BÀI 21. VÙNG ĐẤT PHÍA NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ X ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XVI

1. Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

Câu 1: Đọc thông tin, hãy nêu diễn biến cơ bản về chính trị của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Giải rút gọn:

- Đầu thế kỉ X, Chăm-pa bị Chân Lạp tấn công.

- Đến cuối thế kỉ X, vương triều In-đờ-ra-pu-ra suy yếu, khủng hoảng.

- Năm 1000, vương triều Vi-giay-a được xác lập.

- Thế kỉ XI - XIII, vương triều Vi-giay-a thường có nhiều biến động.

- Từ khoảng giữa thế kỉ XIV, Chăm-pa rơi vào khủng hoảng.

Câu 2: Đọc thông tin và tư liệu, hãy nêu tình hình kinh tế Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Giải rút gọn:

- Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ yếu ở Chăm-pa. 

- Nghề đánh bắt thủy hải sản phát triển.

- Nội thương ở Chăm-pa gắn liền với mạng lưới trao đổi ven sông. 

- Ngoại thương phát triển, với hoạt động buôn bán của nhiều tàu nước ngoài. 

Câu 3: Đọc thông tin và quan sát các hình 21.1,21.2, hãy nêu những thành tựu chính về văn hoá của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Giải rút gọn:

- Chữ viết: Sử dụng chữ Phạn và chữ Chăm.

- Tôn giáo:

+ Hinđu giáo giữ vai trò chủ đạo, Phật giáo dần phai nhạt.

+ Hồi giáo được du nhập vào Chăm-pa từ khoảng thế kỉ XIII.

- Kiến trúc: xây dựng nhiều đền tháp phản ánh ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ.

- Nghệ thuật ca múa đa dạng, nhiều hình thức múa quạt, múa lụa…

2. Vùng đất Nam Bộ từ thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

Câu 1: Đọc thông tin và tư liệu, hãy nêu những nét chính về vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Giải rút gọn:

- Từ cuối thế kỉ VI – đầu thế kỉ VII, Chân Lạp từng bước xâm chiếm Phù Nam.

- Thế kỉ VIII, Chân Lạp rơi vào tình trạng khủng hoảng và phân tán lãnh thổ phân chia thành Lục Chân Lạp và Thủy Chân Lạp.

- Từ thế ki XVI, một bộ phận người Việt bắt đầu đến khai phá vùng đất này.

- Cư dân vùng đất Nam Bộ thời kì này chủ yếu khai thác thuỷ hải sản, lâm sản kết hợp với nghề nông trồng lúa, làm nghề thủ công và buôn bán nhỏ.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng niên biểu về diễn biến chính trị của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Giải rút gọn:

Câu 2: Hãy sưu tầm tư liệu và giới thiệu về một thành tựu văn hoá tiêu biểu của vùng đất phía nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Giải rút gọn:

Tháp Pô Klong Garai

Tháp Pô Klong Garai thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận.

Theo truyền thuyết của người Chăm, tháp Pô Klaung Garai được Chế Mân (vua Jaya Simhavarman III) cho xây dựng để thờ Pô Klaung Garai - vị vua có nhiều công trạng đối với người Chăm trong việc chống giặc ngoại xâm, khai mương, đắp đập làm cho ruộng đồng tươi tốt… Chính vì lẽ đó mà ông đã được người Chăm coi như một vị vua - tối thượng thần (Shiva) và được thờ phụng trong tháp Pô Klong Garai đến nay.

Di tích tọa lạc trên khu đất có tổng diện tích 86.969,3m2, gồm 3 kiến trúc gốc tương đối hoàn chỉnh là: tháp trung tâm (KaLan), tháp cổng (Gopura) và tháp nhà.

Với những giá trị đặc biệt tiêu biểu, di tích kiến trúc nghệ thuật Tháp Pô Klong Garai (thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận) được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt (năm 2016).