BÀI 1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN Ở TÂY ÂU

1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu

Câu 1: Đọc thông tin trong bài, quan sát lược đồ 1.2, em hãy:

- Nêu những việc làm của người Giéc-man (German) khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã.

- Trình bày những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu.

Giải rút gọn:

- Những việc làm của người Giéc-man khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã: Giéc-manh đã chiếm đất đai, phế truất hoàng đế La Mã.

- Những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu:

+ Thế kỉ IV, các bộ tộc người Giéc-man xâm nhập vào lãnh thổ La Mã.

+ Thế kỉ V, chế độ chiến nô ở La Mã sụp đổ, nhiều vương quốc của người Giec-man ra đời.

+ Từ thế kỉ VI dến thế kỉ IX, chiến tranh vẫn tiếp diễn, vương quốc Phơ-răng dần làm chủ cả vùng Tây Âu lục địa, sự ra đời của các giai cấp mới là: lãnh chúa phong kiến và nông nô.

+ Đến thế kỉ IX, về cơ bản, xã hội phong kiến Tây Âu đã hình thành.

2. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến Tây Âu

Câu 1: Đọc thông tin trong bài, quan sát hình 1.3, em hãy trình bày:

- Đặc điểm của lãnh địa phong kiến Tây Âu

- Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến.

Giải rút gọn:

Đặc điểm của lãnh địa phong kiến

- Hình thành vào khoảng thế kỉ IX, là vùng đất đai rộng lớn của các lãnh chúa.

- Đặc điểm về cơ cấu: đất đai trong lãnh địa được chia thành 2 phần: đất của lãnh chúa và đất khẩu phần.

- Mỗi lãnh địa phong kiến là một đơn vị hành chính - kinh tế biệt lập, khép kín, thuộc về một lãnh chúa.

=> Đời sống kinh tế trong lãnh địa khép kín, tự cung tự cấp.

- Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến là quan hệ bóc lột thông qua: tô, thuế

3. Sự xuất hiện các thành thị trung đại

Câu 1: Thành thị Tây Âu trung đại ra đời như thế nào? Đọc thông tin trong bài và tư liệu 1.5, quan sát các hình 1.6, 1.7, em hãy phân tích vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại.

Giải rút gọn:

- Sự ra đời của thành thị Tây Âu trung đại:

   + Thế kỉ XI, sản xuất thủ công nghiệp trong các lãnh địa phát triển dẫn đến nhu cầu trao đổi sản phẩm.

   + Một số thợ thủ công tìm cách thoát ra khỏi lãnh địa, họ tập trung ở những nơi có đông người qua lại để bán hàng và lập xưởng sản xuất.

   + Các thị trấn nhỏ bắt đầu xuất hiện, dần dần trở thành những thành phố lớn gọi là thành thị trung đại.

- Vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại:

   + Sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp trong thành thị đã phá vỡ kinh tế tự nhiên của các lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hoá phát triển.

   + Nhiều thành thị là trung tâm kinh tế, văn hoá của Tây Âu, nhiều trường đại học được thành lập. 

   + Sự ra đời và phát triển của các thành thị đã góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền ở châu Âu.

4. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo

Câu 1: Nêu vài nét sơ lược về sự ra đời của Thiên Chúa giáo.

Giải rút gọn:

 + Thiên Chúa giáo ra đời từ thế kỉ I TCN ở Palestin.

 + Ban đầu, Thiên Chúa giáo là tôn giáo của những người nghèo khổ, bị áp bức. Sau một thời gian dài bị chính quyền đàn áp, đến thế kỉ IV, Thiên Chúa giáo đã được hoàng đế La Mã Công nhận và có một vị trí vững chắc trong xã hội.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Câu 1: Kể tên hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu trung đại và nêu mỗi quan hệ giữa hai giai cấp đó.

Giải rút gọn:

- Hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu trung đại là lãnh chúa phong kiến và nông nô.

- Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến là quan hệ bóc lột thông qua tô, thuế.

Câu 2: Em hãy lập và hoàn thành bảng tóm tắt những đặc điểm của lãnh địa và thành thị Tây Âu trung đại theo mẫu dưới đây.

Giải rút gọn:

Câu 3: Hãy sưu tầm thông tin, tìm hiểu về hội chợ Tây Âu thời trung đại và hiện tại. Trên cơ sở đó, viết một đoạn văn ngắn mô tả về một hội chợ truyền thống ở Tây Âu.

Giải rút gọn:

Hội chợ Săm-pa-nhơ (Pháp)

- Vào thời kì trung đại, các hội chợ xuất hiện. Trong số rất nhiều hội chợ ra đời, trong đó có Hội chợ Săm-pa-nhơ ở Đông Bắc nước Pháp là hội chợ lớn nhất và có ý nghĩa  toàn châu Âu.

+ Hàng hóa đặc trưng của hội chợ chủ yếu là gia vị, đồ xa xỉ phẩm phương Đông, len dạ của Hà Lan, rượu vang và gia súc của Pháp…

+ Thương nhân gặp nhau để trao đổi hang hóa, thanh toán tín phiếu. Thương nhân ở đây đặt luật thị trường bảo vệ, các vụ vi phạm kỉ luật đều bị đưa ra “tòa án hội chợ đặt biệt” của thương nhân để xét xử.

+ Ngoài ra hội chợ còn tổ chức những lễ hội, những buổi biểu diễn trò nhào lộn, kịch câm, nuôi dạy thứ dữ,…