lượng khí thải carbon, giữ cho không khí sạch và giảm áp lực lên tài nguyên nhiên liệu hóa thạch.

g) Xả rác thải, nước thải chưa qua xử lý xuống sông, hồ: Hoạt động này tác động tiêu cực bằng cách gây ô nhiễm nước, làm suy giảm nguồn nước sạch và gây hại cho động vật sống trong môi trường nước.

h) Khai thác vàng trái phép gây sạt lở đất: Hoạt động này tác động tiêu cực bằng cách phá hủy môi trường sống tự nhiên, làm mất mát đa dạng sinh học và có thể gây nguy hiểm cho cộng đồng sống trong khu vực đó.

Câu 2: Kể những hoạt động khác của con người tác động tích cực hoặc tiêu cực đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên.

Giải rút gọn:

Tác động tích cực:

• Trồng cây

• Sử dụng năng lượng tái tạo

• Bảo vệ khu vực tự nhiên

Tác động tiêu cực:

• Xả rác thải và nước thải chưa qua xử lý vào môi trường

• Khai thác tài nguyên tự nhiên không bền vững

• Sử dụng hóa chất độc hại

Luyện tập, vận dụng 

Tìm hiểu tác động của con người đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên theo gợi ý:

- Thu thập thông tin, bằng chứng về tác động tích cực, tiêu cực của con người tới môi trường (đất, nước, không khí) và tài nguyên thiên nhiên.

- Trình bày thông tin, bằng chứng dưới dạng bài viết hoặc tranh vẽ.

- Chia sẻ cảm nhận của em về tác động của con người đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên.

Giải rút gọn:

- Tranh vẽ:

- Cảm nhận về tác động của con người đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên:

• Tuy rằng chúng ta đã tiến bộ trong việc bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên một cách bền vững, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. 

• Con người đã gây tổn thương đến môi trường thông qua khai thác không bền vững và ô nhiễm, tuy nhiên, chúng ta cũng có khả năng thực hiện các hành động tích cực để cải thiện tình hình. 

• Em cho rằng cần tăng cường ý thức và hành động cá nhân, đồng thời cần có sự hỗ trợ từ chính phủ và cộng đồng để giảm thiểu tác động tiêu cực và bảo vệ môi trường và tài nguyên cho thế hệ tương lai.

2. MỘT SỐ VIỆC LÀM BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN  NHIÊN

Hoạt động khám phá: 

Câu 1: Quan sát hình 3 và cho biết ý nghĩa của mỗi hoạt động đối với việc bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên.

Giải rút gọn:

a) Ủ phân hữu cơ từ rác thải: Giảm lượng rác thải, tái chế nguồn tài nguyên và giảm ô nhiễm đất.

b) Kiểm lâm tuần tra rừng: Bảo vệ rừng, ngăn chặn khai thác trái phép và phòng chống cháy rừng.

c) Khu bảo tồn thiên nhiên: Bảo tồn đa dạng sinh học, nghiên cứu khoa học và du lịch sinh thái.

d) Xử lí nước thải trước khi xả ra môi trường: Giảm ô nhiễm nước và bảo vệ hệ sinh thái nước.

e) Tắt điện khi không sử dụng: Tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính và giảm ô nhiễm môi trường.

Câu 2: Kể những hoạt động khác và nêu ý nghĩa của hoạt động đó với việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên

Giải rút gọn:

- Sử dụng phương tiện công cộng thay vì ô tô riêng: Giảm khí thải và ô nhiễm không khí.

- Tách rác và tái chế: Giảm lượng rác thải đổ ra môi trường và tận dụng lại nguồn tài nguyên.

- Tham gia các hoạt động tình nguyện làm sạch môi trường: Giúp duy trì sạch sẽ và đẹp mắt cho môi trường, ngăn chặn ô nhiễm.

Luyện tập, vận dụng

Câu 1: Nêu một số việc làm để góp phần bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Giải rút gọn:

• Tách rác và tái chế.

• Tiết kiệm năng lượng và nước.

• Sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc đi xe đạp.

• Tham gia các hoạt động tình nguyện làm sạch môi trường.

• Bảo vệ rừng và cây xanh.

• Hỗ trợ các chương trình bảo vệ động vật hoang dã và bảo tồn đa dạng sinh học.

Câu 2: Thảo luận với bạn: Mỗi người nên làm gì để giảm lượng rác thải hằng ngày ra môi trường? Chia sẻ với gia đình để mọi người cùng góp ý và thực hiện.

Giải rút gọn:

• Sử dụng túi mua sắm bền vững hoặc túi vải thay vì túi nhựa mỗi khi đi mua sắm.

• Tách rác và tái chế các vật liệu như giấy, nhựa, kim loại.

• Sử dụng các sản phẩm tái sử dụng hoặc tái chế.

• Tránh sử dụng sản phẩm có bao bì không cần thiết hoặc có thể tái sử dụng.

• Hạn chế sử dụng sản phẩm một lần sử dụng.

Câu 3: Xây dựng nội dung vận động mọi người cùng sống hoà hợp với thiên nhiên, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học ở địa phương theo gợi ý:

Giải rút gọn: