BÀI 5. SỰ HÌNH THÀNH QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA Ở TÂY ÂU THỜI TRUNG ĐẠI

1. Những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu thời trung đại

Câu 1: 

- Đọc thông tin, hãy cho biết kinh tế, xã hội Tây Âu thời hậu kì trung đại biến đổi như thế nào?

- Tại sao nói hiện tượng “Cừu ăn thịt người" ở nước Anh và buôn bán nô lệ là những nhân tố hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa?

Giải rút gọn:

Biến đổi về kinh tế, xã hội Tây Âu thời hậu kì Trung đại

- Kinh tế:

+ Kinh tế Tây Âu phát triển nhanh.

+ Tầng lớp quý tộc, thương nhân Tây Âu ra sức cướp bóc các nước thuộc địa vừa tước đoạt ruộng đất của nông dân. 

=> Đến đầu thế kỉ XVI, phương thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa xuất hiện.

- Xã hội: hình thành các giai cấp mới là: tư sản và vô sản.

Hiện tượng “Cừu ăn thịt người" ở nước Anh và buôn bán nô lệ là những nhân tố hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa vì: 

+ “Cừu ăn thịt người” là hiện tượng các quý tộc phong kiến cướp đoạt ruộng đất từ nông dân, sau đó cải tạo thành các đồng cỏ để chăn nuôi cừu lấy lông.

+ Một số tiền khổng lồ đã được tích lũy nhờ việc buôn bán nô lệ, tư bản, quý tộc phong kiến. 

2. Sự ra đời của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

Câu 1: Đọc thông tin và quan sân sau đổ 5, hình 5, hay cho biết sự hình thành phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Theo em, mối quan hệ chủ yếu giữa giai cấp vô sản và tư sản là gì?

Giải rút gọn:

- Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành gắn liền với sự xuất hiện của hai giai cấp cơ bản: tư sản và vô sản:

+ Lãnh chúa, quý tộc, thương nhân, ... đã trở nên giàu có, trở thành giai cấp tư sản (nhờ việc cướp ruộng đất, ...).

+ Nông dân, thợ thủ công bị mất ruộng đất và những nô lệ bị bắt, …. đã trở thành giai cấp vô sản.

- Mối quan hệ chủ yếu giữa 2 giai cấp là: giai cấp tư sản bóc lột giai cấp vô sản.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng thông tin thể hiện quá trình xuất hiện phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu thời trung đại.

Giải rút gọn:

Câu 2: Sự xuất hiện của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa trong lòng xã hội phong kiến dẫn đến hệ quả tất yếu nào? Vì sao?

Giải rút gọn:

- Hệ quả: mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản ngày càng gay gắt.

- Vì giai cấp tư sản chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ trong dân cư nhưng nắm trong tay hầu hết tư liệu sản xuất  và giai cấp vô sản không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động để kiếm sống và bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề.